Tunç Ne Demek, Tunç Hakkında Bilgi

[SoruCevap]

Tunç Nedir

Tunç, bakırın önemli bir alaşımı. Önceleri bakır ve kalaydan meydana gelen bakır alaşımlarına bronz denilmekteydi. Bununla birlikte bronz terimi modern kullanımda bakırın bakır-nikel, bakır-berilyum ve bakır-çinko (pirinç) alaşımı dışındaki bütün alaşımları için kullanılmaktadır. Pirinç bakırın çinkoyla yaptığı alaşımdır. % 10 çinko ihtiva eden pirince ticari bronz da denilmektedir. Bronz tarihi bir öneme sahiptir. Bilinen en eski alaşımlardandır. Eldeki tarihi bilgilere göre ilk defa MÖ 3500 yıllarında Ortadoğuda imal edilmiştir. Ancak yaygın bir şekilde kullanımı MÖ 1000 yıllarında başlar. Bu devirlerde bronz, silah ve alet yapımında (özellikle bıçaklar, makaslar, çekiçler vs.), bunun yanında sanat eserlerinde ve süslemelerde kullanılmıştır.



Bronz bakırdan daha serttir, daha kolay erir ve kalıba daha kolay dökülür. Bazı bronzlar demirden de serttir. Bu tür bronzlar silah namlusu ve makina yataklarının imalinde kullanılır. Alet ve silahlarda demir alaşımlarının daha çok kullanılmakta olması, demirin bakır ve kalaya oranla daha bol bulunmasındandır. Bakırın içinde bazı metallerin çözünebilme sınırları vardır. Mesela berilyum % 2, silisyum % 5, kalay % 15 ve çinko % 38 nispetinde çözünebilir. Bir metalin miktarı çözünme sınırının üzerinde olduğu zaman alaşım homojen olmaz. Bunun yanında nikel ve alüminyum gibi sınırsız olarak bakırla karışabilen metaller de vardır.


Silisyum, alüminyum ve kalay bronzda en fazla bulunan elementlerdir. Bu metallerin nispeti arttıkça alaşımın sertlik ve direnci artar. Ancak parlaklığı azalır. Bronzda az bir miktarda bulunabilen diğer mühim elementler de mangan, demir, kurşun ve fosfordur. Fosfor bronzu, pompaların, vanaların ve burçların yapımında kullanılır. Bronzun çok kullanıldığı alanlardan biri de metal para imalidir.

 

[Editör]

Tunç, bakırın önemli bir alaşımıdır. Özellikle bakırın kalay ile birleşimi olan bronz olarak bilinir. Tarih boyunca bronz, silah ve alet yapımında önemli bir rol oynamıştır. Bronz, bakıra göre daha sert ve daha kolay şekil alabilir. Bazı bronzlar ise demirden daha sert olabilir ve bu tür bronzlar silah namluları ve makine yataklarının üretiminde kullanılır.

Bakırın alaşımda çözebileceği bazı metallerin sınırları vardır. Bu durum alaşımın homojen olmasını etkiler. Başlıca bronz alaşımlarında bulunan metaller arasında silisyum, alüminyum, ve kalay yer alır. Bu metallerin yüzdesi arttıkça alaşımın sertliği ve dayanıklılığı artar, ancak parlaklığı azalabilir. Bronzda bulunan diğer önemli elementler arasında mangan, demir, kurşun, ve fosfor da vardır. Fosfor içeren bronz, pompaların, vanaların, ve burçların yapımında sıklıkla tercih edilir.

Bronz, ayrıca metal para üretiminde de sıkça kullanılan bir malzemedir. Tarihi öneme sahip olan bu alaşım, MÖ 3500 yıllarında ilk kez imal edilmiş olmasına rağmen, yaygın kullanımı MÖ 1000 yıllarında başlamıştır. Bronz, sanat eserlerinden günlük kullanım eşyalarına kadar geniş bir yelpazede kullanılmaktadır ve insanlık tarihinde önemli bir yere sahiptir.