- Konu Yazar
- #1
SORU: Zekât kimlere verilir?
YANIT
Maddeler hâlinde bildirelim:
1 Asıl babaya, dedeye, büyük anneye, evlada, toruna, hanıma ve kâfire zekât verilmez Yoksul edinmek şartıyla geline, damada, kayınvalideye, kayınpedere, kayınbiradere, üvey çocuğa zekât verilir Kardeş, hala, amca, dayı, teyze gibi akrabaya zekât devretmek, daha fazla sevab olur
2 Kadın, borçlu ve yoksul olan kocasına zekât verebilir
3 Hayır kurumlarına zekât verilmez Müctehid imamların hiçbirisi, hayır kurumlarına zekât verileceğini bildirmemiş ve bu konuda icma hâsıl olmuştur Sonra gelen âlimlerin sözleri, icmayı bozamaz
Aramak oysa, bugün gerçek bir âlim bile çıksa, kurumlara zekât verilmesine fetva verse, icmayı bozamayacağı için fetvası geçersiz olur Zaten reel âlim de, icmayı bozucu fetva vermez Koşul böyleyken, çeşitli kurumlar, zekât fonu diye bankaya bir hesap numarası açıyorlar yoksa makbuzla para topluyorlar Bu yolla bahşedilen paralar zekât yerine geçmez
Buralara zekât verebilmek için dinin emrine uydurulması gerekir Dine hizmet eden, ilim talebesi yetiştiren yurtlar, Kuranı kerim kursları, vakıflar ve diğer hayır kurumları vardır Bu kurumların bir yetkilisi, bir fakirden vekâlet alır Fakir, kurumdaki yetkili şahsa vekâlet verirken, (Benim adıma zekât almaya ve aldığın zekâtı dilediğin yere vermeye seni delege ettim) der Yoksa sadece (Seni zekât almaya umumi vekil ettim) demesi de kâfidir O süre temsilci de, aldığı zekâtı, talebelerin ya da kurumun ihtiyaçlarına sarf edebilir Böylece dine uyulmuş, zekât dine uygun bir şekilde verilmiş olur
4 Hadisi şerifte, (İlim öğrenmekte olanın 40 yıllık nafakası olsa da, buna zekât saptamak caizdir) buyuruldu Din bilgilerini öğrenmekte ve öğretmekte olanlar yani işi, mesleği bu olanlar, varlıklı olsalar bile, çalışıp kazanmaya vakitleri olmadığı için zekât alabilirler
5 Babası zenginse, küçük çocuğuna zekât verilmez Babası fakirse, fakir olan büyük veya ufak çocuğa zekât verilir Deliye de, fakirse zekât verilir Çocuğa, deliye verilecek zekât, babasına ya da velisi olan akrabasına ya da vasisine verilir Zengin birisinin ufak oğluna, yoksul olsa da zekât verilmez, ama zenginin büyük çocuğuna, zenginin hanımına veya zenginin babasına fakirseler verebilir Burada büyük çağrıda bulunmak düşünce baliğ olmuş demektir Küçük ise, az önce zihin baliğ olmamış demektir
6 Peygamber efendimizin soyundan gelen seyyidlere ve şeriflere bir zamanlar zekât verilmezdi Günümüzde, bunlara zekât verilir (Dürri Yekta)
Zekât verip alırken
1 Gayrimüslime, zekât da, sadaka da verilmez Zimmi, İslam devleti uyruğunda olan, gayrimüslim vatandaş demektir Zimmi varken, zimmiye zekât hariç, fitre, kefaret, nezir adak ve sadaka verilirdi Bugün, dünyada zimmi yoktur
2 Zekât verilecek kimseyi analiz etmek gerekir, zan üstüne zekât verilmez Zengine veya Müslüman olmayana zekât belirlemek sahih değildir Ancak zekât verecek kimseyi araştırarak, zekâtını verdikten daha sonra, bunun zengin veya zekât verilmesi caiz olmayan biri olduğu anlaşılsa zararı olmaz Yani zekâtı sahihtir Tesadüfen değil, araştırarak verdiği için baştan saptamak gerekmez
3 Zekât verirken, salih akrabaları yeğlemek gerekir, çünkü zekâtı, salih olan fakir akrabaya belirlemek daha sevabdır Hadisi şerifte, (Yoksul akrabası varken, başkalarına verilen zekâtı, Allahü teâlâ kabul etmez) buyuruldu Yani zekât borcundan kurtulursa da, zekâttan hâsıl olan büyük sevaba kavuşamaz
4 Fakire verilen altın, onu zengin edecek dek pozitif olmamalı Borçsuz fakire nisap miktarı veya daha çok zekât vermek, mekruh olur 10 gr altın kadar borcu varsa, 100 gr altını alması mekruh olmaz
5 Zekât verirken, zekât seslenmek gerekmez Armağan dense de caizdir
6 Bir jurnal yiyeceği olanın, zekât veya sadaka istemesi haramdır, ama gönülsüzce verilen sadakayı, zekâtı alması caizdir Zekâtı mümkünse, salih olan muhtaçlara vermeli
7 Fakire zekât için altın verip, her yerde onu ucuza satın olmak mekruhtur
8 Fakirdeki alacağı zekâta saymak caiz olmaz Fakirde alacağı olan zengin, fakire borç senedini verip, (Alacağımı zekât olarak sana verdim Sen de borcuna karşılık kabul et) dese, fakir de kabul etse, varlıklı zekâtını vermiş olmaz, çünkü zekât, borç senedi vermekle, razı olmakla verilmiş olmaz Ama mülk teslim etmekle verilmiş olur Bu zenginin zekâtını fakire vermesi, fakirin de, aldıktan sonra, tekrar zengine geri vererek borcunu ödemesi gerekir
9 Ev kirasını ödeyemeyen yoksul kiracıya, mülk sahibi kirayı almadan bağışlasa, bu para zekât yerine geçmez, sadaka olur (Reddülmuhtar)
10 Fakirde alacağı olan, fakirin, borcunu vereceğine güvenemiyorsa, güvendiği birini fakire göstererek, (Zekâtını edinmek ve borcunu ödemek için, bunu temsilci yap) der Zekâtı bu vekile verir Vekil de, zengine geri vererek, fakirin borcunu öder Böylece keza zekât verilmiş olur, ayrıca de fakirin borcu ödenmiş olur (Dürri yekta, Mizanı kübra)
Sual: Anne ve babaya zekat verilir mi? Kimlere verilmez?
YANIT
Esas babaya, dedeye, büyük anneye, evlada, toruna, hanıma ve kâfire zekat verilmez Yoksul edinmek şartı ile geline, damada, kayınvalideye, kayınpedere, kayınbiradere, üvey çocuğa zekat verilir Hala, amca, dayı, teyze gibi akrabaya zekat atamak daha fazla sevap olur İmameyne kadar, borçlu ve fakir kimseye, hanımı zekat verebilir (Mevkufat)
Sual: Fakir bir çocuğa zekat atamak istiyorum Yaşı küçük, zekatı babasına verebilir miyim?
CEVAP
Evet
Zenginin ailesine zekât
Sual: Bir kimse, varlıklı birisinin fakir çocuğuna ya da yoksul hanımına yoksa zenginin fakir babasına zekât verebilir mi?
YANIT
Bir kimse, zekâtını zenginin ufak oğluna veremez; lakin zenginin büyük çocuğuna, zenginin hanımına ya da zenginin babasına fakirseler verebilir (S Ebediyye)
Burada büyük çağrıda bulunmak hafıza baliğ olmuş demektir Küçükse henüz hafıza baliğ olmamış demektir
Sual: Kızımın aldığı evlatlığa zekat verebilir miyim?
CEVAP
Kızınızın aldığı evlatlık, onun çocuğu olmadığı gibi, sizin de torununuz olmaz Ona zekat verebilirsiniz Hatta kızınız da ona zekat verebilir
Sual: Fakir kardeşe zekat verilir mi?
CEVAP
Evet
Sual: Kız kardeşime zekat verebilir miyim?
CEVAP
Zekatınızı, varlıklı değilse kız kardeşinize veya çocuklarına vermenizde mahzur yoktur
Sual: Bir yoksul aldığı zekatı herhangi bir zengine ya da bana kalırsa zekat veren zengine hediye etse, zenginin o parayı kullanması caiz olur mu?
YANIT
Yoksul aldığı zekatı, zengine verebilir Verdiği armağan olur Zenginin bunu alması helal olur Çünkü yoksul kendi mülkünden vermiştir Bir hadisi şerif meali şöyledir:
(Şu beş Müslüman varlıklı zekat alabilir:
1 Allah yolunda cihad eden,
2 Zekat toplamakla görevli olan,
3 Borçlu ve borcunu ödeyemeyen zengin,
4 Kendi memleketinde varlıklı olduğu halde, bulunduğu yerde parasız kalan ve fazla alacağı varsa da, alamayıp fakir kalan
5 Fakir, aldığı zekatı zengine armağan ederse, zengin bunu alabilir) Ebu Davud
Sual: Zekatı her fakire vermek yerinde mu?
CEVAP
Malını tutumsuzluk edene, haramda kullanana zekat ve fitre saptamak değerinde değildir Verilirse sevabı eksik olur
Salih olmayan yoksul müslümana da, zekat vermek sahihtir Ama salihleri yeğlemek çok sevaptır Fasıka zekat belirlemek, kıraç yere ekin ekmeye benzer, bire 35 alınabilir Salihlere tahsis etmek ise, mümbit toprağa ekin ekmeye benzer Sulak, verimli toprağa tohum atılırsa daha fazla ürün alınır
Kâfir, her ibadet gibi zekat vermekle de mükellef değildir Gayrı müslime zekat atamak caiz değildir Resulullah sallallahü aleyhi ve sellem, Muaz bin Cebel hazretlerini Yemene gönderirken, zekatın, uşrun, kimlerden alınıp kimlere verileceğini bildirirken, (Müslüman zenginlerinden al, fakirlerine ver) buyurdu (Buhari)
Bu hadisi şerifi açıklayan âlimler, zekatın müslüman zenginlerden alınacağını ve onların müslümanların fakirlerine verileceğini, gayrı müslime verilmeyeceğini bildirmişlerdir
Sual: Akrabaya sadaka, zekât saptamak çok sevab deniyor; fakat benim akrabalarım fasıktır O parayla, içki içerler Bunlara vermeyip, salihleri mi seçim etmeliyim?
YANIT
Evet, salihleri tercih etmek gerekir Salih akrabaları tercih etmekse, daha fazla sevabdır Hadisi şerifte, (Yoksul akrabası varken, başkalarına verilen zekatı, Allahü teâlâ kabul etmez) buyuruldu Yani, zekât borcundan kurtulursa da, zekâttan hâsıl olan büyük sevaba kavuşamaz (F Bilgiler)
Gayrimüslime sadaka
Sual: Gayrimüslime, sadaka veya zekât verilebilir mi?
YANIT
Zimmi varken, zimmiye zekât hariç, fitre, kefaret, nezir adak ve sadaka verilirdi Bugün, dünyada zimmi yoktur Yani, hemen gayrimüslime, zekât da, sadaka da verilmez Zimmi, İslam devleti uyruğunda olan, gayrimüslim vatandaş demektir
Sual: Salih bir Müslümana, dinen fakir olup olmadığını sordum Hesap etti Nisaba ulaşmadığını, yoksul olduğunu söyledi Ben de zekatımı ona verdim Aradan bir müddet geçtikten daha sonra, o kimse, ben yanlış hesap etmişim, dinen zenginmişim, verdiğin parayı da harcadım Sen zekatını bir fakire ver dedi Zekatımı bitmiş bir fakire vermem gerekir mi?
YANIT
Fakir mi, varlıklı mi diye, zorunlu araştırmayı yaptığınız için, her yerde tahsis etmek gerekmez Zekat verilebileceğini, soruşturup anlayarak, zekatını verdikten sonradan, bunun varlıklı olduğu anlaşılsa, zararı olmaz; yani zekat kabul olur Fıkıh kitaplarında deniyor ancak:
Zekat verilecek olan kimse, fakir olduğunu, zekat alabileceğini söylemiş ise, bu kimsenin, zekat almaya hakkı olup olmadığını araştırmak gerekmez Buna zekat verince, soruşturarak, araştırarak vermiş sayılır (NehrülFaik)
Sual: Çocuğa ve deliye zekât verilir mi?
CEVAP
Babası zengin ise, çocuğa zekât verilmez Babası yoksul ise, fakir olan çocuğa zekât verilir Deliye de fakir ise zekât verilir
Çocuğa, deliye verilecek zekât, babasına veya velisi olan akrabasına ya da vasisine verilir Zenginin ufak oğluna yoksul olsa da zekât verilmez; lakin büluğa ermiş oğlu fakir ise verilir (S Ebediyye)
Din ilmi talebesi
Sual: Din ilmi öğrenen öğrenciye, varlıklı de olsa zekât verilir deniyor Ben her gün dini kitap okuyup, dinimi öğrenmeye çalışıyorum Varlıklı de olsam, zekât alabilir miyim?
YANIT
Dinini öğrenmek, her Müslümanın vazifesidir Din ilmi tahsil eden öğrenci farklıdır
Sual: Şafiide bayan, fakir olan kocasına zekât verebilir mi?
YANIT
Evet, verebilir (Mizan)
Müellefei kulüb
Sual: Kuranı kerimde, müellefei kulüb denilen kimselere zekât verileceği bildirilirken niye bunlara zekât verilmiyor?
YANIT
Kalblerine iman yerleştirilmesi veya kötülükleri önlenmek istenilen bazı kâfirler ve yeni iman etmiş olan bazı zayıf Müslümanlara müellefei kulüb denirdi Resulullah efendimiz, bunların üçüne de zekât verirdi; fakat hazreti Ebu Bekr zamanında, Beytülmal emini olan Hazreti Ömer, bir hadisi şerif okuyarak, (Müellefei kulüb olanlara zekât verilmesini Resulullah nesh etmiştir) dedi
Halife ve Eshabı kiramın hepsi bunu kabul ederek, nesh edilmiş olduğunda ve bundan böyle bunlara zekât verilmemesi hususunda icma hâsıl oldu Nesh, Resulullah hayattayken olur İcma ise, vefatından sonradan olur Bu inceliği anlamayanlar, bunu Hazreti Ömerin nesh ettiğini sanıyorlar Eshabı kirama ve fıkıh âlimlerine dil uzatıyorlar Bedayı ve öteki kitaplarda bildirildiği gibi, İslamiyete takviye için, düşmanın zararını durdurmak için, onlara mal, para tekrar tekrar ödenir; ama bu Beytülmalın zekât bölümünden yok, diğer bölümünden ödenir Görülüyor oysa, müellefei kulüb denilen kimselere ödeme yapılması yasak edilmemiş, onlara zekât verilmesi yasak edilmiştir (F Bilgiler)
Bakılan kişiye zekât
Sual: Kocası ölmüş ve yetim kalmış fakir kayınvalideme evimde bakıyorum Zekâtımı ona verebilir miyim?
CEVAP
Evet, atamak iyi olur
Seyyidlere zekât
Sual: Peygamber efendimizin soyundan gelen seyyidlere ve şeriflere önceden zekât verilmezdi Hemen verilir mi?
CEVAP
Evet, bugün için bunlara zekât verilir (Dürri Yekta)
Zenginin çocuğu
Sual: Babası veya annesi zengin olan baliğ olmamış çocuğa zekât verilebilir mi?
CEVAP
Babası zenginse zekât verilemez Babası yoksul, annesi zenginse, ona zekât verilebilir, çünkü baliğ olmamış bir çocuk, annesinin malıyla varlıklı sayılmaz (Reddülmuhtar)
Kime zengin denir?
Sual: Dinimize kadar, zengin ve yoksul kime denir?
YANIT
Kurban nisabına malik olana, dinen zengin denir Bu nisaba malik olanın, zekât alması haram olur Kurban nisabına malik olmayana ise, dinen yoksul denir Bu kimse zekât alabilir İhtiyacı olan eşyadan ve borçlarından fazla olarak, zekât nisabı kadar 96 gram altın veya o değerde malı ya da parası bulunan Müslüman, kurban nisabına malik demektir *
YANIT
Maddeler hâlinde bildirelim:
1 Asıl babaya, dedeye, büyük anneye, evlada, toruna, hanıma ve kâfire zekât verilmez Yoksul edinmek şartıyla geline, damada, kayınvalideye, kayınpedere, kayınbiradere, üvey çocuğa zekât verilir Kardeş, hala, amca, dayı, teyze gibi akrabaya zekât devretmek, daha fazla sevab olur
2 Kadın, borçlu ve yoksul olan kocasına zekât verebilir
3 Hayır kurumlarına zekât verilmez Müctehid imamların hiçbirisi, hayır kurumlarına zekât verileceğini bildirmemiş ve bu konuda icma hâsıl olmuştur Sonra gelen âlimlerin sözleri, icmayı bozamaz
Aramak oysa, bugün gerçek bir âlim bile çıksa, kurumlara zekât verilmesine fetva verse, icmayı bozamayacağı için fetvası geçersiz olur Zaten reel âlim de, icmayı bozucu fetva vermez Koşul böyleyken, çeşitli kurumlar, zekât fonu diye bankaya bir hesap numarası açıyorlar yoksa makbuzla para topluyorlar Bu yolla bahşedilen paralar zekât yerine geçmez
Buralara zekât verebilmek için dinin emrine uydurulması gerekir Dine hizmet eden, ilim talebesi yetiştiren yurtlar, Kuranı kerim kursları, vakıflar ve diğer hayır kurumları vardır Bu kurumların bir yetkilisi, bir fakirden vekâlet alır Fakir, kurumdaki yetkili şahsa vekâlet verirken, (Benim adıma zekât almaya ve aldığın zekâtı dilediğin yere vermeye seni delege ettim) der Yoksa sadece (Seni zekât almaya umumi vekil ettim) demesi de kâfidir O süre temsilci de, aldığı zekâtı, talebelerin ya da kurumun ihtiyaçlarına sarf edebilir Böylece dine uyulmuş, zekât dine uygun bir şekilde verilmiş olur
4 Hadisi şerifte, (İlim öğrenmekte olanın 40 yıllık nafakası olsa da, buna zekât saptamak caizdir) buyuruldu Din bilgilerini öğrenmekte ve öğretmekte olanlar yani işi, mesleği bu olanlar, varlıklı olsalar bile, çalışıp kazanmaya vakitleri olmadığı için zekât alabilirler
5 Babası zenginse, küçük çocuğuna zekât verilmez Babası fakirse, fakir olan büyük veya ufak çocuğa zekât verilir Deliye de, fakirse zekât verilir Çocuğa, deliye verilecek zekât, babasına ya da velisi olan akrabasına ya da vasisine verilir Zengin birisinin ufak oğluna, yoksul olsa da zekât verilmez, ama zenginin büyük çocuğuna, zenginin hanımına veya zenginin babasına fakirseler verebilir Burada büyük çağrıda bulunmak düşünce baliğ olmuş demektir Küçük ise, az önce zihin baliğ olmamış demektir
6 Peygamber efendimizin soyundan gelen seyyidlere ve şeriflere bir zamanlar zekât verilmezdi Günümüzde, bunlara zekât verilir (Dürri Yekta)
Zekât verip alırken
1 Gayrimüslime, zekât da, sadaka da verilmez Zimmi, İslam devleti uyruğunda olan, gayrimüslim vatandaş demektir Zimmi varken, zimmiye zekât hariç, fitre, kefaret, nezir adak ve sadaka verilirdi Bugün, dünyada zimmi yoktur
2 Zekât verilecek kimseyi analiz etmek gerekir, zan üstüne zekât verilmez Zengine veya Müslüman olmayana zekât belirlemek sahih değildir Ancak zekât verecek kimseyi araştırarak, zekâtını verdikten daha sonra, bunun zengin veya zekât verilmesi caiz olmayan biri olduğu anlaşılsa zararı olmaz Yani zekâtı sahihtir Tesadüfen değil, araştırarak verdiği için baştan saptamak gerekmez
3 Zekât verirken, salih akrabaları yeğlemek gerekir, çünkü zekâtı, salih olan fakir akrabaya belirlemek daha sevabdır Hadisi şerifte, (Yoksul akrabası varken, başkalarına verilen zekâtı, Allahü teâlâ kabul etmez) buyuruldu Yani zekât borcundan kurtulursa da, zekâttan hâsıl olan büyük sevaba kavuşamaz
4 Fakire verilen altın, onu zengin edecek dek pozitif olmamalı Borçsuz fakire nisap miktarı veya daha çok zekât vermek, mekruh olur 10 gr altın kadar borcu varsa, 100 gr altını alması mekruh olmaz
5 Zekât verirken, zekât seslenmek gerekmez Armağan dense de caizdir
6 Bir jurnal yiyeceği olanın, zekât veya sadaka istemesi haramdır, ama gönülsüzce verilen sadakayı, zekâtı alması caizdir Zekâtı mümkünse, salih olan muhtaçlara vermeli
7 Fakire zekât için altın verip, her yerde onu ucuza satın olmak mekruhtur
8 Fakirdeki alacağı zekâta saymak caiz olmaz Fakirde alacağı olan zengin, fakire borç senedini verip, (Alacağımı zekât olarak sana verdim Sen de borcuna karşılık kabul et) dese, fakir de kabul etse, varlıklı zekâtını vermiş olmaz, çünkü zekât, borç senedi vermekle, razı olmakla verilmiş olmaz Ama mülk teslim etmekle verilmiş olur Bu zenginin zekâtını fakire vermesi, fakirin de, aldıktan sonra, tekrar zengine geri vererek borcunu ödemesi gerekir
9 Ev kirasını ödeyemeyen yoksul kiracıya, mülk sahibi kirayı almadan bağışlasa, bu para zekât yerine geçmez, sadaka olur (Reddülmuhtar)
10 Fakirde alacağı olan, fakirin, borcunu vereceğine güvenemiyorsa, güvendiği birini fakire göstererek, (Zekâtını edinmek ve borcunu ödemek için, bunu temsilci yap) der Zekâtı bu vekile verir Vekil de, zengine geri vererek, fakirin borcunu öder Böylece keza zekât verilmiş olur, ayrıca de fakirin borcu ödenmiş olur (Dürri yekta, Mizanı kübra)
Sual: Anne ve babaya zekat verilir mi? Kimlere verilmez?
YANIT
Esas babaya, dedeye, büyük anneye, evlada, toruna, hanıma ve kâfire zekat verilmez Yoksul edinmek şartı ile geline, damada, kayınvalideye, kayınpedere, kayınbiradere, üvey çocuğa zekat verilir Hala, amca, dayı, teyze gibi akrabaya zekat atamak daha fazla sevap olur İmameyne kadar, borçlu ve fakir kimseye, hanımı zekat verebilir (Mevkufat)
Sual: Fakir bir çocuğa zekat atamak istiyorum Yaşı küçük, zekatı babasına verebilir miyim?
CEVAP
Evet
Zenginin ailesine zekât
Sual: Bir kimse, varlıklı birisinin fakir çocuğuna ya da yoksul hanımına yoksa zenginin fakir babasına zekât verebilir mi?
YANIT
Bir kimse, zekâtını zenginin ufak oğluna veremez; lakin zenginin büyük çocuğuna, zenginin hanımına ya da zenginin babasına fakirseler verebilir (S Ebediyye)
Burada büyük çağrıda bulunmak hafıza baliğ olmuş demektir Küçükse henüz hafıza baliğ olmamış demektir
Sual: Kızımın aldığı evlatlığa zekat verebilir miyim?
CEVAP
Kızınızın aldığı evlatlık, onun çocuğu olmadığı gibi, sizin de torununuz olmaz Ona zekat verebilirsiniz Hatta kızınız da ona zekat verebilir
Sual: Fakir kardeşe zekat verilir mi?
CEVAP
Evet
Sual: Kız kardeşime zekat verebilir miyim?
CEVAP
Zekatınızı, varlıklı değilse kız kardeşinize veya çocuklarına vermenizde mahzur yoktur
Sual: Bir yoksul aldığı zekatı herhangi bir zengine ya da bana kalırsa zekat veren zengine hediye etse, zenginin o parayı kullanması caiz olur mu?
YANIT
Yoksul aldığı zekatı, zengine verebilir Verdiği armağan olur Zenginin bunu alması helal olur Çünkü yoksul kendi mülkünden vermiştir Bir hadisi şerif meali şöyledir:
(Şu beş Müslüman varlıklı zekat alabilir:
1 Allah yolunda cihad eden,
2 Zekat toplamakla görevli olan,
3 Borçlu ve borcunu ödeyemeyen zengin,
4 Kendi memleketinde varlıklı olduğu halde, bulunduğu yerde parasız kalan ve fazla alacağı varsa da, alamayıp fakir kalan
5 Fakir, aldığı zekatı zengine armağan ederse, zengin bunu alabilir) Ebu Davud
Sual: Zekatı her fakire vermek yerinde mu?
CEVAP
Malını tutumsuzluk edene, haramda kullanana zekat ve fitre saptamak değerinde değildir Verilirse sevabı eksik olur
Salih olmayan yoksul müslümana da, zekat vermek sahihtir Ama salihleri yeğlemek çok sevaptır Fasıka zekat belirlemek, kıraç yere ekin ekmeye benzer, bire 35 alınabilir Salihlere tahsis etmek ise, mümbit toprağa ekin ekmeye benzer Sulak, verimli toprağa tohum atılırsa daha fazla ürün alınır
Kâfir, her ibadet gibi zekat vermekle de mükellef değildir Gayrı müslime zekat atamak caiz değildir Resulullah sallallahü aleyhi ve sellem, Muaz bin Cebel hazretlerini Yemene gönderirken, zekatın, uşrun, kimlerden alınıp kimlere verileceğini bildirirken, (Müslüman zenginlerinden al, fakirlerine ver) buyurdu (Buhari)
Bu hadisi şerifi açıklayan âlimler, zekatın müslüman zenginlerden alınacağını ve onların müslümanların fakirlerine verileceğini, gayrı müslime verilmeyeceğini bildirmişlerdir
Sual: Akrabaya sadaka, zekât saptamak çok sevab deniyor; fakat benim akrabalarım fasıktır O parayla, içki içerler Bunlara vermeyip, salihleri mi seçim etmeliyim?
YANIT
Evet, salihleri tercih etmek gerekir Salih akrabaları tercih etmekse, daha fazla sevabdır Hadisi şerifte, (Yoksul akrabası varken, başkalarına verilen zekatı, Allahü teâlâ kabul etmez) buyuruldu Yani, zekât borcundan kurtulursa da, zekâttan hâsıl olan büyük sevaba kavuşamaz (F Bilgiler)
Gayrimüslime sadaka
Sual: Gayrimüslime, sadaka veya zekât verilebilir mi?
YANIT
Zimmi varken, zimmiye zekât hariç, fitre, kefaret, nezir adak ve sadaka verilirdi Bugün, dünyada zimmi yoktur Yani, hemen gayrimüslime, zekât da, sadaka da verilmez Zimmi, İslam devleti uyruğunda olan, gayrimüslim vatandaş demektir
Sual: Salih bir Müslümana, dinen fakir olup olmadığını sordum Hesap etti Nisaba ulaşmadığını, yoksul olduğunu söyledi Ben de zekatımı ona verdim Aradan bir müddet geçtikten daha sonra, o kimse, ben yanlış hesap etmişim, dinen zenginmişim, verdiğin parayı da harcadım Sen zekatını bir fakire ver dedi Zekatımı bitmiş bir fakire vermem gerekir mi?
YANIT
Fakir mi, varlıklı mi diye, zorunlu araştırmayı yaptığınız için, her yerde tahsis etmek gerekmez Zekat verilebileceğini, soruşturup anlayarak, zekatını verdikten sonradan, bunun varlıklı olduğu anlaşılsa, zararı olmaz; yani zekat kabul olur Fıkıh kitaplarında deniyor ancak:
Zekat verilecek olan kimse, fakir olduğunu, zekat alabileceğini söylemiş ise, bu kimsenin, zekat almaya hakkı olup olmadığını araştırmak gerekmez Buna zekat verince, soruşturarak, araştırarak vermiş sayılır (NehrülFaik)
Sual: Çocuğa ve deliye zekât verilir mi?
CEVAP
Babası zengin ise, çocuğa zekât verilmez Babası yoksul ise, fakir olan çocuğa zekât verilir Deliye de fakir ise zekât verilir
Çocuğa, deliye verilecek zekât, babasına veya velisi olan akrabasına ya da vasisine verilir Zenginin ufak oğluna yoksul olsa da zekât verilmez; lakin büluğa ermiş oğlu fakir ise verilir (S Ebediyye)
Din ilmi talebesi
Sual: Din ilmi öğrenen öğrenciye, varlıklı de olsa zekât verilir deniyor Ben her gün dini kitap okuyup, dinimi öğrenmeye çalışıyorum Varlıklı de olsam, zekât alabilir miyim?
YANIT
Dinini öğrenmek, her Müslümanın vazifesidir Din ilmi tahsil eden öğrenci farklıdır
Sual: Şafiide bayan, fakir olan kocasına zekât verebilir mi?
YANIT
Evet, verebilir (Mizan)
Müellefei kulüb
Sual: Kuranı kerimde, müellefei kulüb denilen kimselere zekât verileceği bildirilirken niye bunlara zekât verilmiyor?
YANIT
Kalblerine iman yerleştirilmesi veya kötülükleri önlenmek istenilen bazı kâfirler ve yeni iman etmiş olan bazı zayıf Müslümanlara müellefei kulüb denirdi Resulullah efendimiz, bunların üçüne de zekât verirdi; fakat hazreti Ebu Bekr zamanında, Beytülmal emini olan Hazreti Ömer, bir hadisi şerif okuyarak, (Müellefei kulüb olanlara zekât verilmesini Resulullah nesh etmiştir) dedi
Halife ve Eshabı kiramın hepsi bunu kabul ederek, nesh edilmiş olduğunda ve bundan böyle bunlara zekât verilmemesi hususunda icma hâsıl oldu Nesh, Resulullah hayattayken olur İcma ise, vefatından sonradan olur Bu inceliği anlamayanlar, bunu Hazreti Ömerin nesh ettiğini sanıyorlar Eshabı kirama ve fıkıh âlimlerine dil uzatıyorlar Bedayı ve öteki kitaplarda bildirildiği gibi, İslamiyete takviye için, düşmanın zararını durdurmak için, onlara mal, para tekrar tekrar ödenir; ama bu Beytülmalın zekât bölümünden yok, diğer bölümünden ödenir Görülüyor oysa, müellefei kulüb denilen kimselere ödeme yapılması yasak edilmemiş, onlara zekât verilmesi yasak edilmiştir (F Bilgiler)
Bakılan kişiye zekât
Sual: Kocası ölmüş ve yetim kalmış fakir kayınvalideme evimde bakıyorum Zekâtımı ona verebilir miyim?
CEVAP
Evet, atamak iyi olur
Seyyidlere zekât
Sual: Peygamber efendimizin soyundan gelen seyyidlere ve şeriflere önceden zekât verilmezdi Hemen verilir mi?
CEVAP
Evet, bugün için bunlara zekât verilir (Dürri Yekta)
Zenginin çocuğu
Sual: Babası veya annesi zengin olan baliğ olmamış çocuğa zekât verilebilir mi?
CEVAP
Babası zenginse zekât verilemez Babası yoksul, annesi zenginse, ona zekât verilebilir, çünkü baliğ olmamış bir çocuk, annesinin malıyla varlıklı sayılmaz (Reddülmuhtar)
Kime zengin denir?
Sual: Dinimize kadar, zengin ve yoksul kime denir?
YANIT
Kurban nisabına malik olana, dinen zengin denir Bu nisaba malik olanın, zekât alması haram olur Kurban nisabına malik olmayana ise, dinen yoksul denir Bu kimse zekât alabilir İhtiyacı olan eşyadan ve borçlarından fazla olarak, zekât nisabı kadar 96 gram altın veya o değerde malı ya da parası bulunan Müslüman, kurban nisabına malik demektir *
