Türk edebiyatının devreleri, tarih boyunca geçirdiği farklı dönemlerdir. Bu dönemler, Divan Edebiyatı, Tanzimat Edebiyatı, Servet-i Fünun Edebiyatı, Milli Edebiyat ve Yeni Edebiyat olarak sıralanır. Divan Edebiyatı, Osmanlı İmparatorluğu’nun etkisiyle gelişen şiir ve nazım birimiyle temsil edilir. Tanzimat Edebiyatı, Osmanlı toplumunda modernleşme hareketlerinin etkisiyle ortaya çıkar. Servet-i Fünun Edebiyatı, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde batılılaşma çabalarının bir ürünüdür. Milli Edebiyat, Türk milletinin milli değerlerini yansıtan bir edebiyat akımıdır. Yeni Edebiyat ise Cumhuriyet döneminde ortaya çıkan ve batı edebiyatıyla etkileşim halinde olan bir edebiyat akımıdır. Bu devreler, Türk edebiyatının zenginliklerini ve çeşitliliğini yansıtan önemli dönemeçlerdir.
İçindekiler
Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra ortaya çıkmıştır.
Divan Edebiyatı şiir ağırlıklı bir edebiyat türüdür.
Tanzimat Edebiyatı roman, hikaye, tiyatro gibi farklı türleri içerir.
Servet-i Fünun Edebiyatı Batılı edebiyat anlayışını benimsemiştir.
Milli Edebiyat Türkçenin sadeleştirilmesi ve milli duyguların ön plana çıkması hedeflenmiştir.
İçindekiler
Türk Edebiyatının Devreleri Nelerdir?
Türk edebiyatı, tarihsel süreç içerisinde farklı dönemlere ayrılmıştır. Bu dönemler, edebi eserlerin benzerliklerine ve ortak özelliklerine göre sınıflandırılmıştır. İşte Türk edebiyatının devreleri:
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Nedir?
İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, Türklerin İslam öncesi dönemlerinde ürettiği edebi eserleri kapsar. Bu dönemde Türkler, özellikle göçebe hayatlarından dolayı sözlü edebiyat geleneğine sahiptir. Sözlü edebiyatın en önemli örnekleri destanlardır. Destanlar, kahramanlık, savaş, aşk gibi temaları işler ve Türk toplumunun değerlerini yansıtır. İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, Orhun Abideleri gibi yazılı belgelere de sahiptir.
İslamiyet Sonrası Türk Edebiyatı Nedir?
İslamiyet sonrası Türk edebiyatı, Türklerin İslam dinini benimsemeleri ve İslam kültüründen etkilenmeleriyle ortaya çıkan edebi eserleri kapsar. Bu dönemde divan edebiyatı ön plana çıkar. Divan edebiyatı, Arap ve Fars etkisiyle şekillenen bir edebiyat türüdür. Şiir, bu dönemde en önemli edebi türdür. Divan edebiyatında gazel, kaside, rubai gibi nazım birimleri kullanılır. Divan şairleri, genellikle aşk, tabiat, din gibi konuları işler.
Tanzimat Edebiyatı Nedir?
Tanzimat edebiyatı, 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda ortaya çıkan bir edebiyat akımıdır. Bu dönemde Batı etkisiyle Osmanlı edebiyatı farklı bir yön almıştır. Tanzimat edebiyatıyla birlikte yeni edebi türler ortaya çıkmış, roman ve tiyatro gibi Batı edebiyatının ögeleri Türk edebiyatına girmiştir. Tanzimat edebiyatı, toplumsal ve siyasi değişimlere dikkat çeken eserler üretmiştir.
Servet-i Fünun Edebiyatı Nedir?
Servet-i Fünun edebiyatı, 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında etkili olan bir edebiyat akımıdır. Bu dönemde Türk edebiyatı daha batılılaşmış bir tarza sahip olmuştur. Servet-i Fünun edebiyatı, özellikle şiirde yenilikçi bir anlayışı benimsemiştir. Şiirde aruz ölçüsü yerine hece ölçüsü kullanılmış, Batı edebiyatının etkisiyle yeni temalar ve imgeler kullanılmıştır. Bu dönemde roman da gelişme göstermiştir.
Fecr-i Ati Edebiyatı Nedir?
Fecr-i Ati edebiyatı, 20. yüzyılın başında ortaya çıkan bir edebiyat hareketidir. Bu dönemde edebiyatta Batı etkisi daha da artmıştır. Fecr-i Ati şairleri, toplumcu ve gerçekçi bir anlayışı benimsemişlerdir. Şiirde sadelik ve açıklık ön plana çıkmış, toplumsal sorunlar ele alınmıştır. Bu dönemde özellikle şiir ve hikaye türünde önemli eserler verilmiştir.
Milli Edebiyat Nedir?
Milli edebiyat, Türk edebiyatında 1911-1923 yılları arasında etkili olan bir edebiyat akımıdır. Bu dönemde Türk milletinin milli kimliği ve değerleri ön plana çıkarılmıştır. Milli edebiyatçılar, Türkçeyi doğru ve etkili kullanmayı hedeflemişlerdir. Bu dönemde özellikle şiir ve tiyatro türünde önemli eserler üretilmiştir. Milli edebiyat, Türk edebiyatında milli bilinç ve bağımsızlık arayışını yansıtır.
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Nedir?
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla başlayan ve günümüze kadar süren bir edebiyat dönemidir. Bu dönemde Türk edebiyatı, çağdaşlaşma ve modernleşme idealleriyle şekillenmiştir. Cumhuriyet dönemi edebiyatı, toplumcu ve gerçekçi bir anlayışı benimsemiştir. Roman, hikaye ve tiyatro gibi türlerde önemli eserler verilmiştir. Bu dönemde özellikle köy ve kent temaları işlenmiştir. Cumhuriyet edebiyatı, Türk toplumunun dönemsel değişimlerini yansıtır.
İkinci Yeni Edebiyatı Nedir?
İkinci Yeni edebiyatı, 1950’li yıllarda Türk edebiyatında ortaya çıkan bir edebiyat hareketidir. Bu dönemde Türk şiiri, geleneksel kalıplardan uzaklaşarak yenilikçi bir anlayışı benimsemiştir. İkinci Yeni şairleri, dilin sınırlarını zorlamış, çağdaş şiirin özelliklerini taşıyan eserler vermişlerdir. Şiirde imgeler, çağrışımlar ve soyut anlatım ön plana çıkmıştır. Bu dönemde şiirin yanı sıra hikaye ve roman da önem kazanmıştır.
Postmodern Edebiyat Nedir?
Postmodern edebiyat, 1980’li yıllardan itibaren Türk edebiyatında etkili olan bir edebiyat akımıdır. Bu dönemde edebiyatta gerçeklik anlayışı sorgulanmış, geleneksel kalıpların dışına çıkılmıştır. Postmodern eserlerde ironi, parodi, intertextuality gibi ögeler kullanılmıştır. Bu dönemde yazarlar, metinler arası ilişkileri ve metinlerin yapısal özelliklerini ön plana çıkarmışlardır.
Neoklasik Edebiyat Nedir?
Neoklasik edebiyat, 19. yüzyılda Batı edebiyatından etkilenerek ortaya çıkan bir edebiyat akımıdır. Bu dönemde Türk edebiyatı, klasik edebiyatın özelliklerine dönüş yapmıştır. Klasik edebiyatın dil, biçim ve içerik özellikleri Neoklasik edebiyatta da görülür. Bu dönemde nazım birimleri ve vezin yapılarına önem verilmiştir. Neoklasik edebiyat, Türk edebiyatında bir dönüş hareketi olarak değerlendirilir.
Halk Edebiyatı Nedir?
Halk edebiyatı, Türk halkının ürettiği edebi eserleri kapsar. Halk edebiyatı, anonim bir şekilde ortaya çıkar ve sözlü geleneğe dayanır. Bu dönemde halk ozanları, türküler, maniler, koşmalar gibi edebi eserler üretmiştir. Halk edebiyatı, Türk toplumunun kültürel ve sosyal yapısını yansıtır.
Modern Türk Edebiyatı Nedir?
Modern Türk edebiyatı, 19. yüzyıldan itibaren başlayan ve günümüze kadar süren bir edebiyat dönemidir. Bu dönemde Türk edebiyatı, Batı edebiyatından etkilenerek çağdaş bir tarza sahip olmuştur. Modern Türk edebiyatı, halkın günlük yaşamını, bireysel deneyimleri ve toplumsal sorunları ele almıştır. Roman, hikaye, şiir, tiyatro gibi türlerde önemli eserler verilmiştir.
Sosyalist Edebiyat Nedir?
Sosyalist edebiyat, sosyalizm ideolojisini benimseyen yazarların ürettiği edebi eserleri kapsar. Bu dönemde edebiyat, toplumsal adaletsizliklere ve sınıf mücadelesine dikkat çeker. Sosyalist edebiyatta genellikle gerçekçi bir anlayış benimsenir ve toplumsal sorunlar ele alınır. Sosyalist edebiyat, Türk edebiyatında bir akım olarak yerini almıştır.
Yeni Toplumcu Edebiyat Nedir?
Yeni Toplumcu edebiyat, 1960’lı yıllarda Türk edebiyatında etkili olan bir edebiyat hareketidir. Bu dönemde edebiyat, toplumsal sorunlara ve sınıf mücadelesine odaklanmıştır. Yeni Toplumcu yazarlar, gerçekçi bir anlayışı benimsemiş ve toplumun alt kesimlerini konu alan eserler üretmişlerdir. Bu dönemde roman, hikaye ve tiyatro gibi türlerde önemli eserler verilmiştir.
İdeolojik Roman Nedir?
İdeolojik roman, bir ideolojiyi savunan veya eleştiren romanlardır. Bu tür romanlarda yazarın düşünsel ve ideolojik yaklaşımı belirgindir. İdeolojik romanlar, toplumun sorunlarını ve ideolojik çatışmaları ele alır. Bu tür romanlar, genellikle siyasi, sosyal veya felsefi bir mesaj vermek amacıyla yazılır.
Feminist Edebiyat Nedir?
Feminist edebiyat, kadınların deneyimlerini, sorunlarını ve mücadelelerini ele alan edebi eserleri kapsar. Bu tür edebiyat, kadınların toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve ayrımcılığına dikkat çeker. Feminist edebiyat, kadınların sesini duyurmayı amaçlar ve kadın deneyimini merkeze alır.
Postkolonyal Edebiyat Nedir?
Postkolonyal edebiyat, esas olarak eski sömürge bölgelerindeki yazarlar tarafından üretilen edebiyatı kapsar. Bu tür edebiyat, sömürgecilik sonrası süreçte sömürgecilik ve kimlik, dil, kültür gibi konuları ele alır. Postkolonyal yazarlar, sömürgeci ideolojiye ve hegemonyaya karşı duruşlarını edebi eserlerinde yansıtırlar.
Edebiyat ve Toplumsal Cinsiyet Nedir?
Edebiyat ve toplumsal cinsiyet, cinsiyet rolleri, cinsiyet kimliği ve cinsiyet eşitsizliği gibi konuları ele alan bir alanı ifade eder. Bu alanda yapılan çalışmalar, edebi eserlerin cinsiyet perspektifiyle okunmasını ve toplumsal cinsiyetin edebiyata yansımalarını inceler. Edebiyat ve toplumsal cinsiyet çalışmaları, feminizm ve cinsiyet araştırmalarıyla ilişkilidir.
Türk Edebiyatının Devreleri Nelerdir?
Türk Edebiyatının Devreleri Nelerdir? |
Divan Edebiyatı, Tanzimat Edebiyatı, Servet-i Fünun Edebiyatı, Milli Edebiyat, Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı. |
Divan Edebiyatı Osmanlı İmparatorluğu’nda ortaya çıkmıştır ve Arap ve Fars etkisi vardır. |
Tanzimat Edebiyatı 19. yüzyılda Batı etkisiyle ortaya çıkmıştır ve toplumsal konuları ele almıştır. |
Servet-i Fünun Edebiyatı 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında etkili olmuştur. |
Milli Edebiyat Türk milli kimliğini ön plana çıkaran bir edebiyat akımıdır. |
Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra ortaya çıkmıştır.
Divan Edebiyatı şiir ağırlıklı bir edebiyat türüdür.
Tanzimat Edebiyatı roman, hikaye, tiyatro gibi farklı türleri içerir.
Servet-i Fünun Edebiyatı Batılı edebiyat anlayışını benimsemiştir.
Milli Edebiyat Türkçenin sadeleştirilmesi ve milli duyguların ön plana çıkması hedeflenmiştir.