Yezidilik Nedir? Yezidilerin İnancları Hakkında Bilgi

[SoruCevap]

Genel olarak “Hariciler diye anılan topluluk arasındaki bolunmelerden sonra meydana gelmiş bir mezhebe Yezidilik; bu mezhep mensuplarına da Yezidiler denir Hariciler; Hz Ali – Muaviye anlaşmazlığında, onceleri Ali tarafındayken sonradan Hz Ali ’yi de Muaviye ’yi de tanımayan bir gruptur Bu grup mensupları İslamlık inancları ile hemen hic bağdaşmayan pek ceşitli teşekkuller, mezhepler ve tarikatlar kurmuşlardır Hariciler tarafından kurulmuş bu ceşitten ikinci derecedeki mezheplerin en tanınmışlarından biri “Ebadiyye“dir Ebadiyye mezhebi de dort kola bolunmuş, bunlardan biri “Yezidilik şeklinde gelişmiştir
Yezidiliğe, bu adın neden ve nasıl verildiği konusunda kesin bir bilgi yoktur Ancak Yezid ’e karşı duyulan engin kin ve nefret dolayısıyla bu mezhebe Yezidilik denmiş olma ihtimali kuvvetlidir Cunku Yezidilik, kendi dışındaki hemen butun din ve mezhepler tarafından hakir gorulur Yezidiliğin bağlı olduğu Ebadiyye ’nin anlayışına gore, Hz Ali, bir insan değil, insan şekline burunmuş Allah ’ın kendisidir Hz Muhammed ’i peygamber olarak dunyaya gonderen de, zaman zaman insan kılığına girmiş Allah olan Ali ’dir İşte Ebadiyye mezhebinin bu kadar dar olcude bulunan Tanrı anlayışı, ondan ayrılmış bir dal olan Yezidilik ’te daha da ilkel bir şekil almıştır Dinleri getirenlerin peygamberler oluşu gibi, mezhepleri vucuda getirenler de az cok tarihi bir şahsiyeti olan kimselerdir Her mezhebin belli bir kurucusu olduğu halde Yezidiliği kuranın kim olduğu kesin olarak bilinmemektedir
Yukarıda belirtildiği gibi, Yezidilik, İslamlık cercevesine sokulmakla beraber, Musluman, mezheplerden tumu ile ayrı bir sistem, hatta bir din niteliği taşır
Yezidiliğin Esasları
Yezidilere gore, tanrısal varlık iki sistemden ibarettir: iyilik ve kotuluk Kotuluğun temsilcisi bugun icin —gecici olarak— şeytan ’dır Ancak, Şeytan ’ı, gecici de olsa, kotuluk yapmaya mecbur eden Allah olmuştur Şoyle ki; ilk zamanlar Allah ’la şeytan aynı seviyede, aynı gucte ve nitelikteydiler Fakat Allah, tanrısal ortağı olan şeytanı kıskandı ve butun yaratıcılık, yoneticilik gucunu kendi nefsinde toplamak icin şeytanla rekabete girişti Bir yolunu bularak ona bir tuzak kurdu, oyun oynadı Bunun sonunda da şeytanı tanrısal saltanattan ve cennetten uzaklaştırdı Bunun uzerine şeytan da ister istemez, iyiliğe ve tanrısal oluşlara duşman kesildi
Yezidiler ’in inanışlarına gore şeytan, hakkı yenmiş durumdadır Cunku, kainatı birlikte yaratmış olduğu Allah, kendisini cennetten ve tanrılıktan uzaklaştırmıştır Yezidiler; bu inanışın sonucu olarak; zulme uğramış, hakkı yenmiş bulunan şeytan ’a once sevgi ve sempati beslemişler, bunu zamanla şeytanı kutsallaştırmaya, tanrılaştırmaya ve nihayet ona tapınmaya kadar vardırmışlardır Onlara gore, bugun icin, Allah kudret mevkiinde bulunmakla beraber, durum şeytanın lehine gelişmektedir Yani Allah ’ın gucunun gittikce azalmasına karşılık, şeytan ’ın gucu ve nufuzu gittikce artmakta, coğalmaktadır Sonunda şeytan, Allah ’a galip gelecek, onun kendisine yaptığı haksızlığı duzelttirecektir
Bu inanışa dayanan Yezidiler, bugunun guc sahibi olan Allah ’a değil, yarının guc sahibi olan şeytana tapmayı daha akıllıca gorur ve ona taparlar, “Melik TavUs diye andıkları şeytan ’a yaranmak icin, cok zaman, iyiliğe değer vermezler Batıl olarak nitelendirilen inanclara bağlıdırlar Kadın ve erkek adları dışında Muslumanlıkla hicbir ilişikleri yoktur Kutsal kitap olarak, “Celde denilen, kimin tarafından duzenlendiği belirsiz, birtakım masal, efsane ve goruşleri ihtiva eden bir eseri tanırlar
Yezidiler; dağınık yığınlar halinde; Suriye ’de Sincar dağlık bolgesinde; Halep ve Bağdat ’ta; Azerbaycan, Revan dolaylarında; Diyarbakır, Siirt illeri arasında; Garzan, Hasankeyf, Kurtalan, Beşiri koylerinde ve yaylalarında yaşamaktadırlar Dunya ’daki butun Yezidi nufusu, yaklaşık olarak, 350400 bin kadardır