Zekat, İslam dininde bir ibadet olarak kabul edilen ve maddi bir yardımlaşma sistemini temsil eden bir kavramdır. Zekat verme zorunluluğu, Müslümanların sahip oldukları mal varlığının belli bir miktarına ulaştığında ortaya çıkar.
Zekatın belirli şartları vardır ve bu şartlara uygun olarak verilmesi gerekmektedir. İşte zekatın şartları:
1. Mal varlığının nisab miktarına ulaşması: Zekat verme zorunluluğu, sahip olunan mal varlığının belli bir miktar olan nisab miktarına ulaşmasıyla ortaya çıkar. Nisab miktarı, dinî otoriteler tarafından belirlenen ve değişkenlik gösterebilen bir miktardır. Altın ve Gümüş üzerinden belirlenen nisab miktarı, diğer ticaret malları için farklı olabilir.
2. Malın temiz olması: Zekatın verilmesi için sahip olunan malın helal yollarla kazanılmış ve temiz olması gerekmektedir. Haram kazançlar üzerinden elde edilen mal varlığından zekat verilmez.
3. Malın mülkiyet süresi: Zekat verme zorunluluğu, malın sahip olunanı üzerinde bir yıl süreyle durmasıyla ortaya çıkar. Bu süre geçmeden elde edilen gelirlerden zekat verilmez.
4. Zekatın belirli oranının hesaplanması: Zekat, mal varlığına göre belirli bir oranda hesaplanır. Altın ve gümüş üzerinden zekat oranı %2.5'tır. Diğer ticaret malları için oranlar farklılık gösterebilir.
Bu şartlara uygun olarak hesaplanan ve verilen zekat, mazlumları ve ihtiyaç sahiplerini desteklemek, yardımlaşmayı sağlamak ve zengin ile fakir arasındaki uçurumu kapatmak amacıyla kullanılır. Zekat, bir ibadet olduğu kadar, toplumsal adaletin sağlanması açısından da önemli bir role sahiptir.