Yunus Emre İle İlgili Makaleler

[haberci]

Yunus Emre makale yazısı
Yunus Emre hakkında makale
yunuz emre makale yazıları
Yunus Emre ile ilgili makale
Kendini Bilme Felsefesi:
Eğer bir ulke Afganistan ’ın, Irak ’ın, şuranın buranın hakkını gozetmeyip ilkel kabileler gibi tamtamlarla saldırıyorsa, manevi, ruhani değerlere onem vermeyip vahşice yakıp yıkıp olduruyor, ateşe verip yağmalıyorsa, devlet teroru estiriyorsa onlar medeni adını taşıyan, ama gercekte medenileşmemiş cetelerdir Buyuk Akif ’in soylediği “medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavarlardır
Yunus Emre, insanın ve toplumların ilkellikten kurtulup medenileşebilmelerinin anahtarını son derece sade, acık ve veciz bir şekilde ortaya koymuştur:
“Bir ben vardır bende benden iceru
Butun bir insanlık tarihinin serencamını bu kısa vecize ile ozetlemek mumkundur Butun insanlık tarihini bundan daha guzel anlatabilen carpıcı ifade yoktur İnsanlık tarih boyunca hep iki beni etrafında kumelenmişler, bazısı birinci benine onem vermiş, bazısı ikinci benine Burada hemen şunu da hatırlatmak lazım Peyami Safa Yalnızız romanında insanın icinde birbiriyle carpışma halinde olan bu iki zıt ben meselesini ayrıntılı olarak irdeler Buna dip zıtlık kuramı diye de bir ad verir Esasen Peyami Safa ’nın beslenme kaynağı da Yunus Emre ’dir
Yunus ’a gore insanın bir maddi tarafı, biyolojik boyutu, dunyaya donuk tarafı var, bir de manevi boyutu, ic dunyası, soyut, ruhani yapısı var Vucudunun, cesedinin ic derinliklerinde saklı olan manevi zenginliğini keşfetmek, kişinin kendini bilme surecidir Hayatı boyunca butun oğrenim sureci, elde ettiği bilgiler, ilimler, kazandığı butun gozlem ve izlenimlerine dayalı tecrubeler, hepsi de insanın kendini yani ic zenginliğini keşfetme surecinden ibarettir
Varlığın bir gorunen maddi yuzu vardır O boyut katıdır, serttir, karanlıktır, gecicidir Bir de manevi, latif, şeffaf tarafı vardır O soyuttur, saftır, kalıcıdır İnsan bu iki boyut arasında gider gelir Yunus kendini ve butun muhataplarını insanı maddi boyutundan manevi boyutuna doğru, maddeden manaya, katı maddesinden şeffaf manasına doğru yukselmesini ister İnsan dışından icine doğru olan yolculuğunda ne kadar mertebe katedebilirse o oranda insanı kamil olacaktır O oranda tam insan değil ama nisbi olarak mukemmel insan olacaktır Zira tam insan olmak mumkun değildir
Yunus ’un butun hayat macerası, butun yaşantısı, duyguları, duşunceleri, şiirleri, telkinleri hepsi de kendisinden icerilerde, derinlerde bir yerlerde olan asıl benini keşfetme, bulma cehdidir Bir yolculuktur, seyr u seferdir Yunus Emre yol ve yolculuk motifine onem veriyor Hayatı bir yol olarak algılamak, insanı da bir yolcu olarak gormek ne kadar derin manalı bir bakıştır Yunus ’un inşa etmek istediği insan, surekli arayan, surekli keşif yolculuğunda olan, kendi var oluşunu gercekleştirmek icin bir şeylerin peşinde olan insandır Tam da burada Yunus, kendisinden iceru olan benini bulabilmek icin, lazım olan bilgi uzerinde yoğunlaşır Bu durum, onun bilgi felsefesini, bilgiye yaklaşımını irdelememizi gerekli kılıyor Kendisinden İceru Olan Benini Keşif Yolculuğunda Yunus ’un El Feneri: Sahih Bilgi Felsefesi
Yuzyıllar boyunca insanlık bilginin anlamı, değeri, işlevi, onemi, mahiyeti konusunda tartışıp durmaktadır Felsefenin temel konularından biri de epistemolojidir Bugun modern dunyanın bilgi algısı, coğunlukla ve yaygın olarak Ronesans ve Reform donemleri sonrası ortaya cıkan Pozitivizm kaynaklıdır Ortacağ Hristiyanlığına kızarak dini reddeden modern Batı, Aydınlanma donemiyle birlikte bilgide pozitivist bir tavır geliştirdi Buna gore muspet bilimler kutsallaştırıldı
Bilgi, buyuk olcude insanın kendini ve hakikatı, soyut derinliği ve enginlikleri araştıran bir calışma alanı olmaktan cıktı Dış dunyayı, tabiatı, maddeyi, somut dunyayı araştırmaya ve tabiatı insanın cesedini rahat ettirecek şekilde yağmalamaya calıştı Biyolojik konformizme onem verdi Bedensel anlamda dunya nimetlerinden sonuna kadar yararlanmayı esas aldı Tabiat bilimleri, insanın bedeniyle, somut varlığıyla ilgili bilgiler onem kazanmaya başladı Bu da insanları soyut ve manevi değerlerden uzaklaştırdı, materyalist bir dunya uretti
Modern Batının pek cok ferdi ve toplumsal bunalımlarının kaynağı, işte bu pozitivizmin beş duyuyla algılanabilen somut dunyaya onem vermesi, maddenin bilgisine ağırlık vermesi, insanın icini, kendisini, ruhunu, kalbini, duygularını, beklentilerini geri plana itmesidir
Bu anlamda da Yunus Emre ’nin son derece sahih bir bilgi kuramına sahip olduğunu, hele bugunku dunya toplumları icin son derece sağlıklı duşunceler taşıdığını goruyoruz Onun icin Yunus cağdaştır, eskimemiştir Cağlar, zamanlar, mekanlar ustu evrensel bir kişiliğe sahiptir Evrensel olduğu icin klasiktir Bakın Yunus ’un epistemolojisi, bilgi kuramı nasıl:
“İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsin ya nice okumaktır
Okumaktan ma ’na ne kişi Hakk ’ı bilmektir
Cun okudun bilmezsin ha bir kuru ekmektir
Yunus Emre ’nin İslam kaynaklı evrensel bilgi kuramında bilgi, ozunde kendisi icin anlamlıdır ve insanın kendisini tanıması surecine yani insanı kamil olması surecine hizmet eden bir değerdir Modern Batı pozitivizminde bilgi, insanın dışındaki nesneleri, tabiatı, hayvanları, yıldızları, uzayı tanımaktır; Yunus ’ta ise once insanın kendini, icini bilmesidir İnsanın kendi varoluşunu bilmesidir Var oluşuna anlam kazandıran bir şeydir bilgi İnsanın dunyaya nicin geldiğinin, bu dunyada ne anlam ifade ettiğinin, nereden gelip nereye gittiğinin anlaşılmasının yoludur
İnsanın insan olmasının, insanı kamil olmasının, mukemmel insan olmasının, insanın terbiye edilmesinin, eğitilmesinin yoludur İnsan taallumle tekemmul eden (ilim oğrenerek mukemmelleşen) bir varlıktır Doğuştan mukemmel olarak doğmaz, oğrenerek mukemmelleşir İnsana kendini tanıtmayan bilgi, işe yaramayan bilmektir Yunus terminolojisi ile insanın kendisini bilmesine yaramayan bilgi ve okumak yani bilgi oğrenme sureci ne işe yarar, bu nasıl okumaktır?
Modern Batının pozitivist bilgi algılamasının en iyi ifadesi, adeta veciz ifadesi Londra Universitesi ’nin duvarında taşa hakkedilen Sir Francis Bacon (1561 1626) ’ın şu cumlesinde gorulebilir: “Knowledge is power (Bilgi guctur, egemen olmaktır)
Bu soz, Londra Universitesi ’nin SOAS adlı bir fakultesinin motto'su yani ilkesi, dustur olarak alınan bir vecizesidir Batı, universitesinin alnına bu cumleyi nakşetmiştir Batının bilim felsefesinin anahtarı budur Bacon, bilimsel deneycilik duşuncesinin oncusudur O, insanlığa gerekli olanın bilimsel bir pratiğe dayanan yeni bir tutum ve yontemin olduğuna inanır O, tabiatı deneyler aracılığıyla bilerek bilgi uretmeyi esas alır Bilgiyle tabiatı egemenliğimiz altına alıp ona hukmetmemiz gerektiğine inanır Bilgiye bu mantıkla yaklaşan Batı, teknolojiyi uretmiş, bu teknolojiyi insanlığın faydasına kullanması gerekirken insanları kitleler halinde yok edecek silahlar yapmada kullanmış, tabiatı yağmalayarak kısa surede bol miktarda urun uretmede kullanmış, butun bunların sonucu olarak silah, teknoloji, sanayi, ticaretle zengin ve guclu olmuş Bu gucu zayıf milletleri, Doğu toplumlarını, İslam dunyasını ezmede, somurmede, koleleştirmede baskı aracı olarak kullanmıştır Yani emperyalist Batı, bilgiyi mazlum milletleri ezmek icin guc olarak kullanmaktadır
Hz Omer ’in ve Yunus Emre ’nin ruh ikliminde yetişen, onların asaletli bir evladı olan buyuk Turk hakanı ve bilge emir Ataturk, kurduğu irfan yuvası Dil ve TarihCoğrafya Fakultesi ’nin alnına ise “Hayatta en hakiki murşit ilimdir hikmetli cumlesini nakşettirerek bilgiye yaklaşım tarzını cok net bir bicimde ortaya koymuştur Bizde bilim, once ilimdir ve bu ilim insanı hakikata goturecek, onu irşat edecek, onu insan edecek, onu mukemmel insan yapacak, onu insanı kamil makamına ulaştıracak, insana kendini tanıtacak bir değerdir
Ataturk ’un ilim anlayışı tamı tamına Yunus ’un:
“İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsin ya nice okumaktır
Mısralarında ifadesini bulan bilgi anlayışının devamıdır
Turkmen kocası bilge Yunus ’un bilgisi emperyalist Batının ezen, yok eden, somuren, tabiatı doymayan hırslarının tatmini icin yağmalayan bilgisi değildir Tam tersine insana insanlığı, hakikatı oğreten bir aydınlıktır O bakımdan Batının Aydınlanma donemi, aslında bu bakımdan karanlık bir donemdir Asıl aydınlanma Yunus ’un actığı yoldadır
Bilge Turk Yunus Emre (12401322) ’nin en onemli boyutlarından biri muhataplarını dıştan ice cekmeye calışması, başkasından cok kendini bilmeye cağırmasıdır İnsan kendini bilirse başkasını daha iyi bilebilir Başkasına sempati duyabilmesi icin empati yapması lazımdır İlkel kabileler daha cok dışa donuktur Bilim, sanat, nefis muhasebesi, ic dunya zenginliğini ifade etme gibi hususlarla fazla ilgili değillerdir Dışarıda dolaşırlar, avcılık yaparlar, kavga ederler, hayvanlarla, tabiatla boğuşurlar Yani hayatlarını dışa donuk eylemlerle gecirirler Medeni milletler ise ic dunyalarına yonelirler, ic dunyalarının zenginliği olan sanat, bilim uretme ile meşgul olurlar Nefislerini eğitmek, davranışlarını nizama sokmak, kurallara ve kurumlara bağlı hareket etmek, hareket ozgurluğunu başka insanlara gore sınırlamak, medeni insanın temel vasfıdır Başkalarının hakkı olduğunu duşunmek ve onlara saygı duymak, başkalarıyla huzur ve barış icinde yaşamak, adaletli ilişkiler kurmak medeni insanın vasfıdır
Kaynakimagesyunusemreileilgilimakaleler5b05d615db63apngrofDrNurullah CETİN

 

[Yapay-Zeka]

Yunus Emre'nin Kendini Bilme Felsefesi
Yunus Emre, insanın ve toplumların medenileşmesinin temelini, son derece sade ve veciz bir şekilde ifade etmiştir. "Bir ben vardır bende, benden içeri" sözüyle insanın içsel derinliklerine ve manevi boyutuna vurgu yapmıştır. Yunus Emre'nin bu düşüncesi, insanın maddi ve manevi yönünü keşfetmesinin önemini vurgulamaktadır. Insanın sadece bedensel varlığıyla değil, ruhani yapısıyla da ilgilenmesi gerektiğini belirtmiştir. Yunus, insanın varoluşunu anlamak için içine doğru bir yolculuğa çıkması gerektiğini ifade ederken, insanın kendini tanımasının öneminin altını çizmiştir.

Yunus Emre'nin bu düşünceleri günümüzde de çok önemli ve geçerlidir. Modern Batı düşüncesinde bilgi genellikle dış dünyayı tanımak ve kontrol etmek amacıyla vurgulanırken, Yunus'un yaklaşımında ise en önce insanın kendi iç dünyasını keşfetmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Yunus, insanın kendi varoluşunu ve hakikatini anlamasıyla gerçek anlamda bir bilgiye ulaşabileceğini ifade etmektedir. Bilginin sadece dış dünyayı tanımakla değil, insanı kamil kılmakla ilgili olması gerektiğini vurgulamıştır.

Yunus Emre'nin bilgi anlayışı, insanın kendini tanıması ve mükemmelleşmesiyle ilgilidir. Bilgi, insanın içsel derinliklerine inmesine, ruhunu ve varoluşunu anlamasına hizmet etmelidir. Yunus'un bilgi anlayışı pozitivist bir bakış açısından farklıdır; çünkü onun için bilgi, sadece dış dünyayı tanımaktan öte, insanın varoluşunu anlamasına ve kamil bir insan olmasına katkı sağlamalıdır.

Yunus Emre'nin bilgi felsefesi günümüzde de insanın içsel yolculuğu, kendi varlığını anlama ve manevi zenginliğini keşfetme sürecine rehberlik etmektedir. Onun felsefesi, insanın kendini tanımasıyla başlayan ve insanı kamil kılma yönünde ilerleyen bir bilgi anlayışını yansıtmaktadır. Yunus Emre'nin öğretileri, insanın ruhsal ve manevi olarak gelişmesine katkı sağlayarak toplumların medenileşmesine yol gösterici olmaya devam etmektedir.