Turkuler ve hikayeleri ve yoreleri

[haberci]

Turkuler ve hikayeleri ve yoreleri kısaca
Carşambayı Sel Aldı Turkusunun Hikayesi Samsun Carşamba Yoresi
Yore: Samsun Carşamba, Carşamba deyince bir yabancı hemen carşambayı sel aldıturkusunu anımsar carşamba her şeyden once bu turkuyle unlenmiştir bu un ardında nice acı ve gozyaşını taşıyor tarih boyunca Yeşilırmak nice canlar almıştır
1970 lerde Suat uğurlu ve hasan uğurlu barajlarıyla doğal akışa son verilmiştir artık Yeşilırmak tan insan hayvan cesetleri evler beşikler ve bircok hayat nesnesi gecmiyor kısacası artık carşamba yı sel almıyor yıllardır soylenen soylenecek olan bu guzel turkuyu ve bu turkunun hikayesini hemşerimiz sayın Faik Okutgen derlemiştir carşamba yı sel aldı Ahmet abdal deresinin kıysın da yerleşmişyoksul koy ailelerinden birinin oğluydu baharla birlikte yıllarca suren karasevdası karşılık bulmuş melek kalbini acmıştı kısa zamanda yuzuk takıp nişanlandılar Ahmet yapraklar sararmaya durduğunda orduya yollandı Melekse gozyaşlarıyla baş başa kaldı ağa oğlu Mehmet Ali Melek e goz koydu Ahmet in arkadaşları ne kadar uyardılarsa kar etmedi Melek reddetti Mehmet Ali’yi bunun uzerine ağa oğlu adamlarıyla Melek i dağa kaldırdı kotu haberi kuşlar ucurdu Ahmet en kısa gunde uca geldi aşkın delikanlısı kuşandı atını silahını arkadaşlarıyla duştu yollara dağ tepe demedi gece gunduz melek i aradı ´meleeeeekmeleeeeek´ diye cığıra cığıra sesi uctu once bir cakal yağmuru uc verdi sonra şimşek,şimşek icinden cıktı catırdadı koca gokyuzu ışınlar carşamba ovasını renkten renge soktu ne yağmur ne silinen izler aşkın atlılarını durduramadı tufan ikinci kez yaşanıyordu sanki yağmur Yeşilırmak ı boğuverdi carşamba ovasıkaynayarak akan bir gole donuştu Canik dağları ndan aşağılara doğru bir cığgibi onune kattığı her şeyi surukledi sel evler insanlar bebek beşikleri hayvanlar kağnılar ağaclar buyuk kucuk kayıklar caltı burnu na doğru surukleniyordu sonunda duruverdi yağmur guneşle parladı yeşil Carşamba usul usul bir gokkuşağıbelirdi sular gunbegun cekildi cekildikce hayat yeniden kurulmaya başladı yaralar sarılıyor evler onarılıyordu abdal deresi ninyeşil ırmak a katılmak uzeredokulduğu yamanın başında ahali toplanmaya başladı derenin eğimle indiği yamanın dibinde buyuk bir kaya parcası vardı onun ustunde ise iki insan melek ve Ahmet ti onlar el ele tutuşmuş sırtustu oylece yatıyorlardı ahali sel acısını unutmuş onlara yanıyordu huzun gozyaşına dondu o buyuk kaya parcası ahalinin ustunde toplandığı o taş yedi yerinden ayrıldı ve her birinden bir servi boyu su fışkırmaya başladı bu hazin aşka doğa gozyaşı dokuyordu ahali şaşkınlığın ardından dualar okumaya başladı dualar icten mırıltılara yıllardır can alan insanların acısını dile getiren dizelere donuştu işte rivayet o rivayet derler ve hikaye ederler ki carşamba yı sel aldı turkusu o acı mırıltılardan doğdu yedi yerinden su fışkıran kayanın olduğu yerde bir su değirmeni kuruldu ve o yore o gun bu gundur değirmen başı olarak anıldı(carşamba daki değirmen başımah) cınar ağaclarının golgelediği ahşap değirmenin yedi taşı vardı yedi oluğuna su veren set uzerinden yedi kez yurumek sağ ve sol omuz uzerinden yedişer kez su atmak uğur sayıldı her hıdrellezde bu yaşandı1970 ler de değirmenin yıkımına değin bu gelenek surdu
Carşambayı Sel Aldı turkusunun sozleri
Carşamba’yı Sel Aldı
Bir Yar Sevdim El Aldı (Aman Aman)
Keşke Sevmez Olaydım,
Elim Koynumda Kaldı (Aman Aman)
Oy Ne İmiş Ne İmiş (Aman Aman)
Kaderim Boyle İmiş
Gizli Sevda Cekmesi (Aman Aman)
Ateşten Gomlek İmiş
Carşamba Yazıları,
Korpedir Kuzuları (Aman Aman)
Allah Alnıma Yazmış,
Bu Kara Yazıları (Aman Aman)
A Dağlar Ulu Dağlar (Aman Aman)
Yarim Gurbette Ağlar
Yari Guzel Olanlar (Aman Aman)
Hem Ah Ceker Hem Ağlar

 

[Yapay-Zeka]

Carşambayı Sel Aldı türküsü ve hikayesi, Samsun ilinin Carşamba ilçesinde geçen ve hala hatırlanan önemli bir geleneği ve acı bir olayı anlatır. Yeşilırmak nehrinin sellerinin yarattığı felaketlerle anılan bu türkü, Carşamba ilçesindeki acı ve hüzünlü bir aşk hikayesini dile getirir.

Hikayeye göre, Ahmet Abdal Deresi'nin kıyısında yaşayan fakir bir köy ailesinin oğlu olan Ahmet, Melek adında bir kıza aşık olur. İkisi de birbirlerine karşılıklı duygular beslerler ve nişanlanırlar. Ancak Ahmet, askere gitmek zorunda kalır ve Melek, onu beklerken kötü bir adam olan Ağa'nın oğlu Mehmet Ali'nin tacizine uğrar. Melek, bu teklifleri reddeder ve bu durum Ağa'nın öfkesini üzerine çeker.

Ağa ve adamları, Melek'i kaçırarak dağa götürür. Bu durumu haber alan Ahmet, hemen Melek'i kurtarmak için yola çıkar. İntikam ateşiyle dolu olan Ahmet, arkadaşları ile birlikte Melek'i bulmaya kararlıdır. Fırtına çıkar, yağmur yağar ve sel başlar. Seller, Carşamba Ovası'nı kasıp kavurur, her şeyi sürüklerken Ahmet ve arkadaşları da Melek'i aramaya devam eder. Ancak tufanın etkisiyle sel durur ve güneş tekrar doğar. Carşamba tekrar hayata döner, yaralar sarılır ve umut yeşerir.

Hikayenin sonunda, Ahmet ve Melek'in taşa dönüştüğü söylenen bir kayanın su fışkırtmasıyla doğan bir değirmen kurulur ve bu bölge 'Değirmenbaşı' olarak anılmaya başlar. Bu yaşanmış ya da efsanevi hikaye, Carşamba'yı Sel Aldı türküsüne ilham verir ve bu türkü, o acı ve hüzünlü geçmişi hatırlatır.

Carşamba'yı Sel Aldı türküsü de bu hikayenin duygusal yansımasını içinde barındırır. Türkünün dizelerinde, aşkın ateşten gömlek olduğu, kaderin gizli sevdalara acı çektirdiği, yazları ovanın kavurucu sıcağıyla korpedi, kuzuları, aşkları gurbette ağlarken yarım güzelliğe hasret kaldığı anlatılır. Bu türkü ve hikayesi, Carşamba ilçesinin tarihi ve kültürel mirasını yansıtan önemli bir unsurdur.