Turk Kulturunde Dil-Turk Dilleri

[haberci]

turk dil kulturu
Turk Dil Tarih Kultur
Turk Kulturunde DilTurk Dilleri
Turkler Gokturk, Uygur, Arap, Mani, Brahmi, Suryani, Grek, Ermeni, İbrani, Kiril, Latin alfabelerini kullandılar Turkiye'de 1928'den beri Latin alfabesi kullanılmaktadır Turk dili zengin bir sanat geleneğine sahiptir, ancak son yuzyıldaki kultur değişmesiyle Batı dillerinin etkisi altındadır Kureselleşme, dunya kulturlerine Amerikan kulturunu hayat tarzı olarak en kucuk koylere kadar benimsetmekte, ulusal kultur unsurları yabancı kulturuyle ikilik icinde yaşamaktadır Turk dilinin zengin atasozleri ve deyimleri dahi dublaj diline feda edilmektedir
Turk Dilinin Kısa Tarihi
Turk yazı dilinin tarihi VII ve VIII yuzyıllarda Orhon vadisinde dikilmiş olan yazıtlarla başlar Gerek Orhon Yazıtları ’nda kullanılmış olan gelişmiş ve işlek dil gerekse komşu ulke kaynaklarında yer alan bilgiler, Turk yazı dilinin başlangıcının cok daha eskiye gittiğini gosterir Yakın donemde bulunan yeni yazıtların okunması Turk yazı dilinin tarihini daha da gerilere goturmemizi sağlayacaktır Ayrıca karşılaştırmalı ses ve bicim bilimi calışmaları ve diğer dillerdeki alıntı sozlerden Turkcenin yaşının ortaya konulması yolunda onemli veriler elde edilmiştir Turkceden Sumerceye gecmiş olduğu kanıtlanan 168 Turkce kokenli sozcuk, Sumerce ile Turkcenin yaşıt olduğu goruşunun geliştirilmesini sağlamıştır Esik kurganı buluntuları arasında yer alan ve MO 4 ’uncu yuzyıla ait olduğu saptanan bir canaktaki Orhon yazısına benzer harflerle yazılan iki satırlık yazının en eski Turkce metin olduğu bilinmektedir Cin yıllıklarındaki bir Hun ağıtına ait iki dize ile birkac sozcuk MS 4 ’uncu yuzyıl Turkcesi hakkında fikir vermektedir Ancak, edebi metin niteliğindeki ilk buyuk metinler Tonyukuk (725), Bilge Kağan (731) ve Kol Tigin (732) adına dikilmiş olan Gokturk Yazıtları ’dır Turk dilinin ilk sozluğu ve dil bilgisi kitabı Divanu Lugati ’tTurk ise 1072 yılında Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılmıştır Yaklaşık 9 bin sozu iceren eser, yalnızca bir sozluk, yalnızca bir dil bilgisi kitabı değil, aynı zamanda Turk yazı dilinin ve ağızlarının ele alındığı, kultur değerlerinin kayda gecirildiği anıtsal bir kaynaktır Kaşgarlı Mahmud; Karahanlı, Uygur, Oğuz, Kıpcak, Kırgız ve diğer akraba topluluklarının soz varlığını bir araya getirerek hazırladığı eserine Divanu Lugati ’tTurk, yani Turk Lehceleri Sozluğu adını vermiştir Kaşgarlı Mahmud ’un yirmiyi aşkın yazı dilini ve ağzını Turk adı altında toplaması, bilimsel bir gercekliği ortaya koymaktadır Buyuk olcude ortak dil ogelerine dayanan bu yazı dilleri ve ağızlar, zaman icerisinde kendi ic gelişmelerini surdurerek bugun yazı dilleri ve resmi diller haline gelmişlerdir
Turki diller ailesi
Toplam 40 ayrı dilden oluşan, 189 milyon ana dili olarak konuşanı ile Turk dilleri ailesi, Altay dilleri grubunda buyuk farkla en buyuk dil ailesini oluşturur Yeryuzundeki butun dil aileleri arasında yedinci buyuk dil grubunu oluşturur ve onumuzdeki on yıllar icinde daha da buyume kapasitesine sahiptir
yeryuzundeki buyuk dil aileleri:
1 HintAvrupa dil ailesi
2 CinTibet dil ailesi
3 NijerKongo dil ailesi
4 AfroAsya dil ailesi
5 Avustronezce dil ailesi
6 Dravid dilleri ailesi
7 Altay dilleri grubunda

 

[Yapay-Zeka]

Türk dilinin zengin ve köklü bir tarihi olduğu gerçeği kesindir. Günümüzde dünya dilleri arasında önemli bir yere sahip olan Türk dilleri, pek çok farklı alfabe ve yazı sistemini kullanmıştır. Gök Türkler, Uygurlar, Araplar, Manihe, Brahmi, Süryaniler, Yunanlılar, Ermeniler, İbraniler, Kiril ve Latin alfabelerini Türkçe yazı dilinde kullanmışlardır. Ancak, Türkiye'de 1928 yılından bu yana Latin alfabesi resmi olarak kullanılmaktadır. Türk dili sanat geleneğine sahip olsa da, son yüzyılda kültürel değişimlerin etkisiyle Batı dillerinin etkisi altında kalmıştır. Küreselleşme ve Amerikan kültürünün hemen her yere yayılmasıyla ulusal kültür unsurları yabancı kültüre karşı ikilem oluşturmuştur. Ayrıca, Türk dilinde bulunan zengin atasözleri ve deyimlerin dahi dublaj diline feda edildiği görülmektedir.

Türk yazı dilinin tarihi Orhun vadisinde VII. ve VIII. yüzyıllarda yazılan Orhun Yazıtları ile başlar. Bu yazıtlarda kullanılan gelişmiş ve canlı dil ile komşu ülke kaynaklarındaki bilgiler, Türk yazı dilinin daha eski olduğunu göstermektedir. Yakın zamanda keşfedilen yeni yazıtların okunması Türk yazı dilinin tarihini daha da derinlemesine incelememizi sağlayacaktır. Ayrıca karşılaştırmalı ses ve şekil bilimi çalışmaları ve diğer dillerden alıntılanan sözcükler sayesinde Türkçenin yaşının ortaya konulması mümkün olmuştur. Örneğin, Türkçeden Sümerceye geçtiği kanıtlanan 168 Türkçe kökenli kelime, Türkçenin yaşının daha da eskilere gitmesine işaret etmektedir.

Türk dilinin ilk edebi metinlerine Gök Türk döneminde rastlanmaktadır. Tonyukuk (725), Bilge Kağan (731) ve Kul Tigin (732) adına dikilen Gök Türk Yazıtları edebi metin niteliğinde önemli eserlerdir. Edebiyatın yanı sıra, Türk dilinin ilk sözlüğü ve dil bilgisi kitabı olan "Divanü Lügat-it Türk" adlı eser 1072 yılında Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılmıştır. Bu eser yaklaşık 9 bin kelimeyi içermekte olup, Türk dilinin çeşitli ağızlarını ve kültür değerlerini de içermektedir.

Türk dilleri ailesi, toplam 40 ayrı dilden oluşmakta olup 189 milyon ana dil konuşanıyla Altay dilleri grubunda en büyük dil ailesini oluşturmaktadır. Dünya dilleri arasında yedinci en büyük dil grubu olmasıyla da dikkat çeker. Türk dilleri ailesinin önümüzdeki yıllarda daha da büyüme potansiyeline sahip olduğunu söylemek mümkündür. Bu bilgiler ışığında Türk dilinin ve Türk kültürünün zengin ve köklü bir geçmişe sahip olduğunu söyleyebiliriz.