Zekat Verilecek Mallar ve Oranları
imageszekatverilecekmallarveoranlari5b1285e27fe72
Her mal ve urun zekata tabi değildir Zekata tabi mal ve urunler; altın, gumuş, para, deve, sığır, koyun, keci, toprak urunleri, ticaret malları, sanayi urunleri, madenler ve defınelerdir Bunların da zekata tabi olabilmesi icin nami olması, hayvanların saime olması, uzerinden bir kameri yılın gecmesi ve nisap miktarına ulaşması gerekir
Ev eşyası, meslek aletleri, binek vasıtaları, ticareti yapılmıyorsa kitaplar, at, katır, eşek zekata tabi değildir Bal; Hanefi ve Hanbeli muctehitlere gore zekata tabi, Şafi ve Maliki muctehitlere gore ise tabi değildir
Ebu Hanife ’ye gore toprak urunlerinde nisap şartı aranmaz İmam Ebu Yusuf, İmam Muhammed, Şafii, Hanbeli ve Maliki muctehitlere gore nisaba tabidir
Zekat verilecek paranın uzerinden ne kadar zaman gecmelidir?
Bir urunun zekata tabi olabilmesi icin uzerinden bir kameri yılın gecmesi gerekir Buna “havelani havl denir Kameri yıl, 354 gundur Konu ile ilgili olarak Peygamberimiz (sas), şoyle buyurmuştur:
“Uzerinden bir yıl gecmedikce mal zekata tabi değildir (İbn Mace, “Zekat, 5, No: 1792)
Nisap miktarına ulaşan para, altın ve gumuş, sanayi urunleri, ticaret malları ve hayvanların zekata tabi olabilmesi icin “uzerinden bir kameri yılın gecmesi gerekir Cunku bu mallar; ancak bir senede nemalanır, yani artar, coğalır, kar ve gelir getirir Hayvanlar bu muddet icinde yavrulamak suretiyle coğalır Ticari yatırımlar bu sure icinde kara donuşebilir
Toprak mahsulleri, maden ve definelerde bu şart aranmaz Cunku toprak urunleri hasat mevsimine kadar gelişme gosterir Madenler ise yerden cıkarılıp işlenince kar elde edilir Bu itibarla toprak urunlerinin zekatı hasat mevsimi; madenlerin ve definelerin zekatı ise elde edildikleri zaman odenir
Bir maldan zekat verilebilmesi icin zekata tabi malın hem nisap miktarına ulaşması, hem de sene sonunda nisap miktarı veya daha fazla olması gerekir Nisap miktarına ulaşmış para, altın, gumuş, ticaret malları, sanayi urunleri ve hayvanlar yıl icinde azalsa, hatta nisap miktarından aşağıya inse, sonra artmaya başlasa, bu artış hibe ve miras yoluyla bile olsa yıl sonunda nisap miktarına ulaşırsa veya daha fazla olsa yıl icindeki azalıp coğalmalara itibar edilmez ve zekat verilmesi gerekir Konuyu şu orneklerle acıklayabiliriz:
Bir kimsenin 1 Ocak itibariyle borcu ve temel ihtiyacları dışında on bin lira parası olsa, bu para mart ayında sekiz bin liraya, Mayıs ayında beş bin liraya inse, sora tekrar artmaya başlasa ve yıl sonunda dokuz bin lira olsa yıl icindeki paranın azalıp coğalmasına itibar edilmez yıl sonundaki meblağ olan dokuz bin liranın zekatı verilir
Bir Musluman ’ın borcu ve asli ihtiyacları dışında nisap miktarı veya daha fazla malı, parası olsa mesala 90 gram altını olsa veya beş bin lira parası olsa veya 4O koyunu olsa veya 10 bin lira değerinde ticaret malı olsa uzerinde tam kameri bir yıl gecince yıl icresinde altını 120 grama, parası 10 milyon liraya, koyunlarının sayısı 120 ’ye, ticaret malının değeri 15 milyon liraya ulaşsa 120 gram altının, 10 milyon liranın, 120 koyunun ve 15 milyon lira değerindeki ticaret malının 140 oranında zekatı verilir
Demir ticareti yapan bir tuccarın deposunda sene başında 100 ton demiri varken, sene icinde bunların bir kısmı satılsa ve yerine 50 ton demir alınsa, sene sonundaki bu demir ile kasa mevcudunun zekatı verilir
Şafii, Hanbeli ve Maliki muctehitlere gore; nisap miktarına ulaşan para, altın ve gumuş, sanayi urunleri, ticaret malları ve hayvanların zekata tabi olabilmesi icin nisabın butun sene boyunca bulunması gerekir Bir mal sene icinde harcama, kaybetme, satış ve hibe gibi
yollarla nisabın altına duşse, bu kimse tekrar nisap miktarı mala sahip olana kadar zekatla mukellef olmaz Eksileri para, mal ve urun tekrar nisap miktarına ulaşırsa zekata tabi olabilmesi icin uzerinden bir yıl gecmesi gerekir
Nisap miktarı mala, urune ve paraya sahip olan Musluman ’ın aylık, ucret, ikramiye, bağış, miras ve benzeri yollarla yıl icinde kazandığı mal ve paralar (malı mustefad), eldeki eski mala eklenir Uzerinden bir yıl gecme şartı, eldeki eski malın uzerinden bir yıl gecmesi ile gercekleşmiş olur
Şafii, Hanbeli ve Maliki muctehitlere gore sene icinde elde edilen nisap miktarı mal ve urun; (a) eğer hibe, miras, satın alma ve benzeri yollarla elde edildi ise bu mal ve urunler, zekata tabi olabilmesi icin onceki nisap miktarı mal ve urune dahil edilmez, bu mal ve urunun uzerinden ayrıca bir yıl gecmesi gerekir; (b) eger yıl icinde elde edilen mal ve urun; ticari malın karı ise, bu kar asla dahil edilir, tekrar uzerinden yıl gecmesi gerekmez Cunku kar, asla tabidir, aynı şekilde hayvanların yavruları, analanına tabidir
Zekata tabi mal, urun, altın, gumuş ve paranın uzerinden bir yıl gecmesi acısından farklı mallar birbirine ilave edilmez Mesela 5 devesi olan bir kimse yıl icinde 30 sığır satın alsa bu sığırların zekatının verilebilmesi icin satın alındığı tarihten itibaren uzerinden bir yıl gecmesi gerekir Bir kimsenin nisap miktarı ticaret malı olsa, yıl icinde 4O koyun satın alsa, bu koyunların zekata tabi olması icin satın alındığı tarihten itibaren uzerinden bir yıl gecmesi gerekir
imageszekatverilecekmallarveoranlari5b1285e27fe72
Her mal ve urun zekata tabi değildir Zekata tabi mal ve urunler; altın, gumuş, para, deve, sığır, koyun, keci, toprak urunleri, ticaret malları, sanayi urunleri, madenler ve defınelerdir Bunların da zekata tabi olabilmesi icin nami olması, hayvanların saime olması, uzerinden bir kameri yılın gecmesi ve nisap miktarına ulaşması gerekir
Ev eşyası, meslek aletleri, binek vasıtaları, ticareti yapılmıyorsa kitaplar, at, katır, eşek zekata tabi değildir Bal; Hanefi ve Hanbeli muctehitlere gore zekata tabi, Şafi ve Maliki muctehitlere gore ise tabi değildir
Ebu Hanife ’ye gore toprak urunlerinde nisap şartı aranmaz İmam Ebu Yusuf, İmam Muhammed, Şafii, Hanbeli ve Maliki muctehitlere gore nisaba tabidir
Zekat verilecek paranın uzerinden ne kadar zaman gecmelidir?
Bir urunun zekata tabi olabilmesi icin uzerinden bir kameri yılın gecmesi gerekir Buna “havelani havl denir Kameri yıl, 354 gundur Konu ile ilgili olarak Peygamberimiz (sas), şoyle buyurmuştur:
“Uzerinden bir yıl gecmedikce mal zekata tabi değildir (İbn Mace, “Zekat, 5, No: 1792)
Nisap miktarına ulaşan para, altın ve gumuş, sanayi urunleri, ticaret malları ve hayvanların zekata tabi olabilmesi icin “uzerinden bir kameri yılın gecmesi gerekir Cunku bu mallar; ancak bir senede nemalanır, yani artar, coğalır, kar ve gelir getirir Hayvanlar bu muddet icinde yavrulamak suretiyle coğalır Ticari yatırımlar bu sure icinde kara donuşebilir
Toprak mahsulleri, maden ve definelerde bu şart aranmaz Cunku toprak urunleri hasat mevsimine kadar gelişme gosterir Madenler ise yerden cıkarılıp işlenince kar elde edilir Bu itibarla toprak urunlerinin zekatı hasat mevsimi; madenlerin ve definelerin zekatı ise elde edildikleri zaman odenir
Bir maldan zekat verilebilmesi icin zekata tabi malın hem nisap miktarına ulaşması, hem de sene sonunda nisap miktarı veya daha fazla olması gerekir Nisap miktarına ulaşmış para, altın, gumuş, ticaret malları, sanayi urunleri ve hayvanlar yıl icinde azalsa, hatta nisap miktarından aşağıya inse, sonra artmaya başlasa, bu artış hibe ve miras yoluyla bile olsa yıl sonunda nisap miktarına ulaşırsa veya daha fazla olsa yıl icindeki azalıp coğalmalara itibar edilmez ve zekat verilmesi gerekir Konuyu şu orneklerle acıklayabiliriz:
Bir kimsenin 1 Ocak itibariyle borcu ve temel ihtiyacları dışında on bin lira parası olsa, bu para mart ayında sekiz bin liraya, Mayıs ayında beş bin liraya inse, sora tekrar artmaya başlasa ve yıl sonunda dokuz bin lira olsa yıl icindeki paranın azalıp coğalmasına itibar edilmez yıl sonundaki meblağ olan dokuz bin liranın zekatı verilir
Bir Musluman ’ın borcu ve asli ihtiyacları dışında nisap miktarı veya daha fazla malı, parası olsa mesala 90 gram altını olsa veya beş bin lira parası olsa veya 4O koyunu olsa veya 10 bin lira değerinde ticaret malı olsa uzerinde tam kameri bir yıl gecince yıl icresinde altını 120 grama, parası 10 milyon liraya, koyunlarının sayısı 120 ’ye, ticaret malının değeri 15 milyon liraya ulaşsa 120 gram altının, 10 milyon liranın, 120 koyunun ve 15 milyon lira değerindeki ticaret malının 140 oranında zekatı verilir
Demir ticareti yapan bir tuccarın deposunda sene başında 100 ton demiri varken, sene icinde bunların bir kısmı satılsa ve yerine 50 ton demir alınsa, sene sonundaki bu demir ile kasa mevcudunun zekatı verilir
Şafii, Hanbeli ve Maliki muctehitlere gore; nisap miktarına ulaşan para, altın ve gumuş, sanayi urunleri, ticaret malları ve hayvanların zekata tabi olabilmesi icin nisabın butun sene boyunca bulunması gerekir Bir mal sene icinde harcama, kaybetme, satış ve hibe gibi
yollarla nisabın altına duşse, bu kimse tekrar nisap miktarı mala sahip olana kadar zekatla mukellef olmaz Eksileri para, mal ve urun tekrar nisap miktarına ulaşırsa zekata tabi olabilmesi icin uzerinden bir yıl gecmesi gerekir
Nisap miktarı mala, urune ve paraya sahip olan Musluman ’ın aylık, ucret, ikramiye, bağış, miras ve benzeri yollarla yıl icinde kazandığı mal ve paralar (malı mustefad), eldeki eski mala eklenir Uzerinden bir yıl gecme şartı, eldeki eski malın uzerinden bir yıl gecmesi ile gercekleşmiş olur
Şafii, Hanbeli ve Maliki muctehitlere gore sene icinde elde edilen nisap miktarı mal ve urun; (a) eğer hibe, miras, satın alma ve benzeri yollarla elde edildi ise bu mal ve urunler, zekata tabi olabilmesi icin onceki nisap miktarı mal ve urune dahil edilmez, bu mal ve urunun uzerinden ayrıca bir yıl gecmesi gerekir; (b) eger yıl icinde elde edilen mal ve urun; ticari malın karı ise, bu kar asla dahil edilir, tekrar uzerinden yıl gecmesi gerekmez Cunku kar, asla tabidir, aynı şekilde hayvanların yavruları, analanına tabidir
Zekata tabi mal, urun, altın, gumuş ve paranın uzerinden bir yıl gecmesi acısından farklı mallar birbirine ilave edilmez Mesela 5 devesi olan bir kimse yıl icinde 30 sığır satın alsa bu sığırların zekatının verilebilmesi icin satın alındığı tarihten itibaren uzerinden bir yıl gecmesi gerekir Bir kimsenin nisap miktarı ticaret malı olsa, yıl icinde 4O koyun satın alsa, bu koyunların zekata tabi olması icin satın alındığı tarihten itibaren uzerinden bir yıl gecmesi gerekir