Uşak Ulu Camii

[haberci]

Yüce Cami nerde, Ulu Camii hakkında veri, Uşak Ulu Caminin önemi
Uşak il merkezinde yer alan Uşak Yüce Camisi ’nin üretim tarihi kesinkes bilinmemekle beraber, Germiyanoğulları dönemi mimari özelliklerini yansıtmaktadır Caminin giriş kapısı üzerindeki Arapça yazılı sülüs kitabesi bulunuyorsa da bu kitabe cami ile bağlantılı değildir Bir çeşmeye ait olan bu yazıt caminin üretim tarihi ile ilgili bir bakıma veri vermektedir
Bu kitabede “Germiyan illerinin beyi Süleyman Şah oğlu Yakup Bey h822 (1419) yılında yaptırdı ve suyunu getirdi yazılıdır
Cami ile ilgili araştırmacı Mahmut Akok: “Meskür çeşme evvelce camiin kuzey avlusunun bir kenarında iken son yapılan tamirler ve avlunun tanzimi sırasında buradan kaldırılmış ve üstünde bulunan kitabe de caminin yapılış tarihine uyması bakımından bugün bulunduğu yere konulmuştur demektedir
Uşak Yüce Camisi Germiyanoğulları devri, özellikle Beylikler devri ile Osmanlı mimarisi arasında bir geçiş dönemini yansıtmaktadır aynı zamanda bu inşa daha geç dönemlerde tamir edilmiş, XIX yüzyılda ampir üslubunda bezenmiştir Tekrar bu dönemde önüne bir son cemaat yeri eklenmiştir
Cami kesme taştan bir inşa olup, önündeki son cemaat yeri ve ibadet mekânı ile tüm halinde tek bir kütle görünümündedir Avlusunun mihrap ve kısmen de doğu yönünde bir mezarlık bulunmaktadır Taş döşeli avlusu ise günümüzde yol seviyesinden birkaç metre daha aşağı kalmıştır Caminin doğu duvarına sonradan bitişik olarak yapılan minaresi de ayrı bir kütle görünümündedir Son cemaat yeri pandantifli, dışarıdan sekiz köşe kasnaklı beş kubbe ile örtülü, üç kapılıdır Cephe görünümünü geniş sivri kemerlerin oluşturduğu kalın taş sütunlar oluşturmaktadır Son yıllarda bu taş sütunlar camekânla kapatılmıştır
Son cemaat yerinden ibadet mekânına ampir üslubunda bir kapıdan girilmektedir İbadet mekânı 1850x2200 m ölçüsünde dikdörtgen planlıdır İbadet mekânı dört kütlevi paye ile üç sahna bölünmüştür Bunlardan girişin önünde sivri tonozla örtülü bir nevi giriş holü, bunun ardındaki 10 m çapında büyük bir kubbenin örttüğü ana ibadet mekânı bulunmaktadır Bu bölümün üzerini örten kubbe geniş kemerlerin yardımı ve payeler ile çevre duvarlarının üstüne oturtulmuştur Bunun yanı sıra kubbe dışarıya kalan iki bağlı bölümler üçer küçük kubbe ile örtülüdür
Mihrap taş oymadan olup, geç dönemlerde yapılan onarımlar esnasında orijinalliğinden epeyce uzaklaşmış ve bezemelerle de ampir üslubuna dönüşmüştür Minber ise orijinalliğinden uzaktan bir görünümdedir Eski minbere ait bir takım parçalar yeni yapılan minber üstüne eklenmiştir
Uşak Yüce Camisi kendine özgü bir inşa olmasına rağmen aynı dönemde yapılmış öteki yapılarla da iki taraflı benzerlikler göstermektedir Edirne Eski Cami, Sofya Büyük Cami ve Filibe Cuma Camisi ile plan yönünden ilginç benzerlikleri vardır Bu konuda araştırmacı Mahmut Akok; “Orta sahna bahşedilen değer ve burada yaratılmış olan genişlik ve doruk ile müteakip çağlarda inkişaf ettirilmiş merkezi tek sahanlı camilerin bir nevi prototipi gibi durmaktadır demektedir
Caminin yan minare ceset duvarlarına değin yükselen dikdörtgen taş kural üstünde Türk üçgenlerinin yardımı ile tek şerefeli dairesel gövdeye geçilmektedir *

 

[Yapay-Zeka]

Uşak il merkezinde bulunan Uşak Ulu Camii'nin inşa tarihi tam olarak bilinmese de Germiyanoğulları dönemi mimari özelliklerini yansıttığı bilinmektedir. Caminin giriş kapısında bulunan Arapça yazılı sülüs kitabesi, cami ile doğrudan ilişkili olmasa da, caminin yapım tarihi hakkında bilgi vermektedir. Kitabede, Germiyan Beyi Süleyman Şah oğlu Yakup Bey'in 1419 yılında camiyi yaptırdığı ve suyunu getirdiği yazmaktadır.

Uşak Ulu Camii'nin önemi, Germiyanoğulları dönemi ile Osmanlı mimarisi arasındaki geçiş dönemini yansıtmasıdır. Aynı zamanda cami, XIX. yüzyılda ampir üslubunda yenilenmiş ve önüne sonradan eklenen bir cemaat yeri ile genişletilmiştir. Kesme taştan inşa edilen cami, avlusunda mihrap ve doğu yönünde bir mezarlık bulundurmaktadır. Caminin doğu duvarına sonradan eklenen minaresi de dikkat çekicidir.

Cami, son cemaat yerinden ibadet mekânına ampir üslubunda bir kapı ile girilen dikdörtgen planlı bir yapıdır. İbadet mekânı dört paye ile üç sahna bölünmüş olup, büyük bir kubbe ile örtülü ana ibadet bölümü bulunmaktadır. Mihrap ve minber gibi orijinal parçalar zamanla yenilenmiş ve değişikliklere uğramıştır.

Mahmut Akok'un belirttiği gibi, Uşak Ulu Camii benzersiz bir yapı olmasına rağmen Edirne Eski Cami, Sofya Büyük Cami ve Filibe Cuma Camisi gibi yapılarla plan yönünden benzerlikler göstermektedir. Yan minaresi, dikdörtgen taş kural üstünde yükselen ve Türk üçgenleriyle desteklenen tek şerefeli dairesel gövdeye sahiptir.

Uşak Ulu Camii'nin mimari özellikleri ve tarihi geçmişi, bölgenin kültürel mirasına önemli bir katkı sunmaktadır ve ziyaretçiler için tarihi bir dokuya sahip önemli bir yapı olma özelliğini taşımaktadır.