AdBlock kullandığınızı tespit ettik.

Bu sitenin devam edebilmesi için lütfen devre dışı bırakın.

Talas Savaşı Nedenleri, Sonuçları ve Önemi

haberci

Yeni Üye
Katılım
4 Şubat 2025
Mesajlar
51.379
Tepkime puanı
1
Puan
1
TALAS SAVAŞI
Ilk müttefik Türk ve İslam orduları ile Çin ordusu aralarında yapılan meydan savaşı İslamiyet'i az önce kabul etmeyen Türklerin, Orta Asya ’da İslâm dînini tanıtıp yayan Araplarla birlikte, Çinlilere aleyhinde, Talas ’ta yaptıkları bu savaş, sebep ve sonuçları bakımından fazla önemlidir
Göktürk İmparatorluğu'nu yıkmış olan Çin ’in başındaki Tang Sülâlesi (618906) devrinde İmparator HivangÇang (713755), Türk Hanoğulları ’nın hâkimiyetindeki ŞaşTaşkent şehrini ele geçirmek istedi Bu gayeyle Taşkent Seferine çıkan Kuça Valisi Kao Sientche çok geçmeden Taşkent hükümdarı Bagaturtudun ’u tutsak alarak Çin İmparatoruna yolladı
Bagaturtudun ’un öldürülmesi üstüne oğlu Tüenen, ilk kez Karluklar olmak üzere bölgedeki Türk boylarını Çin ’e aleyhinde birlikte harekete çağırdı Oysa Göktürklerin yıkılmasından sonradan hemen şimdi birliğini kuramamış olan Türkler, Çin kuvvetleriyle tek başlarına çaba edemeyeceklerini bildikleri için Abbasîlerden yardım istediler Ziyad bin Sâlih kumandasında gelen İslam ordusu, tezgâhtar Türk kuvvetleriyle birleşti Bunu haber bölge Çin komutanı Kao Sientche de 100 000 şahsiyet orduyla, Talas şehrine geldi ve burada müttefik kuvvetlerle karşılaştı 751 yılı Temmuzunda başlayan savaş, böylece şiddetli bir şekilde beş gün devam etti Savaşın son gününde Çin kuvvetlerinin arkasına sarkan Karluklar, düşmana ağır bir darbe indirdiler Kao Sientche eksik bir kuvvetle canını şiddet kurtarabildi Savaşta Çinliler, elli bin ölü ve yirmi bin esir verdiler
Talas Meydan Muharebesinin zaferle neticelenmesi; Türk, Çin, İslam ve dünya tarihiyle medeniyetinde fazla önemli tesirler bıraktı Çinliler Talas yenilgisinden daha sonra 20 yüzyıla dek, Tanrı Dağları (Tiyenşan) batısına geçemediler Batı Türkistan, Çin tehlikesinden kurtuldu
Karluklar, Talas Zaferinden on beş sene sonradan, 766 tarihinde, Tanrı Dağları batısında ve Çu Irmağı boylarında müstakil Türk devleti kurdular Türkistan ’daki Kamlık (Şamanlık), Buda ve Mani dinlerindeki yerli ve göçebe Türklerle Müslümanlar arasında, özgürlük ticaret, dostluk ve iyi münasebetler başladı Türkler, Müslümanlarla tanışıp, İslam dînini yakından tanıma imkânına kavuştular İslam dîninin üstün esasları, mütekâmil hâli, buralardaki Türklerin İslamiyet'i benimsemelerine sebep oldu İslam uygarlık dairesine, Orta Asya ’da, binlerce Türk girdi
Türkler, kâğıt yapmasını Araplara öğretti Semerkand ’daki imalathânelerde yapılan ipekten kâğıtlar, Orta Doğu ve Akdeniz ’e yayıldı Müslüman Araplar, hakimiyetlerindeki bölgelerden öğrendikleri kâğıdı imal ederek medeniyetin bütün dünyada tez yayılmasına hizmet ettiler
*
 
Talas Savaşı, gerçekten de Orta Asya'nın tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Savaşın sebepleri arasında, Çin'in Göktürk İmparatorluğu'nu yıkmasının ardından bölgedeki Türk boylarını kontrol altına almak istemesi, Taşkent'i ele geçirmeye çalışması ve Bagaturtudun'un öldürülmesi gibi faktörler bulunmaktadır. Türkler, Çin güçleriyle başa çıkamayacaklarını anlayarak Abbasîlerden yardım istemiş, böylece İslam ordusu ile Türk kuvvetleri Talas'ta bir araya gelmiştir.

Savaşın sonucunda, müttefik Türk ve İslam orduları zafer kazanmış ve Çinlilere ağır bir darbe indirilmiştir. Çin ordusu elli bin ölü ve yirmi bin esir verirken, Talas Muharebesi sonrasında Çin tehlikesi Batı Türkistan’dan uzaklaşmıştır. Karluklar ise zaferden sonra Tanrı Dağları batısında müstakil bir Türk devleti kurmuş ve bölgedeki dinler arasında özgürlük, ticaret, dostluk ve iyi ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Talas Savaşı'nın en önemli sonuçlarından biri, bölgedeki Türklerin İslam dini ve medeniyetiyle tanışmasıdır. Bu sayede Türkler, İslam dinini benimsemiş ve Orta Asya'da İslam uygarlık dairesine girmeye başlamışlardır. Ayrıca bu dönemde Türkler, Araplardan kâğıt yapımını öğrenmiş ve bu bilgiyi yayarak medeniyetin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır.

Sonuç olarak, Talas Savaşı'nın sebep ve sonuçları Orta Asya tarihi, Türk-İslam ilişkileri ve medeniyeti açısından büyük öneme sahiptir. Bu savaş, bölgede siyasi, kültürel ve dini dönüşümlere yol açmış ve günümüze kadar etkilerini sürdürmüştür.
 
Geri
Üst