Vitiligo Nedir?

[SoruCevap]

Dünya üzerindeki insanların %1’inde bulunan vitiligo, sedef hastalığı ve egzama gibi bir cilt rahatsızlığıdır. Vitiligo hastalığına sahip bireylerde cilt renginden sorumlu hücreler hesaplanır. Melanosit adı verilen bu hücreler haraplandıklarında cilt için pigment üretememeye başlarlar. BU pigmente melanin adı verilir. Eğer ciltte yeterli miktarda melanin üretilemezse cildin o bölümü rengini kaybeder ve diğer cilt bölgelerinden açık renkte görülür.

Vitiligo Nerelerde görülür?

Renk kaybına uğrayan alanlar vücudun her yerinde görülebilir. Ancak özellikle:

Güneş gören alanlar : El, koli ayak ve yüz bölgesi

Ağız içi mukoza alanları

Burun kanatları

Genital bölge

Gözün arkası

Bazı ekstrem durumlarda hastanın saçları bile gri veya beyaz renk alabilir.
Vitiligo aynı anda vücudun farklı bölümlerini de etkileyebilir. Vitiligo tıpkı sedef hastalığı ve egzama gibi kişiden kişiye bulaşmaz.

Vitiligo belirtileri nelerdir?

Vitiligonun ilk belirtisi cilt yüzeyindeki beyaz lekelenmelerdir. Gözlerin çevresi de dahil olmak üzere vücudun herhangi bir alanında görülebilir. Bu lekelenmeler küçük veya büyük boyutta olabilir.

Bölgesel belirtiler varsa : Beyaz alanlar belirli bir alanda veya tek tük lekeler şeklindeyse genelde o bölgede sabit kalır. Çoğunlukla 1-2 yıl devam eder ve ardından kaybolur. Vücut geneline yayılmış vakalar çok nadirdir.

Yaygın belirtiler varsa: Eğer beyaz alanlar vücut geneline simetrik bir biçimde yayılmışsa vücut genelindeki cilt hücrelerinin çoğunda melanosit hasarı var demektir. Toplumda yaygın olarak görülen form da budur. Genellikle kişinin hayatı boyunca alevlenmeler ve iyileşmeler şeklinde devam eder. Ne zaman başlayıp ne zaman biteceğini önceden kestirmek mümkün değildir.

Vitiligo riskini artıran faktörler nelerdir?

Vitiligoya neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Ailesel olarak geçtiği düşünülmemektedir çünkü vitiligo hastalarının çoğunun ailesinde herhangi bir vitiligo hastasına rastlanmamıştır. Ancak tıpkı sedef hastalığı ve egzama gibi otoimmün hastalıkların varlığı vitiligo riskini artırır.

Ayrıca NLRP1 ve PTPN22 genlerinin varlığı da kişide vitiligo görülme riskini artırır.

Çoğu araştırmacıya göre vitiligo otoimmün bir hastalıktır. Çünkü vitiligo da aynı sedef hastalığı ve egzamada olduğu gibi vücudun savunma hücrelerinin kendi cilt hücrelerini haraplaması sonucu oluşur. Ancak bu saldırı mekanizmasına neyin sebep olduğu henüz anlaşılamamıştır.

Toplumun geneline bakıldığında vitiligo hastalarında ek olarak

Skleroderma (vücudun bağ dokusundaki bir bozukluk)

Lupus

Tiroidit

Sedef hastalığı

Bölgesel kellik (alopesi areata)

Tip 1 diyabet

B12 vitamini eksikliği

Addison hastalığı

Romatoid artrit görülebilir.
Bazı uzmanlar aşağıdaki olaylardan sonra da vitiligo geliştiğini belirtmişlerdir.

Yaygın güneş yanığı

Derin cilt kesileri

Toksin maruziyeti

Kimyasal hasar

Yüksek stres seviyesi
Vitiligo komplikasyonları nelerdir ?

Vitiligo çok az fizyolojik yan etkiye sahiptir. En ciddi komplikasyonu gözde ve kulakta görülmesi halinde oluşabilecek fonksiyon kayıplarıdır. Bunun haricinde vitiligodan etkilenen cilt bölgesi güneş yanıklarına karşı daha açık hale gelir. Hastalar bu açıdan dikkatli olmalıdırlar.

Psikolojik olarak görülen yan etkiler ise yaygındır.

Topluma çıkmaktan kaçınma

Depresyon

Aktivitelerini iptal etme

Anksiyete

Duygusal çökkünlük sık olarak görülür.
Eğer vitiligo hastaları üstte yazılan psikolojik belirtilerden bir kaçına sahipse mutlaka doktorlarına danışmalıdırlar. Ayrıca grup terapisi de bu sorunların aşılmasına yardımcı olur.