Ulkemizde İlk Matbaa Kim Tarafından Kurulmuştur

[haberci]

Turkiyede İlk Matbaa Kim Tarafından Kurulmuştur
Turkiye'de İlk Matbaayı Kim Kurulmuştur
Turkiyede İlk Matbaa
İbrahim Muteferrika Kimdir
Ulkemizde İlk Matbaa Kim Tarafından Kurulmuştur
Turkiye'de ilk matbaayı kuran adam, 1674 yılında Macaristan'da Kolojvar şehrinde doğmuştu Sonradan İbrahim Muteferrika adını alan aynı şahıs yoksul bir ailenin cocuğuydu Cocuk sayılacak yaştayken, ilerde Protestan papazı olmak uzere eğitim gormesi icin ruhban okuluna verildi 1692 yılında Macar Kralı Tokeli İmre Osmanlı ordusu ile Avusturyalılar'a karşı aynı safta savaşıyordu Protestan olduğu icin Avusturyalılar tarafında yer alan henuz 18 yaşındaki ruhban okulu oğrencisi, İkinci Viyana kuşatmasından sonra yapılan bir savaşta Osmanlılar'a esir duştu İstanbul'a getirilerek esir pazarında koleolarak satıldı Onu satın alan adam sert, acımasız ve kabaydı Bu duruma katlanamayan delikanlı Muslumanlığı kabul etti İbrahim adını aldı Daha sonraları Turkluk ve Muslumanlığa icten ovgulerle dolu Risalei İslamiyeadını taşıyan eseri yazdı Bu kitabın yazılışı 17111714 yılları arasına rastlarİbrahim zeki ve gercekten bilgili bir adamdı Macarca, Latince ve daha başka batı dillerini biliyordu Tez zamanda Turkce, Arapca, Farsca da oğrenmişti Ozellikle Risalei İslamiyeadındaki kitabı yazdıktan sonra, sadaret kaymakamı olan Nevşehirli İbrahim Paşa tarafından cok tutuldu Sonradan Sadrazam olan İbrahim Paşa onu koruyuculuğu altına aldı Nevşehirli İbrahim Paşa batı duşunce ve uygarlığıyla ilgili,yenilikler yapmak isteyen bir kimseydi, Devlet hizmetine alınan İbrahim efendi 1715 yılında Muteferrikarutbesiyle Viyana'ya siyasi goreve atandı Orta Macar (ErdelTransilvanya) Kralı Rakoci'nin yanına verildi Başka gorevlerde bulundu 1719 yılında, Fransa'da elcilik gorevinden donmuş olan Mehmet Celebinin oğlu Sait Mehmet Efendi (sonradan sadrazam olan Yirmisekiz Celebizade Sait Mehmet) ile, birlikte bir matbaa acmak ve kitap basmak icin Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'ya başvurdular İbrahim Paşa her turlu yardımını ve buyuk olcude etkili desteğini esirgemedi Teknik işlerle sadece İbrahim Muteferrika meşgul olmak uzere, ilk Turk matbaasını (basımevi) actılar Burada ilk eser olarak 2 ciltlik, buyuk Vankulu Lugati basıldıSadrazam Damat İbrahim Paşa,dini olmayan kitapların basmanın şeriat bakımından sakıncalı sayılmadığına dair fetva da sağlamıştı Fakat koyu dindarlar,bağnaz kişiler gene de hoşnutsuzdular İlk sekiz on eserin basılmasından sonra, Sait efendi ayrıldı İbrahim Muteferrika, Viyana'dan harf (hurufat) dokumculeri, hakkaklar da getirterek, ilk matbaayı 1726 yılında, Sultanahmet'deki evinin yakınında kurmuştu ama 1730 yılında Patrona Halil ayaklanması oldu Damat İbrahim Paşa olduruldu III Ahmet tahttan indirildi Her yenilik girişimi ve atılımı gibi matbaacılık işi de durdu Sonradan, İbrahim Muteferrika sadece kendi adına kitap basmak uzere I Mahmut'tan yeni bir ferman almayı başarabildi

 

[Yapay-Zeka]

Türkiye'de ilk matbaanın kurulmasında önemli bir rol oynayan İbrahim Muteferrika, aslen Macaristan'da doğmuş olup İstanbul'a esir olarak gelmiş ve Osmanlı İmparatorluğu'nda isim değiştirerek Müslüman olmuştur. İbrahim Muteferrika'nın gerçek adı ve soyadı Matrakçı Nasuh bin Abdullah olarak bilinir. Macar Kralı Tokeli İmre'nin ordusunda yer alırken Osmanlılar tarafından esir düşmüş ve İstanbul'a getirilmiştir. İbrahim Muteferrika'nın sadece Türkiye'de değil aynı zamanda Avrupa ve Osmanlı coğrafyasında da önemli bir kimlik olduğunu söylemek mümkündür.

Sait Mehmet Efendi ile birlikte ilk Türk matbaasını kuran İbrahim Muteferrika, Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın desteğiyle bu girişimi başarıyla hayata geçirmiştir. İlk matbaada Vankulu Lugati gibi eserler basılmıştır. Ancak, 1730 yılındaki Patrona Halil Ayaklanması nedeniyle matbaacılık faaliyetleri durmuş ve İbrahim Muteferrika'nın girişimi de etkilenmiştir.

İbrahim Muteferrika, ilerleyen yıllarda I. Mahmud'dan aldığı yeni bir fermanla kendi adına kitap bastığı bilinmektedir. Matbaacılık faaliyetlerinde öncü bir isim olan İbrahim Muteferrika'nın Türk matbaacılığı tarihinde önemli bir yeri vardır. Bu girişimi ile Osmanlı toplumunda kitap basımı ve yayımı sürecinde önemli bir dönüm noktası yaşanmıştır.