- Konu Yazar
- #1
Tsunami Nedir Hakkında Bilgi,
Tsunami Nasıl Oluşur,
Tsunami nasıl gercekleşir
Tsunami Hakkında ; Tsunami kelimesi Japoncada liman dalgası anlamına gelen okyanus veya denizlerin tabanında oluşan deprem, volkan patlaması ve bunlara bağlı taban cokmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize gecen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder
Tsunami dunya dillerine 15 Haziran 1896′dan sonra girmiştir Japonyada, 21000 kişinin hayatını kaybettiği Buyuk Meiji Tsunamisinden sonra Japonların yaptığı yardım cağrılarıyla dunya dillerine kendiliğinden yerleşmiştir
Tsunamiden sonra oluşan dalganın diğer deniz dalgalarından farkı; su zerreciklerinin suruklenmesi sonucu hareket kazanmasıdır Derin denizde varlığı hissedilmezken, sığ sulara geldiğinde dik yamaclı kıyılarda ya da V tipi daralan korfez ve koylarda bazen 30 metreye kadar tırmanarak cok şiddetli akıntılar yaratabilen bu dalga; insanlar icin deprem, tayfun, cığ, yangın ya da sel gibi bir doğal afet haline gelebilmektedir
Tsunami ilk oluştuğunda tek bir dalgadır ancak kısa bir sure icerisinde uc ya da beş dalgaya donuşerek cevreye yayılmaya başlar Bu dalgaların birincisi ve sonuncusu cok zayıftır ancak diğer dalgalar etkilerini kıyılarda şiddetli bicimde hissettirebilecek bir enerjiyle ilerlerler Bu nedenle depremlerden kısa bir sure sonra kıyılarda gorulen yavaş ama anormal su duzeyi değişimi ilk dalganın geldiğini gosterir Bu değişim, arkadan gelecek olan cok kuvvetli dalgaların ilk habercisi de olabilir
Tsunamiden Korunmak İcin Ne Yapılabilir?
Deniz kıyısında yerleşim yeri secerken; tsunami riskini de diğer doğal afetler(deprem, sel, tayfun vb) gibi değerlendirmek alınabilecek ilk onlemdir Kucuk bir depremde bile Tsunami olabilir Hemen yuksek yerlere doğru gidilmelidir Deniz yanında yalıyar biciminde yuksek bir yamac varsa hemen yuksek yerlere doğru gidin Tsunaminin ilk dalgası geldikten sonra tehlikenin gectiğini sanmayın bazen ikinci dalga ilk dalgadan daha buyuk olabilir Tsunaminin deniz kıyısına ilk gelişi su duzeyinin anormal bicimde (depremin buyukluğune, oluş şekline ve turune ve deniz durumuna gore yaklaşık 1015 dakika icerisinde) yukselmesi ya da cokmesiyle kendini belli eder Tsunaminin bu oncu zayıf ilk dalgası, arkasından gelecek olan iki ya da uc kuvvetli dalganın habercisidir Bu durumda yapılacak tek şey; kıyıdan uzaklaşmaktır Deniz icerisinde seyir halinde bulunanlar ise kıyıdan uzaklara, derin sulara giderek dalganın kendilerine ve deniz taşıtına vereceği zararı azaltabilir hatta onleyebilir Deniz kıyısında olanlar icinse, denizden uzaklara ve yukseklere gitmek zorunludur
Kaynak: TUBİTAK Bilim Teknik
Tsunami Nasıl Oluşur,
Tsunami nasıl gercekleşir
Tsunami Hakkında ; Tsunami kelimesi Japoncada liman dalgası anlamına gelen okyanus veya denizlerin tabanında oluşan deprem, volkan patlaması ve bunlara bağlı taban cokmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize gecen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder
Tsunami dunya dillerine 15 Haziran 1896′dan sonra girmiştir Japonyada, 21000 kişinin hayatını kaybettiği Buyuk Meiji Tsunamisinden sonra Japonların yaptığı yardım cağrılarıyla dunya dillerine kendiliğinden yerleşmiştir
Tsunamiden sonra oluşan dalganın diğer deniz dalgalarından farkı; su zerreciklerinin suruklenmesi sonucu hareket kazanmasıdır Derin denizde varlığı hissedilmezken, sığ sulara geldiğinde dik yamaclı kıyılarda ya da V tipi daralan korfez ve koylarda bazen 30 metreye kadar tırmanarak cok şiddetli akıntılar yaratabilen bu dalga; insanlar icin deprem, tayfun, cığ, yangın ya da sel gibi bir doğal afet haline gelebilmektedir
Tsunami ilk oluştuğunda tek bir dalgadır ancak kısa bir sure icerisinde uc ya da beş dalgaya donuşerek cevreye yayılmaya başlar Bu dalgaların birincisi ve sonuncusu cok zayıftır ancak diğer dalgalar etkilerini kıyılarda şiddetli bicimde hissettirebilecek bir enerjiyle ilerlerler Bu nedenle depremlerden kısa bir sure sonra kıyılarda gorulen yavaş ama anormal su duzeyi değişimi ilk dalganın geldiğini gosterir Bu değişim, arkadan gelecek olan cok kuvvetli dalgaların ilk habercisi de olabilir
Tsunamiden Korunmak İcin Ne Yapılabilir?
Deniz kıyısında yerleşim yeri secerken; tsunami riskini de diğer doğal afetler(deprem, sel, tayfun vb) gibi değerlendirmek alınabilecek ilk onlemdir Kucuk bir depremde bile Tsunami olabilir Hemen yuksek yerlere doğru gidilmelidir Deniz yanında yalıyar biciminde yuksek bir yamac varsa hemen yuksek yerlere doğru gidin Tsunaminin ilk dalgası geldikten sonra tehlikenin gectiğini sanmayın bazen ikinci dalga ilk dalgadan daha buyuk olabilir Tsunaminin deniz kıyısına ilk gelişi su duzeyinin anormal bicimde (depremin buyukluğune, oluş şekline ve turune ve deniz durumuna gore yaklaşık 1015 dakika icerisinde) yukselmesi ya da cokmesiyle kendini belli eder Tsunaminin bu oncu zayıf ilk dalgası, arkasından gelecek olan iki ya da uc kuvvetli dalganın habercisidir Bu durumda yapılacak tek şey; kıyıdan uzaklaşmaktır Deniz icerisinde seyir halinde bulunanlar ise kıyıdan uzaklara, derin sulara giderek dalganın kendilerine ve deniz taşıtına vereceği zararı azaltabilir hatta onleyebilir Deniz kıyısında olanlar icinse, denizden uzaklara ve yukseklere gitmek zorunludur
Kaynak: TUBİTAK Bilim Teknik
