SoruCevap
Yeni Üye
- Katılım
- 17 Ocak 2024
- Mesajlar
- 350.999
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 17
- Puan
- 308
- Yaş
- 36
Yıldırım Bayezid Dönemi (1481-1512)
Yıldırım Bayezid Dönemi (1481-1512) Hakkında Bilgi
Fetihlerin Durması-İçe Kapanma
Cem Sultan olayı II. Bayazıd’ın ilk döneminin en önemli olayıdır.
Fatih’in ölümü vezirler tarafından ordudan gizlenmek istendiyse de bu başarılamadı. Durumu öğrenen Yeniçeriler ayaklandılar. Günlerce İstanbul’u yağmaladılar. İstanbul halkı Fatih’in iki oğlu Cem ve Bayazıd’dan herhangi birinin İstanbul’a biran önce ulaşarak padişah olması için dua etmekteydi. Fatih’in ölmeden önce açıkça desteklediği Cem’e karşı, sevilmeyen oğul Bayazıd üstün geldi ve İstanbul’a ilk ulaşan o oldu.
Saraya gelerek Yeniçerilere cülus dağıttı ve onların bağlılık yemini etmelerini sağladı. Ancak Cem bu durumu kabullenmek istemedi. Cem Konya Sancakbeyi idi. Bu durumdan yararlanarak Osmanlı’ya karşı bağlılık duymayan Karaman askerlerini yanına çekti ve abisine ülkeyi ikiye bölerek yönetmeyi teklif etti. Bayazıd bunu kabul etmeyince iki kardeş arasında savaş kaçınılmaz oldu. Devletin olanaklarında yararlanan Bayazıd kardeşini yenilgiye uğrattı. Cem yurtdışına çıkarak Memluklara sığındı. Bu olay Osmanlılar ve Memluklular arasındaki ilişkileri olumsuz etkiledi. Cem Rumeli’ye geçerek yeniden asker toplamak için planlar yapmaya başladı ve bu planları uygulamaya sokmak için Rodos Şövalyeleri ile anlaştı. Ancak Rodos Şövalyeleri son anda fikir değiştirerek Bayazıd ile anlaşmayı tercih ettiler; Cem’i esir tutmaları karşılığında Osmanlı Devleti’nden fidye istediler. Şartları kabul edildi ve böylece Cem’in 13 yıl sürecek esaret hayatı başlamış oldu. Bu süre içerisinde Cem Osmanlıların dış politikasında en önemli zaaflarından birisi oldu.
Memluklularla yapılan savaşta iki devlet birbirlerine üstünlük sağlayamadılar.
Memluk Devleti 1250 yılında Mısır’da kurulmuştu. Osmanlı’nın ilk dönemlerinde iki devlet arasında sorun yaşanmıyordu. Ancak Yıldırım döneminde Osmanlılar Anadolu’da ilerleyince Memluklularla Osmanlılar sınır komşusu oldular. Bu dönemden sonra Memluklularla Osmanlılar arasında ilişkiler zaman zaman kötü, zaman iyi biçimde devam etti. II. Bayazıd döneminde ilişkiler iyice kötüye gitti ve 1485–1491 yılları arasında iki devlet arasında savaş başladı. Savaşın ilk yıllarında Osmanlılar yenilgiler yaşadılar ama sonra tekrar denge sağlandı ve 1491’de barış yapıldı.
Venedik’le savaş sonrası Mora’daki son Venedik kaleleri Osmanlı’ya geçti.
Cem Sultan ölene kadar dış politikada aktif bir tutum sergilemeyen Osmanlılar Cem’in ölümüyle aktif bir politika uygulamaya başladılar. 1499–1502 yılları arasında yapılan savaşlarda İnebahtı, Modon, Koron, Navarin limanları Osmanlıların eline geçti.
II. Bayazıd döneminde Osmanlı’yı tehdit eden en önemli gelişme İran’da yaşandı. İran Türkmenleri arasında saygın bir yeri olan dini lider Şah İsmail 1502’de İran’da Safevi devletini kurdu. Bu devletin kuruluşunda Azerbaycan ve Anadolu’dan gelen Alevi Türkmenler aktif bir rol oynamıştır. Sünni İslamı benimseyen ve devşirmeler tarafından yönetilen Osmanlı devletine karşı Safevi Devleti’ni kendilerine yakın bulan Alevi Türkmenler Antalya bölgesinde Şahkulu Baba Tekeli liderliğinde Osmanlı’ya karşı ayaklandılar. Ayaklanmayı bastırmakla görevli Osmanlı ordusu Türkmenlere yenildi. Bunun üzerine görevlendirilen daha donanımlı ikinci bir ordu ayaklanmayı güçlükle de olsa bastırmayı başardı. Ancak Anadolu’ya atanan sancakbeylerine ve kadılara duyulan tepki ayaklanmayı her an yeniden alevlendirecek durumdaydı.
II. Bayazıd tahtı Yeniçeri ordusunun ve devşirme saray görevlilerinin desteğini alan oğlu Selim’e bıraktı.
Şahkulu İsyanı sırasında zor anlar yaşayan II. Bayazıd çok yaşlandığından tahtı oğlu Şehzade Ahmed’e bırakmayı düşünüyordu. Yeniçeri ise Ahmed’i değil ilerde Yavuz adıyla anılacak II. Selim’i destekliyordu. Önceleri tahtı Selim’e bırakmaya yanaşmayan Bayazıd bu baskıya daha fazla direnemeyerek 1512’de tahtı oğluna bıraktı. Böylece Osmanlı tarihinde ilk kez bir padişah zorlanarak yerini oğluna bırakmak zorunda kalmıştır. Bu Yeniçeri ordusunun artık devlet yönetiminde etkili olduğunun bir kanıtıdır.
Yıldırım Bayezid Dönemi (1481-1512) Hakkında Bilgi
Fetihlerin Durması-İçe Kapanma
Cem Sultan olayı II. Bayazıd’ın ilk döneminin en önemli olayıdır.
Fatih’in ölümü vezirler tarafından ordudan gizlenmek istendiyse de bu başarılamadı. Durumu öğrenen Yeniçeriler ayaklandılar. Günlerce İstanbul’u yağmaladılar. İstanbul halkı Fatih’in iki oğlu Cem ve Bayazıd’dan herhangi birinin İstanbul’a biran önce ulaşarak padişah olması için dua etmekteydi. Fatih’in ölmeden önce açıkça desteklediği Cem’e karşı, sevilmeyen oğul Bayazıd üstün geldi ve İstanbul’a ilk ulaşan o oldu.
Saraya gelerek Yeniçerilere cülus dağıttı ve onların bağlılık yemini etmelerini sağladı. Ancak Cem bu durumu kabullenmek istemedi. Cem Konya Sancakbeyi idi. Bu durumdan yararlanarak Osmanlı’ya karşı bağlılık duymayan Karaman askerlerini yanına çekti ve abisine ülkeyi ikiye bölerek yönetmeyi teklif etti. Bayazıd bunu kabul etmeyince iki kardeş arasında savaş kaçınılmaz oldu. Devletin olanaklarında yararlanan Bayazıd kardeşini yenilgiye uğrattı. Cem yurtdışına çıkarak Memluklara sığındı. Bu olay Osmanlılar ve Memluklular arasındaki ilişkileri olumsuz etkiledi. Cem Rumeli’ye geçerek yeniden asker toplamak için planlar yapmaya başladı ve bu planları uygulamaya sokmak için Rodos Şövalyeleri ile anlaştı. Ancak Rodos Şövalyeleri son anda fikir değiştirerek Bayazıd ile anlaşmayı tercih ettiler; Cem’i esir tutmaları karşılığında Osmanlı Devleti’nden fidye istediler. Şartları kabul edildi ve böylece Cem’in 13 yıl sürecek esaret hayatı başlamış oldu. Bu süre içerisinde Cem Osmanlıların dış politikasında en önemli zaaflarından birisi oldu.
Memluklularla yapılan savaşta iki devlet birbirlerine üstünlük sağlayamadılar.
Memluk Devleti 1250 yılında Mısır’da kurulmuştu. Osmanlı’nın ilk dönemlerinde iki devlet arasında sorun yaşanmıyordu. Ancak Yıldırım döneminde Osmanlılar Anadolu’da ilerleyince Memluklularla Osmanlılar sınır komşusu oldular. Bu dönemden sonra Memluklularla Osmanlılar arasında ilişkiler zaman zaman kötü, zaman iyi biçimde devam etti. II. Bayazıd döneminde ilişkiler iyice kötüye gitti ve 1485–1491 yılları arasında iki devlet arasında savaş başladı. Savaşın ilk yıllarında Osmanlılar yenilgiler yaşadılar ama sonra tekrar denge sağlandı ve 1491’de barış yapıldı.
Venedik’le savaş sonrası Mora’daki son Venedik kaleleri Osmanlı’ya geçti.
Cem Sultan ölene kadar dış politikada aktif bir tutum sergilemeyen Osmanlılar Cem’in ölümüyle aktif bir politika uygulamaya başladılar. 1499–1502 yılları arasında yapılan savaşlarda İnebahtı, Modon, Koron, Navarin limanları Osmanlıların eline geçti.
II. Bayazıd döneminde Osmanlı’yı tehdit eden en önemli gelişme İran’da yaşandı. İran Türkmenleri arasında saygın bir yeri olan dini lider Şah İsmail 1502’de İran’da Safevi devletini kurdu. Bu devletin kuruluşunda Azerbaycan ve Anadolu’dan gelen Alevi Türkmenler aktif bir rol oynamıştır. Sünni İslamı benimseyen ve devşirmeler tarafından yönetilen Osmanlı devletine karşı Safevi Devleti’ni kendilerine yakın bulan Alevi Türkmenler Antalya bölgesinde Şahkulu Baba Tekeli liderliğinde Osmanlı’ya karşı ayaklandılar. Ayaklanmayı bastırmakla görevli Osmanlı ordusu Türkmenlere yenildi. Bunun üzerine görevlendirilen daha donanımlı ikinci bir ordu ayaklanmayı güçlükle de olsa bastırmayı başardı. Ancak Anadolu’ya atanan sancakbeylerine ve kadılara duyulan tepki ayaklanmayı her an yeniden alevlendirecek durumdaydı.
II. Bayazıd tahtı Yeniçeri ordusunun ve devşirme saray görevlilerinin desteğini alan oğlu Selim’e bıraktı.
Şahkulu İsyanı sırasında zor anlar yaşayan II. Bayazıd çok yaşlandığından tahtı oğlu Şehzade Ahmed’e bırakmayı düşünüyordu. Yeniçeri ise Ahmed’i değil ilerde Yavuz adıyla anılacak II. Selim’i destekliyordu. Önceleri tahtı Selim’e bırakmaya yanaşmayan Bayazıd bu baskıya daha fazla direnemeyerek 1512’de tahtı oğluna bıraktı. Böylece Osmanlı tarihinde ilk kez bir padişah zorlanarak yerini oğluna bırakmak zorunda kalmıştır. Bu Yeniçeri ordusunun artık devlet yönetiminde etkili olduğunun bir kanıtıdır.
