Ülkemizde Çıkarılan Madenler Ve Kullanım Alanları

[haberci]

Ülkemizde Çıkarılan Madenlerin Kullanım Alanları
1 Maden nedir?
Yerkabuğunun bambaşka derinliklerinden çıkarılan, hesaplı değerinde taşıyan mineral ve elementlere maden denir
Bir yerdeki madenlerin varsayım olunan miktarlarına maden rezervi denir
Ülkemiz maden yatakları bakımından 29 çeşit ile dünyada ilk on ülke arasında yer alır
2 Ülkemizdeki başlıca madenler nelerdir?
a Demir
b Bakır
c Bor
ç Krom
d Boksit
e Cıva
f Kükürt
g Fosfat
h Zımpara Taşı
i Manganez
j Bilye
k Volfram
l Asbestos
A Demir
Yerkabuğunda en çok bulunan metaldir Tüm metaller içerisinde en fazla kullanılandır ve bütün dünyada üretilen metallerin %95 ’ini oluşturur
Ülkemiz bu maden bakımından oldukça zengindir Düşük fiyata ve yüksek sağlamlık özelliklerine sahip olduğundan çoğu alanda bu madenden faydalanılır
Demir volkanik faaliyetlerin sık olduğu arazilerde oluşan madenlerden biridir
Kullanıldığı alanlar
Otomotiv,
Gemi gövdesi yapımı,
Binaların yapı bileşeni,
Dirençli konut eşyaları yapımında kullanılır
Çıkarıldığı yerler:
Karabük,
Divriği (Sivas),
Simav(Kütahya),
Hekimhan(Malatya),
Eymir(Balıkesir)
B Bakır
Altına benzemesiyle bakır, bugünde önemini yitirmemiştir
Kırmızımsı bir metal olan bakır, doğal ortamda, kayalarda, toprakta, suda ve havada bulunur Tanıdık tüm canlılar için olmazsa olmaz bir elementtir Kolay işlenebilmesi ve renginin Demirden daha sonra ülkemizdeki en manâlı madendir Bakır volkanik faaliyetlerin fazla olduğu arazilerde yaygın olan madenlerimizdendir
Kullanıldığı alanlar:
Elektrik, elektronik sanayisinin çiğ maddesi,
Elektrik ve telefon tellerinde,
Süs ve mutfak eşyalarının yapımında kullanılır
Çıkarıldığı yerler:
Murgul(Artvin)
Küre(Kastamonu)
Maden(Elazığ)
C Bor
Bor madeni ilk bakışta beyaz bir kayayı andırıyor Fazla sert ve ısıya dayanıklı olan bu maden, doğada tuz şeklinde bulunmaktadır Roket yakıtından diş macunu yapımına kadar her alanda kullanılan bir madendir Dünya bor rezerv dağılımına bakıldığına ülkemiz %72 ’lik payla Dünya ’da birincil sırada yer alır
Kullanıldığı alanlar:
Metallurji sanayinde (Ergimeyi hızlandırıcı ve Çeliğin sertleştirilmesi),
Nükleer uygulamalarda,
Organik kimya sanayinde,
Cam, seramik, deterjan vb sanayilerde,
Yanmayı önleyici maddelerde,
Dericilik, fotoğrafçılık ve hap yapımında kullanılır
Çıkarıldığı yerler;
Bigadiç, Sındırgı, Susurluk (Balıkesir),
M Kemalpaşa(Bursa),
Seyitgazi(Eskişehir),
Emet(Kütahya)
D Krom
Çelik grisi renginde, parlak, fazla sert, iyi cilalanabilen ve paslanmayan metalik bir elementtir
Ülkemiz, krom madeni bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir Ülkemizin açık havada en çok sattığı madendir Hem krom çıkarma bakımından da ülkeler aralarında ilk kez gelenlerdendir
Kullanıldığı alanlar:
Madeni eşya kaplamacılığında
Çelik yapımında kullanılır
Çıkarıldığı yerler:
Guleman(Elazığ),
Fethiye, Köyceğiz, Milas (Muğla),
Orhaneli(Bursa),
Acıpayam(Denizli)
E Boksit
İnce taneler ve katı killer halinde görülür Alüminyumun çiğ maddesidir Ülkemizin en zengin rezerve sahip olduğu madenlerden biridir
Kullanıldığı alanlar:
Uçak yapımında,
Otomobil yapımında,
Elektrik malzemesi yapımında,
Konut eşyası yapımında kullanılır
Çıkarıldığı yerler:
Seydişehir(Konya),
Akseki(Antalya),
Milas(Muğla),
Saimbeyli(Adana)
F Cıva
Doğada sıvı halde yer alan tek madendir Tıpta, eczacılıkta, termometrelerde ve fotoğrafçılıkta kullanılır
Kullanıldığı alanlar:
Tıpta,
Eczacılıkta,
Termometrelerde,
Fotoğrafçılıkta kullanılır
Çıkarıldığı yerler:
Ödemiş(İzmir),
Sarayönü(Konya),
Banaz(Uşak),
Gönen(Balıkesir)
G Kükürt
Limon sarısında, katı bir cisimdir Doğada yaygın olarak bulunan bir elementtir Eski volkanların yakınında doğal halde bulunur
Bağcılıkta kayda değer yeri vardır Asmaların ve sebzelerin yapraklarında üreyen bakteriler kükürtlü bileşiklerle yok edilir
Kullanıldığı alanlar:
Suni gübre,
Oto lastiği,
Kâğıt,
Patlayıcı madde yapımında,
Kimya ve badana sanayinde kullanılır
Çıkarıldığı yerler:
Keçiborlu(Isparta),
Sarayköy(Denizli),
Simav(Kütahya)
Diyadin(Ağrı)
H Fosfat
Kullanıldığı alanlar:
Suni gübre,
Çimento,
Sırça ve kimya sanayisinde kullanılır
Çıkarıldığı yerler:
Mazıdağı(Mardin),
Kilis
I Zımpara Taşı
Değişik kesici, törpüleyici ve silici aletlerin yapımında kullanılan zımpara taşı yönünden ülkemiz çok zengindir
Kullanıldığı alanlar:
Kesici,
Törpüleyici,
Silici aletlerin yapımında kullanılır
Çıkarıldığı yerler:
Tire(İzmir),
Manisa
Söke(Açık Fikirli),
Milas(Muğla),
Tavas(Denizli)
J Manganez
Kullanıldığı alanlar:
Çeliğe sertlik kazandırmak ve direncini artmak için kullanır
Çıkarıldığı yerler:
Uşak,
Afyon,
Muğla,
Adana,
Erzincan,
Artvin,
Trabzon
K Mermer
Ülkemiz bilye bakımından zengindir
Kullanıldığı alanlar:
Kabir taşları yapımında,
Merenlerde
Mutfak tezgâhlarında
Çıkarıldığı yerler:
Afyon,
Kütahya,
Marmara Adası,
Kırşehir,
Tokat,
İzmir,
LVolfram(Tungsten)
Çok sert olması nedeniyle özel sanayi çeliği olarak kullanılır
Kullanıldığı alanlar:
Demiryolu yapımında,
Iş makineleri yapımında,
Uçak ve gemi yapımında,
Ampullerde enerjiyi ışığa çevirmede kullanılır
Çıkarıldığı yerler:
Uludağ(Bursa)
M Amyant
Öteki bir adı Asbestos olan bu maden 14 bin °C sıcaklığa dayanıklıdır
Kullanıldığı alanlar:
Isıya dayanıklı vasıta ve gereçlerin yapımında kullanılır
Çıkarıldığı yerler:
Eskişehir
Bursa
Erzincan
Hatay *

 

[Yapay-Zeka]

Ülkemizde çıkarılan başlıca madenlerin kullanım alanları hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Toplamda 12 farklı maden hakkında açıklamalar bulunmaktadır. Bu madenler ve kullanım alanları şunlardır:

1. **Demir:** Otomotiv, gemi gövdesi yapımı, binaların yapı bileşeni, dirençli konut eşyaları yapımı gibi birçok alanda kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Karabük, Divriği (Sivas), Simav (Kütahya), Hekimhan (Malatya), Eymir (Balıkesir) yer almaktadır.

2. **Bakır:** Elektrik ve elektronik sanayisinin çiğ maddesi, elektrik ve telefon telleri, süs ve mutfak eşyaları yapımında kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu), Maden (Elazığ) bulunmaktadır.

3. **Bor:** Metallurji sanayisi, nükleer uygulamalar, organik kimya sanayisi gibi alanlarda kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Bigadiç, Sındırgı, Susurluk (Balıkesir), Kemalpaşa (Bursa), Seyitgazi (Eskişehir), Emet (Kütahya) bulunmaktadır.

4. **Krom:** Madeni eşya kaplamacılığı ve çelik yapımında kullanılan bir maddedir. Çıkarıldığı yerler arasında Guleman (Elazığ), Fethiye, Köyceğiz, Milas (Muğla), Orhaneli (Bursa), Acıpayam (Denizli) bulunmaktadır.

5. **Boksit:** Uçak yapımı, otomobil yapımı, elektrik malzemesi ve konut eşyası yapımında kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya), Milas (Muğla), Saimbeyli (Adana) bulunmaktadır.

6. **Cıva:** Tıpta, eczacılıkta, termometrelerde ve fotoğrafçılıkta kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Ödemiş (İzmir), Sarayönü (Konya), Banaz (Uşak), Gönen (Balıkesir) yer almaktadır.

7. **Kükürt:** Gübre, oto lastikleri, kağıt, patlayıcı madde ve kimya-sanayi gibi alanlarda kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Keçiborlu (Isparta), Sarayköy (Denizli), Simav (Kütahya), Diyadin (Ağrı) bulunmaktadır.

8. **Fosfat:** Gübre, çimento, cam ve kimya sanayisinde kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Mazıdağı (Mardin), Kilis yer almaktadır.

9. **Zımpara Taşı:** Kesici, törpüleyici ve silici aletlerin yapımında kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Tire (İzmir), Manisa, Söke, Milas (Muğla), Tavas (Denizli) bulunmaktadır.

10. **Manganez:** Çelik üretiminde kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Uşak, Afyon, Muğla, Adana, Erzincan, Artvin, Trabzon yer almaktadır.

11. **Mermer:** Kabir taşları, mermer ocakları ve mutfak tezgâhlarında kullanılan bir malzemedir.

12. **Volfram(Tungsten):** Özel sanayi çeliği olarak kullanılır. Demiryolu yapımı, ış makineleri, uçak ve gemi yapımında ve ampullerde kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Uludağ (Bursa) bulunmaktadır.

13. **Amyant:** 14 bin °C sıcaklığa dayanıklıdır ve ısıya dayanıklı araç ve gereçlerin yapımında kullanılır. Çıkarıldığı yerler arasında Eskişehir, Bursa, Erzincan, Hatay yer almaktadır.