Tekerleğin icadından once insanlar ulaşım icin ne kullanıyordu?

[SoruCevap]

Tekerleğin icadından once muhtemelen ulaşımı yuruyerek ya da binek hayvanları kullanarak sağlıyorlardı Binek hayvanı olarak ta hecin devesisıcak collerin ozellikle de dort bacaklı gemisidir

Tekerliğin İcadı

Tabiatta hic bir orneğine rastlanmadığı halde, bize son derece doğal gelen ve modern tekniğin ekseni olacak kadar onemli bir icadı, tekerleği de Guneybatı Asya'ya borcluyuz

Elimize, tekerleğin hangi tarihte icat edildiğini gosterecek hic bir belge gecmemiştir Ancak bu aracın gunumuze en eski cağlardan geldiği de kesindir Amerikalı arkeolog Speiser, Gawra'da, MO 30002500 yıllarının kalıntılarında tekerleğe rastlanmış; İngiliz meslektaşı Woolley de Ur'da, MO 2950 yıllarından kalma mezardan bir tekerlek cıkarmıştı Ne gibi bir ihtiyacın bu icada yol actığı kesinlikle bilinmiyor General Frugier'nin ilginc ve inandırıcı varsayımına gore; Yontma Taş Cağı'ndan başlayarak insan, avladığı hayvanı, kaya parcaları gibi bazı şeyleri taşıma ihtiyacını duymuştur Bu soruna care ararken, kesilmiş bir ağacın yuvarlandığını, boylece taşımayı kolaylaştırdığını fark eden insanlar yuklerini iki ağac kutuğunun uzerine koymayı akıl ettiler İngiliz tarihcisi Maccurdy'ye gore; tekerleğin atası, tomar denilen silindir biciminde durulmuş kağıt ya da deridir Bu gelişmeyi kazılar da doğrulamaktadır Yapılan kazılarda Sumer ulkelerinde, MO 3000'den kalma kızaklar ve arabalar cıkartılmıştır

Tekerleğin icadını hemen arabanın izlediği kesindir Bir cift tekerleği dingille birleştirmek ve buna demirsiz bir saban oturtmak işten bile değildir Gercekten de, MO 3000 yıllarının Sumer kalıntılarında rastlanan arabalar boyledir Surucusu, iki tekerleğin arasına konmuş bir eyere, ata biner gibi otururdu Bu taslak cabuk gelişerek dort tekerlekli bir arac oldu; fakat henuz on tekerlekler sabitti

Bu araca ilkin hangi hayvan koşulmuştu? Fransız arkeologu Georges Contenau'ya gore, yaban eşeği O donemde, bu bolgede at bilinmiyordu ve henuz sozunu etmediğimiz Turkler atı ehlileştirmişlerdir

Ortacağda onemli bir rol oynayacak olan bu ulus Orta Asya, Doğu Sibirya ve Mancurya'da yaşamaktaydı Henuz Yontma Taş Cağı'nda yaşayan bu gocebe halkın hayatı, Babil ve Mısır uygarlığının tam karşıtıydı Ama onların buz gibi ve dumduz steplerde uzanan ulkeleri Yakın Doğu'nun guneşli ve serin vahasının da karşıtı değil miydi? Asyalı gocebe halkın hayatı, her ceşit yiyeceğe alışan bu yorulmaz hayvanın, atın sırtında geciyordu Onu gem'e alıştıran Turklerin Guneybatı Asya'ya akınları sonucunda, bu bolgede atı tanıdı, ilk uygarlıklar, insanlığın bu en soylu buluşunu, paha bicilmez armağanını onlardan aldılar

Koşum kayışlarıyla arabaya bağlanan atla birlikte ilk savaş aracı da doğmuş oldu Antik dunya, arabayı ve atları bu korkunc gorunumuyle ilk defa tanıyordu Sonra MO 2000 yılında Mezopotamya'da gorulen araba, giderek Sami ırkından Hiksosların akınıyla Mısır'a girince, Firavun'un ordusunda, 1917'de ilk muttefik tanklarının Alman askerleri uzerinde yarattığı paniğe benzer bir korku yarattı Mısırlılar hayvan gucu olarak henuz okuz ve eşekten yararlanıyorlardı Ancak tecrubeden cabuk ders almayı bildiler istilacıları ulkeden atar atmaz bu yeni savaş aracını kullanmaya başladılar Oyle ki Mısır tarihinin en parlak donemi olan Yeni İmparatorluk'tan kalan belgeler, Firavun'u gelecek kuşaklara savaş arabasının ustunde, bir eliyle dizginleri tutar, otekiyle de duşmanı yere serer bicimde gosterebilmiştir

Bunu izleyen on yuzyıl boyunca, araba, savaş alanlarında fetih aracı olarak hizmet etti Asurlular, MO 1000 yıllarında bir surucunun kullandığı, iki savaşcıyı ceken cift at koşulmuş arabaları sayesinde dunyaya egemen oldular Asur'un unlu kralları Surgon ve Assurbanipal bircok şehirleri, guclu savaş makineleri halini alan arabalarıyla kuşattılar Bu arabaların, tekerlekleri uzerine oturtulmuş ağır kocbaşlarıyla şehir kapılarına saldırdılar; savaşcılar kalkanlarının arkasına saklanarak kale duvarlarının ustune yuruduler Ancak bu ağır topcu gucunun yanı sıra yeni bir silahlı birlik daha meydana getirmişlerdi: Atlılar Bir halı parcasının uzerinde oturan bu eyersiz ve uzengisiz Asur atlıları, İskenderin fetihlerine yol acan onculer oldular

 

[Editör]

Öncelikle, tekerleğin icadından önce insanlar genellikle yürüyerek veya binek hayvanları kullanarak ulaşım sağlıyorlardı. Binek hayvanları olarak özellikle dört bacaklı gemi olan hecin devesi tercih ediliyordu. Tekerleğin icadı tarihi kesin olarak bilinmese de Güneybatı Asya'ya dayandığı kabul edilmektedir. Tekerleğin icadı, insanların taşıma ihtiyacını kolaylaştırmak için geliştirdikleri bir çözüm olarak ortaya çıkmış olabilir.

İlk olarak, kesilmiş bir ağacın yuvarlanarak taşımayı kolaylaştırmasıyla insanlar tekerleği fark etmiş olabilirler. Genel Frugier'in varsayımına göre, Yontma Taş Çağı'ndan itibaren insanlar avladıkları hayvanları veya kaya parçalarını taşıma ihtiyacı duymuş olabilirler. Bu ihtiyaca çözüm olarak tekerleğin icadı gelişmiştir. Tekerleğin atasının silindir şeklinde dövülmüş kağıt veya deri olan "tomar" olduğu da belirtilmektedir.

Tekerleğin icadını takiben arabalar da gelişmiştir. İlk arabaların genellikle iki tekerlekli olduğu, daha sonra dört tekerlekli arabaların ortaya çıktığı ifade edilmektedir. Arabaların gelişiminde yaban eşeğinin kullanıldığı, atın henüz bu bölgede tanınmadığı ve Turkler'in atı ehlileştirmesiyle atın yaygınlaştığı belirtilmektedir.

Orta Asya ve çevresinde yaşayan Türkler'in atı tanıtmasıyla atlı arabalar kullanılmaya başlanmıştır. Atlı arabalar savaşlarda da kullanılmış ve fetih aracı olarak hizmet etmiştir. Özellikle Asurlular'ın cift at koşulu arabaları sayesinde dünyaya egemen oldukları, Asur'un ünlü kralları Suragon ve Assurbanipal'ın bu arabaları savaşlarda etkili bir şekilde kullandıkları belirtilmektedir.

Sonuç olarak, tekerleğin icadı ulaşımı önemli ölçüde kolaylaştırmış ve arabaların gelişmesine yol açmıştır. Binek hayvanlarından atın kullanılmasıyla atlı arabalar savaşlarda önemli bir rol oynamış ve fetihlerde etkili bir silah olarak kullanılmıştır.