Ulkemizin yeraltı kaynakları nelerdir?

[SoruCevap]

Turkiyenin yeraltı kaynakları nelerdir?

Turkiye'nin Yeraltı Zenginlikleri ve Enerji Kaynakları

MADENCİLİK

Madenler ile Jeolojik devirler arasında sıkı bir ilişki vardır Orneğin Taş Komuru 1 Jeolojik zaman da oluşmuştur Volkanik arazinin bol olduğu yerlerde mağmatik kokenli madenler bolca bulunmaktadır( Demir, Kurşun, Manganez gibi)

Başlıca Madenlerimiz

1Demir: Demir celik Endustrisinin ham maddesidir Yurdumuzda bircok yerde cıkartılmaktadır Divriği (Sİvas), HekimhanHasan celebi (Malatya) Eymir, Kayseri, Torbalıda cıkartılmaktadır

Cıkarılan madenler Karabuk, Ereğli, Kırıkkale ve İskenderun'daki demircelik fabrikalarında işletilmektedir

2Bakır: İyi bir iletken olduğundan elektrik işlerinde kullanılmaktadır Turkiye'de en fazla Karadeniz bolgesinde cıkartılır Ozellikle: Rize (Cayeli), Kastamonu (Kure), Artvin (Murgul), Elazığ (Maden) Diyarbakır (Erganide) cıkartılmakta ve Samsunda İşletilmektedir

3Krom: Paslanmaz ozelliğinden dolayı geniş kullanım alanı vardır Turkiye uretimde ve ihracatta birinci durumdadır Ozellikle: Fethiye, Koyceğiz, Dalaman (Muğla), Kutahya, Bursa, Eskişehir arası Guleman (Elazığ) ve Aladağda cıkarılmaktadır

Bu cıkarılan madenler Antalya ve Elazığ'daki işletmelerde işlenmektedir

4Bor Mineralleri: Geniş bir kullanım alanına sahiptir Ortalama bin dalda kullanım alanı vardır Dunyada ki Bor Minerallerinin %80 sahibiz Ama işletme imkanımız cok fazla değildir Ozellikle Jet yakıtlarında, roketlerde, Gubre, Boya ve Temizlik maddelerinde kullanılır Ozellikle: Balıkesir civarında, Emet (Kutahya) Seyitgazi(Eskişehir)ve Bursa'da cıkartılır

Cıkartılan bu madenler Bandırma Asitborik fabrikasında işlenir

5Boksit: Aluminyumun hammaddesi olan Boksit; ucak, otomotiv, ev eşyaları yapımında kullanılır Konyanın Seydişehir ve Antalya'nın Akseki ilcesinde cıkartılır cıkartılan bu madenler Seydişehir Aluminyum tesislerinde işlenir

6Kukurt: Kimyada ve bağcılık ta kullanılır Ağrı (Dİyadin9,Isparta (Keci borlu), Simav (Kutahya'da )Cıkartılır Bu maden de Isparta Keciborluda işletilir (Şu anda calışmamaktadır)

7Civa: Tıpta ve termometre yapımında kullanılır Tek sıvı madendir Balıkesir(Gonen)Konya (Sarayonu)İzmir (odemiş ve Karaburun'da ) cıkartılır

8Manganez: Demir, celik endustrisinde kullanılır Artvin (Borcka) ve Zonguldak (Ereğli) cıkartılır

9Zımpara Taşı(Korindon): Zımpara kağıdı ve ozel zımpara yapımında kullanılır İzmir (Tire), Aydın (Soke), Denizli (Buldan) Muğla'da (Milas ve Yatağanda ) cıkartılır

10Mermer: İnşaat malzemesi olarak kullanılır Ozellikle Marmara adasında, Afyonda ve Balıkesir Bandırmada cıkartılır Ayrıca Kırşehirde Onixs adıyla bilinen yeşil mermer cıkartılmaktadır

11Fosfat: Suni gubre yapımında kullanılır Ozellikle Mardin Mazıdağı'nda cıkartılır Ve burada işlenir Dunyada Fas, Cezayir ve Tunus ondedir

12 Volfram: Kaliteli celik ve yuksek ısıya dayanıklı boya yapımında kullanılır Bursa Uludağ'da cıkartılır Ama şu anda işletilmemektedir

13Luletaşı: Biblo ve sus eşyası yapımında kullanılır Eskişehir'de cıkartılır

14Oltu Taşı: Tespih yapımında kullanılır Erzurum'da cıkartılır

15KuşunCinko: İkisi bir arada bulunan madendir Gumuş ile karışık halde de bulunur Onemli yatakları: Rize (Cayeli), Artvin (Borcka ) Kayseri, Elazığ ve İzmirdedir

ElazığKeban'daki simli kurşun ve Kayseri Cinkurda işletilir (Kayseri cinkur şuanda işletilmemekte)

16Tuz: Denizlerden, gollerden ve kayalardan elde edilir Ulkemizde en fazla tuz cıkarımı İzmirCam altı tuzlası ile Tuz golunden yapılır Ayrıca; Cankırı, Erzincan, Kars, Van, Yozgat gibi illerden de cıkartılmaktadır

ENERJİ KAYNAKLARI

1Taşkomuru: Maden komuru de denir 1 jeolojik zamanda oluştuğu icin kalori değeri yuksektir Bundan dolayı sadece DemirCelik fabrikalarında kullanılır Turkiyede sadece Zonguldak civarında cıkartılmaktadır

2Linyit: 3 jeolojik zamanda oluşmuştur Kalori bakımından taşkomurune gore azdır Ozellikle ev yakıtlarında ve termik santrallerde elektrik uretiminde kullanılır Linyitin buyuk bolumunu Ege bolgesi karşılar Ege bolgesinde: Tavşanlı, Değirmisaz, Tuncbilek (Kutahya), Soma (Manisa), Yatağan, Seyitomer (muğla) Kardenizde Celtek ve Amasyada cıkartılır Bunlara bağlı olarak Yatağan, Soma, Tuncbilek, Değirmisaz ve Elbistanda Termik santraller vardır

3Petrol: Hayvan ve bitki kalıntılarının yerin derinliklerinde uzun sureli basınc altında kalması sonucunda oluşur Petrol genel olarak 3 Zamanda oluşmuştur Gunumuzde cok onemli bir enerji kaynağıdır Ham petrolun arıtılması sonucunda Mazot, Fueloil, Benzin gaz yağı gibi urunler ortaya cıkar İlk petrol MTA tarafından Raman dağında bulunmuştur Daha sonra Batman Kurtalan, Garzan ve Adıyamanda bulunmuştur Bu cıkartılan petroller:

Mersin (Ataş)

İzmit(İpraş)

İzmir(Aliağa)

Kırıkkale (Orta Anadolu) rafinerilerinde işlenir

Ulkemizde petrolle calışan termik santraller vardır

İstanbulAmbarlı

Karadeniz Ereğli

ArtvinHopa

SeydişehirAluminyum tesisleri

4Jeotermal Enerji: Yeraltından cıkan su buharından elde edilen enerjidir Turkiye'nin genc oluşumlu olmasından dolayı kırık ve catlaklara bağlı olarak sıcak su kaynakları cok fazladır Denizli Saraykoy, İzmir Balcova, Aydın Germencikte cıkarılmaktadır

5Hidroelektrik Enerjisi: Sudan elde edilen enerjidir Ulkemizin yukseltisinin fazla olması ve akarsuların derin vadilerden akmasından dolayı buralardan enerji uretmek su potansiyeli bakımından onemlidir Turkiye'de hidroelektrik enerji potansiyeli yukseltinin fazla olmasından dolayı Doğu Anadolu'da fazla iken Yukseltinin az olduğu Marmara bolgesinde azdır

6Doğal Gaz: Trakya Hamidabat ve Mardin Camurluda elde edilir Ama buyuk şehirlerde tuketilenlerin buyuk kısmı dışarıdan alınmaktadır Ozellikle Rusya ve Azerbaycandan Hava kirliliğinin onlenmesi icin onemli bir enerjidir

7Guneş Enerjisi: Akdeniz'de en fazla Karadeniz'de En azdır Ozellikle suyun ve Seraların ısıtılmasında kullanılır