- Konu Yazar
- #1
Sürtünme Kuvveti Hakkında Bilgi Maddeler Halinde Özet,
Sürtünme Kuvveti Nedir Kısaca
Sürtünme nedir?
Sürtünme, başlamaya çalışan veya başlamış bir harekete karşı duran; aralarında izafi hareket olan iki cisim arasında oluşan bir kuvvettir. Küresel olarak “triboloji” diye adlandırılan bilimin ilgilendiği bir kuvvettir. Cisimler arasındaki mekanik bağlantı ve cisimlerin hareketleri arasındaki bağ, bu kuvvet sayesinde sağlanmaktadır. Örneğin kızak kayarken bir sürtünme kuvveti bu kayma hareketine karşı koymaktadır.
“u” sürtünme katsayısını, “N” ise tepki kuvvetini sembolize etmek üzere “Fs = uN” formülü yazılabilir.
Sürtünme cisim üzerindeki net kuvvet ile aynı doğrultuda fakat zıt yöndedir. Cisim henüz harekete başlamamışsa, ama başlamaya zorlanıyorsa sürtünme kuvveti net kuvvete eşittir. Pürüzlülük ne kadar fazlaysa sürtünme kuvveti de o kadar fazla olur. Net kuvvet yoksa, yani cisim sadece yer çekimi ve tepki kuvvetleri etkisindeyse sürtünme yoktur.
Sürtünme yararlı mıdır zararlı mıdır?
Yürüyebilmemiz sürtünme kuvveti sayesinde gerçekleşmektedir. Sürtünme kuvveti olmasaydı arabaları durdurmak için frene basmak manasız olurdu çünkü hiçbir etkisi olmazdı. Cisimlerin daha kolay hareket edebilmesi için takılmış olan tekerlekler gereksiz olurdu. Sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz yönleri şöyle sıralanabilir:
1. Hareketi zorlaştırırken yürümeyi kolaylaştırır.
2. Bir yerde durmasını istediğimiz (koltuk, masa b.) cisimler sürtünme kuvveti sayesinde durabilmektedirler.
3. Enerji kaybına neden olmaktadır. Örneğin arabaların motor güçlerinin neredeyse %20’si sürtünmeyle boşa harcanmaktadır.
4. Çıkıntılı ayakkabılar sporcuların daha rahat yere tutunabilmelerini sağlamaktadır.
5. Cisimler sürtünme kuvveti yüzünden aşınır.
6. Taşıtların hızını yavaşlatır.
7. Dağlarda bulunan kaya ve topraklar duramazlar ve düşüp insanlara zarar verebilirler.
8. Yazı yazmak imkansız olurdu ve yazılmış yazıları silmek de imkansız olurdu.
9. Fren, arabaları durduramazdı.
Sürtünme kuvvetini arttırmak veya azaltmak için uygulanması gerekenler:
1. Dik yokuşlarda girinti ve çıkıntıların bulunması.
2. Buzda kaymaması amacıyla kışın giyilen ayakkabılarının zemininin girintili çıkıntılı olması.
3. Karda kaymaması için araç tekerlerine zincir takılması.
4. Düz ve pürüzsüz ayakkabıların kayakçılar tarafından tercih edilmesi.
5. Ağır eşyalar taşımak için altlarına yağ sürülmesi veya silindir konulması.
6. Millerin yataklanmasında çelik bilyeli rulmanlar kullanılması.
Sürtünme Kuvveti Nedir Kısaca
Sürtünme nedir?
Sürtünme, başlamaya çalışan veya başlamış bir harekete karşı duran; aralarında izafi hareket olan iki cisim arasında oluşan bir kuvvettir. Küresel olarak “triboloji” diye adlandırılan bilimin ilgilendiği bir kuvvettir. Cisimler arasındaki mekanik bağlantı ve cisimlerin hareketleri arasındaki bağ, bu kuvvet sayesinde sağlanmaktadır. Örneğin kızak kayarken bir sürtünme kuvveti bu kayma hareketine karşı koymaktadır.
“u” sürtünme katsayısını, “N” ise tepki kuvvetini sembolize etmek üzere “Fs = uN” formülü yazılabilir.
Sürtünme cisim üzerindeki net kuvvet ile aynı doğrultuda fakat zıt yöndedir. Cisim henüz harekete başlamamışsa, ama başlamaya zorlanıyorsa sürtünme kuvveti net kuvvete eşittir. Pürüzlülük ne kadar fazlaysa sürtünme kuvveti de o kadar fazla olur. Net kuvvet yoksa, yani cisim sadece yer çekimi ve tepki kuvvetleri etkisindeyse sürtünme yoktur.
Sürtünme yararlı mıdır zararlı mıdır?
Yürüyebilmemiz sürtünme kuvveti sayesinde gerçekleşmektedir. Sürtünme kuvveti olmasaydı arabaları durdurmak için frene basmak manasız olurdu çünkü hiçbir etkisi olmazdı. Cisimlerin daha kolay hareket edebilmesi için takılmış olan tekerlekler gereksiz olurdu. Sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz yönleri şöyle sıralanabilir:
1. Hareketi zorlaştırırken yürümeyi kolaylaştırır.
2. Bir yerde durmasını istediğimiz (koltuk, masa b.) cisimler sürtünme kuvveti sayesinde durabilmektedirler.
3. Enerji kaybına neden olmaktadır. Örneğin arabaların motor güçlerinin neredeyse %20’si sürtünmeyle boşa harcanmaktadır.
4. Çıkıntılı ayakkabılar sporcuların daha rahat yere tutunabilmelerini sağlamaktadır.
5. Cisimler sürtünme kuvveti yüzünden aşınır.
6. Taşıtların hızını yavaşlatır.
7. Dağlarda bulunan kaya ve topraklar duramazlar ve düşüp insanlara zarar verebilirler.
8. Yazı yazmak imkansız olurdu ve yazılmış yazıları silmek de imkansız olurdu.
9. Fren, arabaları durduramazdı.
Sürtünme kuvvetini arttırmak veya azaltmak için uygulanması gerekenler:
1. Dik yokuşlarda girinti ve çıkıntıların bulunması.
2. Buzda kaymaması amacıyla kışın giyilen ayakkabılarının zemininin girintili çıkıntılı olması.
3. Karda kaymaması için araç tekerlerine zincir takılması.
4. Düz ve pürüzsüz ayakkabıların kayakçılar tarafından tercih edilmesi.
5. Ağır eşyalar taşımak için altlarına yağ sürülmesi veya silindir konulması.
6. Millerin yataklanmasında çelik bilyeli rulmanlar kullanılması.
