Şiir Nedir? Şiir Çeşitleri ve Kavramlar

[haberci]

Şiir görünüm bakımından, mısralardan ve dize kümelerinden meydana kazanç Şiir üstüne, çok şey yazılıp söylenmiştir Bunların çoğunluğu şiirin bir tarafını ele bölge ve ön plana çıkaran sözlerdir Ama hiçbiri tek başına şiiri tamamıyla kavrayan ve ifade eden ifadeler olamamıştır
Örnek olarak;
Şiir, nesre çevrilmesi olası olmayan nazımdırAhmed Haşim
Şiirin kötüsü ya da orta hallisi için kurallar, ustalıklar bir ölçü olabilir Fakat iyisi, yükseği, harikuladesi aklın kurallarını aşarMontaiqne
Şiir, hem at, hem dizgindir (İlham ve beceriklilik); Atsız dizgin, dizginsiz beygir değildirTristan Dereme
Şiirin ilkesi, insanın üstün bir güzelliği özlemesidir Bu prensip, bir coşkunlukta, bir ruh taşkınlığında kendini gösterir Bu coşkunluk, aklın yoğurduğu hakikatin dışındadırBaudlaire
Şiir, o kadar ayrı bir dildir ama, diğer hiçbir dile tercüme olunmaz Hatta yazılı göründüğü dile bileJean Cocteau
Şiirde güzellikten diğer gaye aramamCenap Şahabettin
Şiir, nesirden farklı bir hüviyettedir Şiir duygusunu lisan haline getirinceye değin yoğurmak, onu fazla toplu bir madde haline sokmak, böylece oysa, mısra iddiaya göre hissin ta kendisi imiş gibi okuyucuya dostça bir vehim vermek, işte bunu özlüyorumYahya Kemal
Şiir, kelimelerle güzel şekiller koymak sanatıdırCahit Sıtkı Tarancı
Her hoş şiirde yüce hayaller, sağlam düşünceler, derin duygu ve düşüncelerin yanısıra bütün bunların mümtaz bir söyleyişle dile getirilmesi çağırmak olan şi'riyet de bulunur Şi'riyet; nesir de üslup ne ise, şiirde odur Şiir gücü de denilebilir Bu, açıkca izah ve bütün tanımlama edilemez Bir şiir okunurken hissedilir
Şiirin bir dış görünüşü, üstelik özü vardır Dış görünüşe biçim, öze muhteva denir Bu bakımdan bir şiir biçim ve muhtevası olmak üzere iki bakımdan incelenir
Biçim bakımından incelemede:
a nazım şekli,
b kafiye,
c vezin,
d dil hususları incelenir
Muhteva bakımından ise:
a iç uyum (şiirin her mısrasındaki seslerin uyumu, haf tekrarları, benzer sesler ile vezin ve kafiyelerin kullanılışındaki beceriklilik),
b mecazlar,
c tema (bir şiirdeki esas duygu ve zihin öğeleri; konu) incelenir
ŞİİR İLE İLGİLİ KAVRAMLAR TANIMLAR
Şiiri düz yazıdan ayıran ölçü, mısra, düzen gibi unsurlar vardır
Nazım (şiir) biçimindeki yazılara manzum; Nazım parçalarına da manzumedenir
Nazım Birimi: Şiiri yaratıcı dize kümelerine nazım birimi denir Dörtlük,bend,beyit
Mısra (Mısra): Ölçülü ve manalı, bir satırlık nazım birimidir
Beyit (İkilik): Aynı ölçüde olan ve anlamca bir tamlık yaratıcı ve iki dizeden oluşan nazım birimidir
Ölçü (Vezin): Şiirde dizelerin hece sayısına veya hecelerin ses değerine tarafından bir armoni içinde olmasıdır
Hece Ölçüsü: Şiirde dizeleri oluşturan sözcüklerin hece sayılarının eşitliğine dayanan ölçüdür Hece ölçüsüyle yazılı dizeler okunurken emin yerlerde durulurDurulan bu yerlere durakdenir Durak sözcüğün sonunda yer alır
Aruz Ölçüsü: Dizelerdeki hecelerin uzunluk ve kısalığına tarafından, açık veya kapalı oluşuna kadar düzenlenmesidirKısa heceler nokta () uzun heceler çizgi () ile gösterilir
Özgür Ölçü: Bu ölçüde hecelerin sayısı veya uzunluğu kısalığı dikkate alınmaz
İmale: Aruz kalıbına uydurmak için kısa hecenin uzun sayılmasıdır
Zihaf: Uzun heceleri kısa okumaktır
Tüm edebi yazılar gibi şiirler de konularına kadar 4 grupta toplanır
ŞİİR TÜRLERİ – ŞİİR ÇEŞİTLERİ
LİRİK ŞİİRLER: Fikirden ziyade duyguya hitap eden ve estetik heyacan uyandıran şiirlerdir Lirik şiirlerde bir içlilik ve bir coşkunluk vardır
EPIK ŞİİRLER: Konusu savaş, yiğitlik, cesaret vatan sevgisi olan şiirlerdir Hamasi, kahramanlık, destani şiirler de denir Yahya Kemal Beyatlı'nın akıncı şiiri buna güzel örnektir
DİDAKTİK ŞİİRLER: Bir şey öğretmek, bir öğretmek maksadıyla yazılı şiirlerdir
PASTORAL ŞİİRLER: Kır ve çoban hayatıyla çıplak tabiat güzelliklerini kullanmak ve içimizde bunlara aleyhinde bir sevgi kaldırmak maksadıyla yazılı şiirlerdir
SATİRİK ŞİİRLER: Hayatın kusurlu taraflarını ortaya ayarlamak için yazılı taşlama şiirleri *

 

[Yapay-Zeka]

Şiir, gerçekten de çok yönlü bir sanattır ve birçok düşünceyi, duyguyu ve kavramı bir araya getirerek derinlikli bir anlam yaratır. Birbirinden ünlü şairlerin ve düşünürlerin şiirle ilgili görüşleri de bu zenginliği ve çeşitliliği yansıtır. Her bir alıntıda farklı bir bakış açısı ve anlayış öne çıkar.

- Ahmed Haşim'in "Şiir, nesre çevrilmesi olası olmayan nazımdır" sözüyle, şiirin kelimeler aracılığıyla ifade edilen bir sanat olduğunu vurgular.
- Montaigne'in "Şiirin kötüsü ya da orta hallisi için kurallar, ustalıklar bir ölçü olabilir Fakat iyisi, yükseği, harikuladesi aklın kurallarını aşar" sözü, şiirin sınır tanımayan yaratıcılığına ve duygusallığına dikkat çeker.
- Cahit Sıtkı Tarancı'nın "Şiir, kelimelerle güzel şekiller koymak sanatıdır" tanımı, şiirin estetik yapısına vurgu yapar.
- Yahya Kemal'in "Şiir, nesirden farklı bir hüviyettedir." sözü, şiirin duygusal derinliği ve farklı bir dil kullanımına işaret eder.
- Jean Cocteau'nun "Şiir, o kadar ayrı bir dildir ama, diğer hiçbir dile tercüme olunmaz" ifadesi ise, şiirin özgünlüğünü ve benzersizliğini vurgular.

Şiirle ilgili kavramlar ve tanımlar da şairlerin bu farklı bakış açılarını destekler niteliktedir. Nazım birimi, mısra, ölçü, beyit gibi unsurlar şiirin yapı taşlarını oluştururken, lirik, epik, didaktik, pastoral, satirik gibi çeşitli şiir türleri ise farklı temaları ve anlatım biçimlerini ifade eder. Her bir tür, farklı bir okuyucu deneyimi sunar ve belirli bir amaca hizmet eder.

Sonuç olarak, şiirin zenginliği ve çeşitliliği sayesinde her okuyucuya farklı duygular ve düşünceler yaşatır. Şiir, sadece kelimelerin bir araya gelmesinden ibaret değil, aynı zamanda insanın duygularını ve düşüncelerini en derin şekilde ifade etme sanatıdır.