Yerelması (Helianthus Tuberosus)

SoruCevap · 29 Ocak 2024

Yerelması (Helianthus Tuberosus) bitkisi, kök sebzeler arasında önemli bir yer tutar. Yerelması, doğal bir antioksidan olan inülin açısından zengin bir kaynaktır. Bu bitki besleyici değeri yüksek olmasının yanı sıra diyet lifi içeriğiyle de dikkat çeker. Helianthus Tuberosus, sindirim sistemini düzenleyerek bağırsak sağlığını destekler. Aynı zamanda kan şekerini dengeleyen etkisiyle diyabet hastaları için de tercih edilir. Yüksek miktarda potasyum içerdiği için kalp sağlığını korumaya yardımcı olur. Yerelması, çeşitli yemeklerde kullanılarak lezzetli bir alternatif sunar.
İçindekiler

Nedir Yerelması?

Yerelması (Helianthus tuberosus), Ayçiçeğigiller (Asteraceae) familyasından bir bitki türüdür. Kökleri yemeklik olarak kullanılan bu bitki, Türkiye’nin birçok bölgesinde doğal olarak yetişmektedir. Yerelması, genellikle sarı çiçekleri ve yumrulu kökleri ile tanınır. Kökleri, patatese benzer bir tat ve kıvamda olup, çeşitli yemeklerde kullanılır.

Nasıl Yetişir Yerelması?

Yerelması bitkisi, güneşli ve sıcak bölgelerde yetişmeye uygun bir bitkidir. Toprak tercihen verimli, iyi drene olan ve pH değeri 6-7 arasında olan topraklarda yetiştirilmelidir. Yerelması tohumları, Nisan-Mayıs aylarında ekilir ve çimlenme süreci yaklaşık 10-14 gün sürer. Bitki, ilkbahar ve yaz aylarında sulanmalı ve düzenli olarak gübrelenmelidir. Hasat zamanı ise genellikle sonbahar aylarında gerçekleşir.

Yerelması Ne Zaman Hasat Edilir?

Yerelması bitkisinin kökleri genellikle sonbaharda hasat edilir. Hasat zamanı, bitkinin büyüklüğüne ve köklerin gelişimine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genellikle bitkinin çiçekleri tamamen solmuş ve yaprakları sararmış olduğunda hasat edilmesi önerilir. Köklerin topraktan çıkarılması dikkatlice yapılmalı ve hasat edilen kökler gölgede bir süre kurutulmalıdır.

Yerelması Nasıl Tüketilir?

Yerelması, çeşitli yemeklerde kullanılabilir. Kökleri genellikle haşlanarak veya kızartılarak tüketilir. Yerelması çorbası, yerelması püresi, salatası ve kızartması gibi farklı tariflerde kullanılabilir. Ayrıca, yerelması unu da elde edilerek farklı hamur işi tariflerinde kullanılabilir. Yerelması, besleyici değeri yüksek bir bitki olup, lif, protein, C vitamini ve demir gibi çeşitli vitamin ve mineraller içerir.

Yerelması Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Yerelması, bazı sağlık sorunlarının tedavisinde yardımcı olabilir. İçerdiği yüksek lif miktarı sayesinde sindirim sistemi sağlığını destekleyebilir ve kabızlık sorununu azaltabilir. Ayrıca, yerelması kan şekerini dengelemeye yardımcı olabilir ve diyabet hastalarının tüketebileceği bir besindir. Yüksek antioksidan içeriği sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve hastalıklara karşı koruyucu etkisi olabilir.

Yerelması Nasıl Saklanır?

Yerelması kökleri, doğru şekilde saklandığında uzun süre tazeliğini koruyabilir. Köklerin üzerindeki toprak iyice temizlenmeli ve kuru bir ortamda saklanmalıdır. Yerelması kökleri, serin bir yerde (4-10 °C arasında) kuru bir zemin üzerinde veya torbalarda saklanabilir. Bu şekilde saklandığında kökler 2-3 ay boyunca tazeliğini koruyabilir. Yerelması kökleri, buzdolabında saklanmamalıdır çünkü soğuk ortamlarda nişastası bozulabilir.

Yerelması Nasıl Çoğaltılır?

Yerelması bitkisi, tohumlar veya kök yumruları ile çoğaltılabilir. Tohumlar, ilkbaharda ekilerek çimlendirilir ve yeni bitkiler elde edilir. Kök yumruları ise sonbahar veya ilkbahar aylarında topraktan çıkarılarak bölünür ve yeni bitkiler elde edilir. Kök bölünmesi yöntemiyle çoğaltma daha hızlı sonuç verir. Yerelması bitkileri, uygun şartlarda yetiştirildiğinde hızla çoğalabilir ve yayılabilir.

Yerelması Zararlıları ve Hastalıkları Nelerdir?

Yerelması bitkisi, bazı zararlıların ve hastalıkların hedefi olabilir. Bitkilere zarar veren başlıca zararlılar arasında kök kurdu, nematodlar, böcekler ve yaprak bitleri bulunur. Bu zararlılar bitkinin köklerine veya yapraklarına zarar verebilir ve bitkinin gelişimini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, yerelması bitkisi bazı mantar hastalıklarına da duyarlı olabilir. Mantar hastalıkları bitkinin yaprakları, kökleri ve gövdelerinde lekeler, çürümeler veya kahverengi noktalar şeklinde belirtiler gösterebilir.