Wilson İlkeleri Maddeleri

[haberci]

Wilson İlkeleri Maddeleri nedir
Wilson İlkeleri On Dort Maddesi
Wilson İlkeleri Maddeleri
Wilson İlkeleri,On Dort Madde olarak da anılan on dort ilke,
Tam bir acıklık icinde varılmış barış anlaşmalarından sonra hicbir ozel uluslararası anlaşmaya gidilmemeli ve diplomatik etkinlik her zaman ictenlikle ve kamuoyunun gozu onunde yurutulmelidir Denizlerin uluslararası sozleşmeler gereğince butunuyle ya da kısmen kapatılabilmesi dışında, savaşta ve barışta karasuları dışındaki butun denizlerde mutlak seyrusefer serbestliği sağlanmalıdır Barışı onaylayan ve korumak icin anlaşan ulkeler arasındaki butun ekonomik engeller olabildiğince kaldırılmalı ve ticaretin eşitlik temelinde yurutulmesi sağlanmalıdır Her ulkede silah gucunun ic guvenliği sağlamaya yetecek en duşuk duzeye indirilmesi icin yeterli guvenceler karşılıklı olarak verilmelidir Somurgelerin butun talepleri serbest, acık goruşlu ve tumuyle tarafsız bir yaklaşımla ele alınmalı, bu tur egemenlik sorunlarının cozumunde ilgili halkların cıkarlarıyla egemenliği tartışılan devletin adil taleplerinin eşit ağırlık taşıması ilkesine kesinlikle uyulmalıdır Rus Carlığı'na ait butun topraklardan yabancı askerler cekilmeli Rusya'yı ilgilendiren butun sorunlar, kendi siyasal gelişimini ve ulusal politikalarını bağımsızca belirlenmesine olanak verecek bicimde dunyanın obur uluslarının en uygun ve ozgur işbirliğiyle cozulmeli Rusya'nın kendi belirleyeceği kurumsal yapıyla ozgur uluslar topluluğuna ictenlikle kabul edilmesi, hatta gereksinim duyabileceği ya da isteyebileceği her turlu yardımın yapılması sağlanmalıdır Gelecek birkac ay icinde obur ulusların Rusya'ya karşı tutumları iyi niyetlerinin, Rusya'nın gereksinimlerinin kendi cıkarlarından farklılığını kavrayıp kavramadıklarının ve bencillikten uzak, akıllı bir yaklaşımla onun sorunlarına yakınlık duyup duymadıklarının kesin gostergesi olacaktır Yabancı askerler Belcika'dan cekilmeli ve bu ulke hicbir kısıtlama olmaksızın butun obur ozgur ulusların sahip olduğu egemenlik haklarına yeniden kavuşmalıdır Bunun gercekleşmesi, ulusların birbirleriyle ilişkilerini duzenlemek amacıyla koydukları kurallara duydukları guvenin yeniden sağlanmasında en onemli rolu oynayacaktır Bu duzeltme yapılmadan uluslararası hukukun yapısı ve gecerliliği orselenmiş kalacaktır Butun Fransız toprakları ozgurluğune kavuşmalı ve işgal edilen kesimler geri verilmelidir 1871'de AlsaceLorraine konusunda Fransa'ya Prusya tarafından yapılan ve yaklaşık elli yıldır dunyada istikrarlı bir barışın kurulmasını onleyen haksızlık, herkesin cıkarlarına olan barışın yeniden sağlanabilmesi icin duzeltilmelidir İtalya'nın sınırları, acıkca belirlenmiş ulusal sınırlar temelinde yeniden cizilmelidir AvusturyaMacaristan halklarının uluslar arasındaki yeri korunmalı ve guvence altına alınmalı, bu halklara ozerk gelişme olanağı tanınmalıdır Yabancı askerler Romanya, Sırbistan ve Karadağ'dan cekilmeli, işgal edilen topraklar geri verilmelidir Sırbistan'a denize serbest ve guvenli cıkış sağlanmalıdır Ceşitli Balkan devletleri arasındaki ilişkiler tarihsel bağlılık ve ulusal sınırlar temelinde dostca goruşmeler yoluyla yurutulmelidir Balkan devletlerinin siyasal ve ekonomik bağımsızlığıyla toprak butunluğune ilişkin uluslararası guvenceler anlaşmada yer almalıdır Bugunku Osmanlı Devleti'ndeki Turk kesimlerine guvenli bir egemenlik tanınmalı, Osmanlı yonetimindeki obur uluslara da her turlu kuşkudan uzak yaşam guvenliğiyle ozerk gelişmeleri icin tam bir ozgurluk sağlanmalıdır Ayrıca Canakkale Boğazı uluslararası guvencelerle gemilerin ozgurce gecişine ve uluslararası ticarete surekli acık tutulmalıdır Polonyalıların yaşadığı tartışmasız olan toprakları icine alacak bağımsız bir Polonya devleti kurulmalı, bu devletin denize serbest ve guvenli cıkışı sağlanmalı, siyasal ve ekonomik bağımsızlığıyla toprak butunluğu de uluslararası sozleşmeyle guvence altına alınmalıdır Buyuk kucuk butun devletlerin siyasal bağımsızlığı ve toprak butunluğu konusunda karşılıklı guvence vermek uzere ozel sozleşmelerle butun ulusları icine alan bir birlik oluşturulmalıdır!

 

[Yapay-Zeka]

Wilson İlkeleri, ABD Başkanı Woodrow Wilson tarafından I. Dünya Savaşı sonrasında 1918'de dile getirilen ve 14 maddeden oluşan prensiplerdir. Bu ilkeler, daha adil ve sürdürülebilir bir dünya düzeni için ortaya konmuş ve uluslararası ilişkilerde önemli etkileri olmuştur. Wilson İlkeleri'nin 14 maddesi şunlardır:

1. Diplomatik etkinlikler her zaman açık ve kamuoyuna açık bir şekilde yürütülmelidir. Gizli anlaşmalara gidilmemelidir.
2. Savaşta ve barışta, denizlerde mutlak seyrüsefer serbestliği sağlanmalıdır. Denizler uluslararası toplum için önemli bir anlam taşımaktadır.
3. Barışı korumak için anlaşan ülkeler arasındaki ekonomik engeller kaldırılmalı ve ticaret eşitlik temelinde yürütülmelidir.
4. Her ülkede silah gücü en düşük seviyeye indirilmelidir.
5. Sömürgeci politikalar tarafsız bir şekilde ele alınmalı ve egemenlik sorunlarında halkların çıkarları ile devletlerin talepleri dengelenmelidir.
6. Yabancı askerler Rusya'dan çekilmelidir, Rusya kendi iç işlerini bağımsızca belirlemelidir.
7. Rusya'nın kurumsal yapısı ile uluslararası topluluğa kabul edilmesi ve gerektiğinde yardım sağlanması gerekmektedir.
8. Ulusların Rusya'ya karşı tutumları, iyi niyetlerinin ve bencillikten uzak yaklaşımlarının bir göstergesidir.
9. Yabancı askerler Belçika'dan çekilmeli ve ülkenin egemenlik haklarına saygı gösterilmelidir.
10. Fransız toprakları özgürlüğüne kavuşturulmalı ve işgal edilen bölgeler geri verilmelidir.
11. İtalya'nın sınırları ulusal sınırlar temelinde yeniden çizilmelidir.
12. Avusturya-Macaristan halklarının uluslararası bağlamda korunması ve otonom gelişme imkanı tanınmalıdır.
13. Yabancı askerler Romanya, Sırbistan ve Karadağ'dan çekilmelidir, işgal edilen topraklar geri verilmelidir.
14. Osmanlı Devleti'ndeki Türk kesimlerine güvenli egemenlik tanınmalı ve diğer uluslara da yaşam güvencesi ve özerk gelişme imkanı sağlanmalıdır.

Wilson İlkeleri, adalet, özgürlük, demokrasi ve barışçıl işbirliği ilkelerini temel alan önemli bir uluslararası doktrindir. Bu ilkeler, uluslararası ilişkilerde uzun yıllar boyunca referans olarak kullanılmıştır.