yeryuzunde yaşam hakkında bilgi ve Turkiye'de gorulen iklimler nelerdir

[SoruCevap]

Yeryuzunde Yaşam

Tum dunya uzerindeki İklim tiplerini uc bolumde inceleyebiliriz:

A) Sıcak iklimler

B) Ilıman iklimler

C) Soğuk iklimler

A) SICAK İKLİMLER:

1 Tropikal İklim (Savan)

* İsmini sıcak iklimlerde yetişen cayırlardan almaktadır

* Sıcaklıklar butun mevsimlere yayılır

* Sıcak bir gunde yağış gorulebilmektedir

* Sudan platosu, Doğu, Guney ve Merkez Afrikada sıklıkla gorulmektedir

2 Muson İklimi:

* Bu iklim tipinde yaz mevsimi yağışlı, kış mevsimi kurak gecmektedir

* Sıcaklık ortalamaları 10 °Cnin altına hic duşmemektedir

* Genellikle Guney, Guneydoğu Asya ve Doğu Asyada etkilidir

* Akarsu rejimleri duzensizdir

* Yağışsız donemde yaprağını doken ormanlar doğal bitki ortusunu oluşturul^

* Pirinc, cay, kahve, pamuk, muz, ananas, turuncgiller, zeytin onemli tarım urunleridir Koyun, keci ve manda yetiştirilen evcil hayvanlardır

3 Ekvatoral İklim:

* Bu iklim tipi gunluk ve yıllık sıcaklık farklılıklarının en az olduğu iklimdir

* Bitki ortusu ekvatoral ormanlardır

* Amazon ve Kongo havzaları, Malezya, Filipinler ve Papua Yeni Ginede gorulmektedir

* Ormanların cok gur olması nedeniyle cok sayıda maymun ve kuş turu yaşar

* Yıl boyunca yuksek sıcaklık ve bol yağış nedeniyle butun yıl yeşil kalan 4050 m uzun*luğundaki ağaclardan oluşan tropikal yağmur ormanları do*ğal bitki ortusudur

* Kahve, kakao, kaucuk, ananas, şeker kamışı, soya fasulyesi, turuncgiller, Hindistan cevizi, mısır ve pirinc yetiştirilir

4 Col İklimi:

* Bu iklim tipinde sıcaklıklar oldukca yuksek, yağışlar ise son derece azdır

* Arabistan yarımadası Buyuk Sahra Colu, Avustralyanın ic kısımları, Meksika Colleri, Peru Colleri, Kızılkum, Karakum ve Taklamakan Colleri bu iklimin gorulduğu yerlerdir

* Coller, bitki ortusu bakımından oldukca fakirdir Coğunlukla dikenli calılar ve govdelerinde su tutma ozelliği olan kaktusler, gorulur

* Col ikliminin simgesi hurmadır Yeraltı suyunun yuzeye cıktığı yerler olan va*halarda sulama ile pamuk, yer fıstığı, tahıl ve uzum yetiştirilir Koyun ve deve en cok yetiştirilen evcil hayvandır

B) ILIMAN İKLİMLER:

1 Okyanus İklimi:

* Genellikle karaların batı kıyılarında hukum suren bu iklim tipinde yazlar serin, kışlar ise ılık gecmektedir

* Bitki ortusu ormanlardır

* Gorulduğu yerler: Şilinin guney kıyıları Batı Avrupa ve Yeni Zelanda vb

2 Akdeniz İklimi:

* Ulkemizde de gorulen bir iklim tipidir

* Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlı gecmektedir

* Bitki ortusu makilerdir

* Akdenize kıyısı olan ulkelerin buyuk coğunluğu ile Orta Şili ve California kıyılarında gorulmektedir

* Akdeniz ikliminin etkili olduğu yorelerde kucukbaş hayvancılık yapılır Ozellikle keci en cok yetiştirilen hayvandır

* Buğday, arpa, zeytin, turuncgiller, uzum, pamuk, şekerpancarı yetiştirilir

3 Karasal İklim:

* Yazlar sıcak, kışlar ise cok soğuk ve yağışlı gecer Yağışlar genelde karşeklindedir

* Denizden uzak karaların ic kesimlerinde gorulmektedir

* Yıllık sıcaklık farklılıkları oldukca fazladır Bitki ortusu bozkır (step) dır

* Buğday, arpa, cavdar, yulaf, mısır, patates, ceşitli baklagiller, uzum, elma, armut, şekerpancarı, keten ve tutun yetiştirilen başlıca urunlerdir

* Karasal iklimin doğal bitki ortusu yağışlı mevsimde yeşeren, kurak mevsimde sararan ot topluluklarından oluşan bozkırlardır

* Karasal iklimin gorulduğu alanlarda kucukbaş hayvancılık yapılır Koyun en cok yetiştirilen kucukbaş hayvandır

C) SOĞUK İKLİMLER:

1 Tundra iklimi:

* Sıcaklıklar son derece duşuktur

* Yılın buyuk bir bolumu soğuk gecer Yazlar kısa ve serin, kışlar ise uzun ve serttir

* Bitki ortusu tundradır

* Sibiryanın kuzeyi, Gronland kıyıları ve Kanadanın kuzeyi gorulduğu yerlerdir

* Tundra ikliminde yılın buyuk bir bolumu donmuştur Kısa yaz mevsiminde karların erimesiyle toprağın ust kısmı cozulur ve bataklığa donuşur Bu bataklıklarda bodur calı, cayır ve yosunlardan oluşan tundra bitkileri yetişir

* Tundra ikliminin gorulduğu yerlerde ren geyiği, misk okuzu ve bizon gibi hayvanlar gorulur

2 Kutup İklimi:

* İklim tipleri icerisinde en soğuk olanıdır Yılın buyuk kısmında guneş ışınları gorulmez Hakim bir bitki ortusu yoktur

* Gorulduğu yerlere Antartika, Gronlandın ic kesimleri ve kuzey kutbunu ornek verebiliriz

 

[Editör]

Yazdıklarınız kapsamlı bir şekilde dünyadaki farklı iklim tiplerini ele almış. İklimlerin canlı yaşamı üzerindeki etkileri çok büyük olduğundan, bu bilgi önemli ve faydalıdır. İklim tiplerinin bitki örtüsü, tarım olanakları ve hayvan türleri üzerinde belirgin etkileri bulunmaktadır. Mesela; sıcak iklimlerde tropikal yağmur ormanlarında bol miktarda yağış alındığı için, pek çok bitki türü ve hayvan türü bu ortamlarda yaşar. Bu da biyoçeşitlilik açısından oldukça zengin ekosistemlerin varlığını sürdürmesini sağlar.

İklimlerin tarıma da etkisi büyük. Örneğin Muson ikliminde pirinç, çay, kahve, muz gibi ürünler yetiştirilirken, Akdeniz iklimine sahip bölgelerde zeytin, üzüm, pamuk gibi tarım ürünlerinin yetiştirilmesi daha yaygındır. Karasal iklimde ise buğday, arpa, patates gibi ürünlerin ekimi uygundur. Her iklim tipinin kendine özgü tarım ürünleri ve hayvancılık alanları bulunmaktadır.

Ayrıca, iklim tipleri sadece bitki örtüsü ve tarım ürünleri üzerinde değil, aynı zamanda yerel ekonomi ve kültür üzerinde de belirleyici bir rol oynar. İklimin insan faaliyetleri üzerindeki etkileri de göz ardı edilmemelidir. İklim değişiklikleri ve değişen hava koşulları, sosyal ve ekonomik yaşamı da doğrudan etkileyebilmektedir. Bu yüzden, iklimlerin anlaşılması ve korunması büyük önem taşımaktadır.