Turkiye'deki Endemik ve Relikt Bitki Turleri Nelerdir

[SoruCevap]

Turkiyedeki Endemik bitki turleri
Turkiyedeki bitki turleri

Yurdumuzun siyasi hudutları icerisinde doğal olarak yetiitiği halde başka hicbir yerde yetişmeyen, diğer bir deyişle dunyada yalnız ulkemizde yetişen bitkiler Turkiye endemikleri olarak adlandırılırYurdumuz endemiklerinin sayısı 3000 dolaylarında olup endemizm oranı %33civarındadır

Ulkemizde endemik tur sayısı diğer Avrupa ulkeleriyle kıyaslandığında ulkemizin bu zenginliği daha iyi anlaşılırAvrupa ulkeleri arasında en cok ture sahip olan ulke Yunanistan olup 800 civarındadırAynı şekilde endemik turlerce zengin İspanya ve Yugoslavya ’da ise bu sayı 400500 arsındadır

Ulkemizdeki endemik turelerin en onemlilerinden birkacı; Kaz dağında orman meydana getiren Kazdağı goknarı (Abies equitrojani), Eğridir guneyindeki Kasnak Meşesi (Quercus vulcanica), KoyceğizDalaman arasında yaygın olan Sığla veya Gunluk ağacı ve ormanları (Liquidambar orientalis), Beşparmak Dağları (Ege bolumu)ndaki Kral eğreltisi (Osmunda regalis) ile Datca yarımadasında bulunan Datca Hurması (Phoneix theophrasti)dır

Yurdumuzun bilhassa dar derin yarılmış dağlık alanlarında endemiklerin sayısı bir hayli yuksektirBunun yanında ozellikle Pleistosen ’deki iklim şartlarına gore yetişmiş ve yayılma imkanı bulmuş, fakat gunumuzde bilhassa dağlık bolgelerimize lokal alanlarda hayatiyetlerini surduren ceşitli flora bolgelerine ait bitkiler gorulurOrnek olarak, Karadeniz Fitocoğrafya Bolgesindeki Akdeniz elemanları,Nur, Dedegol, Ağrı, Nemrut,Mercan(Munzur) dağlarındaki nemli ılıman ve nemli soğuk bitkilere ornek verilebilir

Bunun yanında ulkemizde Konzervatif endemikler yanında, yeni gelişmekte olan progresif endemikler de bulunmaktadırBu bakımdan ulkemiz, hem ceşitli familyalara ait hem de endemikler yonundende cok zengindir

Turkiye ’de yetişen endemik turler tabiatta, otlatma, yangın, bilincsiz kesim, sokum,ıslah calışmalar, yaplama, ehirleme ve herbisit kullanm gibi ceşitli tehlikelerle karşı karşıyadırBu olumsuz faktorler kimi zaman bitkinin yok olmasına ve bir anlamda yer yuzunde ortadan kalkması anlamna gelmektedirEkim ve arkadaları(1985) yaptıkları calmada endemik turlerin 12 ’sinin neslinin tukendiğini belirlemilerdirBu olumsuz faktorler zamanla bitkilerin durumlarn tespit etme ve gerekli onlemleri alma ihtiyacını doğurmuştur

Bu ihtiyaca yardmc olmak amac ile “Uluslar arası Doğa ve Doğal Kaynaklar Koruma Birliği(IUCN) kurulmuturBu kurulun yaptığı calışmalarla bitkiler icin tehlike snfılarını belirlemiş ve kritik durumdaki bitkileri buna gore değerlendirerek Kırmızı Bulten denilen “ Red Data Book isimli eseri ortaya cıkarmışlardırBu calmalardan sonra ay kategoriler esas alnarak “ Turkiye ’nin Nadir ve Endemik Bitkileri adlı bir kırmızı bulten hazrlanmıştır