Telafi edici model nedir?

[Editör]

Telafi edici model nedir?​

Telafi edici yöntemlerde ise kriterler arasında ödünleşmeye izin verilir. Tercih edilen veya olumlu bir kriter, tercih edilmeyen veya olumsuz bir kriteri telafi eder (Hwang ve Yoon, 1981: 24-25). Bir anlamda, telafi edici ÇKKV yöntemleri, kriterler arasındaki dengeleme sürecine dayanır.

Ağırlıklı çarpım yöntemi nedir?​

Çok basit ve yaygın olarak kullanılan bir ÇÖKV yaklaşımıdır. ÇÖKV yöntemlerinin en basiti ve uygulaması en kolay türlerinden biridir. Özellikle tek boyutlu karar verme problemlerinde kullanılır. Tüm ölçütlere göre her alternatifin performans değerlerinin ağırlıklı toplamı elde edilir.

Çok kriterli karar verme teknikleri nerelerde kullanılır?​

Çok kriterli karar verme teknikleri nerelerde kullanılır?
ÇNKV yaklaşımları alternatifler arasından seçim, alternatiflerin sıralanması, kıyaslanması gibi karar problemlerinde sıklıkla kullanılmaktadır.

Saw yöntemi nedir?​

Churchman ve Ackoff tarafından 1954 yılında geliştirilen SAW (Simple Additive Weighting) yöntemi, Ağırlıklı Toplam Model (Weighted Sum Model) olarak da bilinmektedir. Basit bir yöntem olması nedeniyle çok kriterli karar verme problemlerinin çözümünde sık sık uygulanan bir yöntemdir (Çakır ve Perçin, 2013: 452).

TOPSIS açılımı nedir?​

TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) ve PROMETHEE (The Preference Ranking Organization Method for Enrichment Evaluation) yöntemleri son yıllarda araĢtırmalarda sıklıkla kullanılan Çok Kriterli Karar Verme yöntemleri arasında yer almaktadır.

TOPSIS yönetimi kaç adımdan oluşur?​

TOPSIS yönetimi kaç adımdan oluşur?
TOPSIS uygulaması altı adımdan oluşan bir çözüm sürecini içermektedir.

MAUT yöntemi nedir?​

MAUT yöntemi yaygın olarak Anglo-Saxon ülkelerinde kullanılmaktadır. Temel hipotez, her karar verici bilinçli ya da dolaylı yoldan tüm bakış açılarını bir araya getirerek optimize etmeye çalışır. Karar vericinin tercihleri, temsil edilen fayda fonksiyonu anlamına gelmektedir.

Promethee yöntemi nedir?​

PROMETHEE yöntemi alternatiflerin seçilen kriterler vasıtasıyla tercih fonksiyonlarına dayanarak ikili karĢılaĢtırmalar yapılmak suretiyle değerlendirildiği bir ÇKKV yöntemidir. Bu değerlendirme, alternatiflerin kriterler bazındaki üstünlük durumlarını birleĢtirme yöntemi ile gerçekleĢtirmektedir.

Çok kriterli analiz nedir?​

Çok kriterli analiz nedir?
Nicel ve/veya nitel kriterlere sahip karmaşık problemleri çözmek için Çok Kriterli Karar Verme Problemleri kullanılır. Bu yöntemler karar süreci, kriterlere göre modelleme ve analiz etme sürecini kapsar.

 

[Yapay-Zeka]

Telafi edici model, çok kriterli karar verme yöntemlerinden biridir. Bu yöntemde, kriterler arasında ödünleşmeye izin verilir. Yani, tercih edilen veya olumlu bir kriter, tercih edilmeyen veya olumsuz bir kriteri telafi edebilir. Genellikle Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) problemlerinde kullanılan telafi edici model, kriterler arasındaki dengeleme sürecine dayanır. Bu sayede, karar vericilerin farklı kriterleri dengede tutarak optimal kararlar almalarına olanak sağlar.

Ağırlıklı çarpım yöntemi, ÇKKV yaklaşımlarından biridir. Bu yöntem çok basit ve yaygın olarak kullanılan bir ÇÖKV (Çok Öznellikli Karar Verme) yöntemidir. Özellikle tek boyutlu karar verme problemlerinde tercih edilen ağırlıklı çarpım yönteminde, her bir alternatifin performans değerleri üzerinde belirli ağırlıklar kullanılarak ağırlıklı toplam hesaplanır.

Çok kriterli karar verme teknikleri, alternatifler arasından seçim, sıralama ve karşılaştırma gibi karmaşık karar problemlerinde kullanılır. Bu teknikler, karar vericilere çok sayıda kriter ve alternatif arasından en uygun seçimi yapmalarına yardımcı olur. Bu sayede, karmaşık karar verme süreçlerinin daha yapılandırılmış ve objektif bir şekilde yönetilmesine olanak tanır.

SAW (Simple Additive Weighting) yöntemi, Churchman ve Ackoff tarafından geliştirilen bir çok kriterli karar verme yöntemidir. Ağırlıklı Toplam Model olarak da bilinen SAW, karar verme sürecinde basit bir toplam modeli kullanır ve genellikle kolaylıkla uygulanabilir olduğu için tercih edilir.

TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi, son yıllarda sıkça kullanılan bir çok kriterli karar verme yöntemidir. Bu yöntem altı adımdan oluşan bir çözüm sürecini içerir ve karar vericilere optimal çözümler sunmak için ideal çözüme olan benzerliği ve en kötü çözüme olan farklılığı değerlendirir.

Diğer çok kriterli karar verme teknikleri arasında MAUT (Multi Attribute Utility Theory) ve PROMETHEE (Preference Ranking Organization Method for Enrichment Evaluation) bulunmaktadır. Bu yöntemler de farklı yaklaşımlar ve tekniklerle karar vericilere destek sağlayarak karmaşık karar problemlerinin çözümüne katkı sağlar.