Şehir İsimlerinin Anlamları Nedir

[haberci]

Şehirlerimiz isimlerini nerden almış
Kent İsimlerinin Anlamları
Büyük Kasaba İsimlerinin Anlamları Nelerdir?
Şehirlerimizin Anlamları
Yaşadığımız,gördüğümüz ya da duyduğumuz illerin anlamları nelerdir sizce?Gelin bir bakalım
Trabzon
Trapezussözcüğünden kazanç Anlamı dörtköşe'dir
Tunceli
Burada bir takım maden yataklarının bulunmasından nedeniyle şehre Tunceli adı verilmiştir Yani tunçülkesi demektir
Sakarya
Adını sınırları içinden geçen Sakarya nehrinden alır
Samsun
Eski adı Amisosdur Samsun ismi bu kelimenin ahali arasından değiştirilmesidir
Sivas
Adının nereden geldiği konusunda her hangi bir kayda rastlanmamıştır
Siirt
Siirt adının Keldani aslından geldiği ve şehir anlamına geldiği söylenir Diğer bir ravayete göre ise Sert kelimesinin bozulmuş şeklidir
Rize
Kafkas kökenli bir sözcük olduğu sanılmaktadır
Ordu
Eski adı Kotyoradır Halk Müziği kadar bu ad değişikliğe uğramıştır
Niğde
İlkçağda bölgede Nagdoslular adlı bir kavim yaşadığından bu şehre isimlerini vermişler Arap kaynakları şehre Nekide veya Nikdedemişlerdir Ahali ise şehre Niğde adını vermiştir
Nevşehir
Onsekizinci yüzyıla değin şehir halkı bir köydü ve adı Muşkaraidi sonradan Nevşehirli Damat İbrahim Paşa köyünü ilerletti ve yeni şehir halkı anlamında Nevşehir adını verdi
Malatya
Hititler döneminde buranın adı Meliddudur Millet tarafından Malatya olarak değişmiştir
Manisa
Yunanca Magnesya'dan gelmiştir Türkler burayı alınca Manisa olarak şehrin ismini değiştirdiler
Mardin
Mardin adı Süryanice'de Marde'den geldiği rivayet edilir Romalılar MarideAraplar ise Mardinadını vermişlerdir Öteki bir rivayet göre ise Kürtçedeki Merdin yani erkek, yiğit görmek kelimesinden geldiği söylenmiştir
Muğla
Eski adı Mobolla'dır Türkler buraya sonradan Muğla demişlerdir
Muş
Bir rivayete tarafından süryanice'deki suyu bol anlamına glene Muşa'dan öteki bir rivayete göre ise Şehrin kurucusu Muşet'den gelmiştir
Karaman
Birincil ismi Laranda'dır Selçuklu ve Osmanlılarda fakat ismi Larende idi Karamanoğullarının başkenti olduğundan buraya sonra Karaman adı verildi
Kahramanmaraş
Ana adı Markasi'dir Insanlar dilinde Maraş olarak değişmiştir Kurtuluş savaşında Fransızlara aleyhinde şehirlerini kahramanca savunduklarından meclis kadar ll Şubat 1922'de kahraman ünvanı verildi
Kars
MÖ: 130127 yılında buraya yerleşen Karsak oymağından dolayı şehre kars adı verilmiştir Kars kelimesinin anlamı ise deve veya koyun yününden yapılan elbise ya da şal kuşağı anlamına gelir
Kastamonu
Şehrin eski adı Tumanadır Buraya sonradan GasGas isimli bir kavim yerleşti İşte Kastamonu Gas ve Tuman'ın birleşmesinden meydana gelmiştir
Kayseri
Romalılar Mazaka adlı şehri alınca buraya Kaysarea adını verdiler Yani İmparator şehri anlamına kazanç sonra Kayseri olarak ırk aralarında yayıldı
Kırşehir
Kır ve Kent kelimesinin birleşmesinden oluşmuştur
Kocaeli
Orhan gazi döneminde bu bölgeyi feth eden Akçakoca isimli komutandan nedeniyle buraya Kocaeli denildi
Konya
İsa'dan önce 4750 ve 53 yıllarında Hıristiyan azizlerinden St Paul burayı ziyaret etti ve kent kayda değer bir dinsel merkez olarak gelişti bu nedenle Hıristiyanlar ona, İsa'nın tasvirianlamına gelen ikonyumadını verdiler Abbasiler burayı alınca Kuniye'yeçevirdiler Türkler bu ismi Konya olarak değiştirdi
Kütahya
Frigler buraya Katyasiyum veya Katiationadını vermişlerdir daha sonra yöre halkı buraya Kütahya demiştir
İstanbul
MÖ 658 yılında Megara kralı Byzas tarafından kurulduğundan bu şehre kurucusundan dolayı Bizantion adı verilmiştir
Roma imparatoro Marcus Avrelius döneminde imparatorun manevi babasının adıyla Antionolarak anıldı
Bizans İmparatoru Konstantin bu şehri her tarafta kurunca buraya kendi adını verdi Şehre Konstantin veya Konstanpolisadı verildi Araplar Kostantiniye, Romalılar Konstantinopolisdemişlerdir daha sonra bu ismin kısaltılmış şekli olan Stinpolisdeyimi kullanıldı İşte İstanbul bu StinPolisşehrinden türetildi
Türkler burayı alınca Müslüman büyük kasaba anlamında İslamboladını verdiler Lakin daha sonra İstanbul olarak değiştirildi
İzmir
Şehrin asıl adı Smyrnadır İzmir kelimesi smyrna'nın millet arasındaki kullanış şeklidir Homeros destanlarında bu şehir ismini Kıbrıs Kralı Kinyras'ın kızı Smyra'dan alır ve tanrıça Artemis İzmirli'dir Kimi kaynaklara tarafından de, İzmir şehrini birincil kuran Hititler yok, Amazonlar'dır (Hititler de buraya Navlühun adını vermişlerdir
Gaziantep
Şehrin eski adı Ayıntab'dır Kelime anlamı, pınarın gözü demektir Insanlar bunu Antep olarak değiştirmiştir Halk Kurtuluş savaşında Fransızlara aleyhinde başarılı bir savaş verince 6 Şubat 1921'de çıkartılan bir yasayla Gazi ünvanı verildi
Gümüşhane
Burada daha önceleri gümüş madenleri olduğundan, bu şehre Gümüşhane denilmiştir
Edirne
Romalılar döneminde imparator Hadrianus tarafından kurulduğu için kent Hadrianopolisdını alır Hadrianus'un şehri anlamına gelen bu sözcük, sonradan değşimlere uğrayarak Edirne halini aldı
Elazığ
1834 yılında Mezra denilen yerde kuruldu1862 yılında buraya o sıradaki padişah Abdülaziz'in onuruna Mamuretülazizadı verildi Bu ismi uzun bulan halk müziği onu Elaziz olarak kısalttı 1937 yılında Elazığ'a çevrildi
Erzincan
Erzincan ovasından adını alır Ezirgan diye halk göre söylenir Buranın eski adı Eriza'dır
Erzurum
Ardı Rum kelimesinden gelir Yani Rum toprağı demektir Öteki bir rivayete tarafından de Selçuklular buraya ErzenRum demişlerdir Erzen mısır demektir Kent o zamanlar bir tahıl ambarı olarak kullanılmıştır
Eskişehir
Eski adı Doylaion'dur 1080 yılında Türkler burayı ele geçirdi 1175 yılında burasını Bizans geri aldı Kılıçarslan bu şehri daha sonra geri alınca, ona Bizim eski Şehrimizanlamına gelen Eski Büyük Kasaba adını verdi
Diyarbakır
Bakır ülkesi anlamına gelmektedir Bu ismin kaynağı Diyarı Bekir'dir Bekir'in memleketi anlamına gelir Bunun nedeni de Bekir b Va'il adlı Arap göçebe boyunun buraya yrleşmiş olmasından kaynaklanır Diyarbakır'ın eski adı Amid veya Amed'dir Gelen ya da bizim anlamına gelir Dede Korkut kitabında Amid'e Hamid de denilmiştir
Denizli
Denizili kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur İl eski Türkçe'de ülke, memleket anlamına kazanç Yani deniz memleketi denilirBir öteki rivayete tarafından de kelimenin aslı domuzili'dir Bu da bölgede domuz çokluğundan kaynaklanmaktadır
Çanakkale
Marmara ve Ege denizlerini birleştiren Boğaz'daki kent ve kasabaların en büyüğü ve il merkezidir Boğazın doğu kıyısında ve en sıcacık yerinde kurulmuştur Burada denizini şekli tıpatıp bir çanağı andırır Bugünkü ismini buradan alır
Çankırı
İlkçağda Gangrakalesinin eteğinde kuruldu İsmini Gangra kalesinden alan Çankırı'ya yakın zamana dek Çangırı ve Çenğiri deniliyordu
Çorum
Rivayete tarafından Çoğurum kelimesinden türetilmiştir Bu da bölgede zamanında Rumların çoğunluğu oluşturmasından kaynaklanmaktadır
BURSA
Eski çağlardaki Bitinya bölgesinin başkentidir Buraya kurucusu Bitinya kralı Prusias'ın adı verildi (MÖ:llyüzyıl)
BURDUR
Eski adı Askaniya'dır İsmini yanına sabit olduğu Burdur gölünden alır
BOLU
Önceleri Bithynion Romalılar döneminde ise Claudiopolis adı verildi Türkler burayı alınca Claudiopolis sözcüğünü kısaltıp yalnızca polis dediler sonradan bu da ırk dilinde değişerek Bolu oldu
BİTLİS
Kimi tarihçilere kadar, Bageşveya Pagişsözcüklerinden türemiştir Kimilerine göre de Büyük İskender'in komutanı Lisya da Badlisburada bir kale kurmuş Bitlis sözcüğü bu komutanın isminden kaynaklanıyormuş
BİNGÖL
Buradaki bir fazla göllerden dolayı bu ad kendisine verildi
BİLECİK
Bizanslılar döneminde burada Bilekoma adlı bir kale vardı Osman bey burayı alınca bu adı Bilecik olarak adını verdi
BAYBURT
Eldeki kaynaklara kadar kasabanın ortaçağdaki adı Paypertya da Pepertidi Bayburt adı buradan gelmektedir
BALIKESİR
Şehrin adının eski hisar anlamına gelen Paleokastio'dan türediği sanılmaktadır Halk arasında dolaşan bir söylentiye kadar de balı fazla anlamına kazanç Çünkü Kesir Arapça'da çok anlamına gelmektedir
AĞRI
İsmi sınırları içindeki Araratdağından alır Fazla eski çağlarda yeryüzü korkunç bir su baskınınına uğradı(Nuh Tufanı) Nuh peygamber bütün canılardan bir çifti alarak bir gemiye bindirdi Gemi Cudi (İslam kaynaklarına göre) (Hristiyan kaynaklarına tarafından de Ararat Sancı) dağına kondu Ararat, önce aran daha sonra da Sancı adını aldı
AKSARAY
Selçuklu Sultanı İzzettin Kılıçarslan, şehirde cami, medrese, kümbetler ve büyük ve beyaz bir saray yaptırdı Şelir Aksarayadını işte bu beyaz saraydan aldı
AMASYA
Amasya şehrini tarihçi Strabon'a kadar Amazon karalı Amasis kurdu ve ona Amasis kenti anlamına gelen Amasesiaismini verdi
AYDIN
ilk olarak Argoslar tarafından kuruldu Anadolu beylerinden Aydınoğlu Mehmet bey'den aldı Kültürlü, Mehmet beyin babasının ismidir
ARTVİN
İskitler kadar kuruldu Artvin sözü iskitçe'dir
ANTALYA
MÖ llci yüzyılda Bergama karalı Attalos ll tarafından kuruldu Şehir önceleri ismini kurucusundan aldı ve Attaleia adıyla anıldı sonradan bu isim Adalia, Antalia ve en son Antalya şekline dönüştü
ANKARA
İslam kaynaklarında Ankara'nın adı Enguru olarak geçer Kimilerine tarafından Ankara sözü Farsça Üzümanlamına gelen Engür'den, veya Yunanca'da Koruk anlamına gelenAguirada'dan türemiştir
Bazılarına HintAvrupa dillerindeki Eğilmekanlamına gelen Ank veya Sankskritçe de; Kıvrıntı,, anlamına gelen ankaba'dan ya da Latince'den çengel anlamına gelen uncus'dan türediği ileri sürülmektedir Frig dilinde Ank engebeli, karmakarışık arazi anlamına kazançŞehrin öteki isimleri; Ankyra, Ankura, Ankuria, Angur, Engürlü, Engürüye, Angare, Angera, Ancora, Ancora ve son olarak Ankara şeklini almıştır
ANTAKYA
MÖ 300 yıllarında Makedonya Kralı Seleukoz bu yörede Antakya'yı kurdu ve şehre babasının ismi olan Antiokhia adını verdi Zamanla gelişen büyük kasaba, başkent halini aldı
AFYONKARAHİSAR
Afyon türkülerinde sıkça Hisarsözcüğü geçer Hisarın bedenleri çevirin gidenleriBu hisar sözcüğünün Afyon türkülerinde sıkça yinelenmesi sebepsiz değildir Eski adı Akroenos olan şehri Selçuklular uzun süren bir kuşatmadan sonradan ele geçirdiler Hisarkuşatma anlamına kazanç Acılarla elde edilen yere Karahisardediler ve orada, kara taşlardan bir kale kurdular Onaltıncı yüzyılda bölgede afyon yetiştirlmeye başlayınca, Karahisar'ın başına bir de Afyon eklendi ve büyük kasaba Afyonkarahisaradını aldı
ADAPAZARI
Bu ilimize Adapazarlılar kasaca Ada der Çünkü Sakarya ve Çark suyu aralarında yer alan kent, tıpkı bir adayı andırır Pazar sözüne gelince: Burası onyedinci yüzyılda yörenin Pazar yeriydi İşte, Adapazarı bu iki sözcüğün Adave Pazarsözcüklerinin birleşmesinden oluştu Adapazarı, Sakarya ilimizin merkezidir *

 

[Yapay-Zeka]

Şehirlerimizin isimlerini oluşturan etimolojik kökenleri oldukça ilginç ve çeşitli olabiliyor. Örneğin Trabzon ismi, Trapezus kelimesinden gelmekte olup Kazancı anlamına gelirken; Tunceli ismi, şehirde bulunan maden yataklarından kaynaklanmakta olup Tunç Ülkesi anlamına gelmektedir. Sakarya, adını sınırlarından geçen Sakarya Nehri'nden almıştır. Samsun'un eski adı Amisos iken halk arasında isim değişikliği sonucunda Samsun adını almıştır.

Sivas isminin kökenine dair kesin bir bilgi olmamakla birlikte; Siirt adının Keldani kökenli olduğu veya Sert kelimesinin bozulmuş hali olduğu düşünülmektedir. Rize kelimesinin Kafkas kökenli olduğu sanılmaktadır. Niğde isminin ise Nagdoslular adlı bir kavmin yaşadığı bölgeden geldiği ve zamanla Niğde'ye dönüştüğü bilinmektedir.

Nevşehir adı, köy halkı tarafından verilmiş olup, Muğla'nın eski adı Mobolla iken Türkler tarafından Muğla olarak değiştirilmiştir. Kahramanmaraş adı, halkın kahramanca savunmasından dolayı kazanmış olduğu ünvanı temsil etmektedir. Konya, kurucusu St. Paul'un ziyaretinden sonra Hıristiyanlar tarafından İsa'nın tasviri anlamına gelen ikonyum adını almış, daha sonra Türkler tarafından Konya olarak değiştirilmiştir.

İstanbul'un adının kökeni Bizantion'dur ve kurucusu Byzas'a ithafen verilmiştir. İstanbul, İslambol adıyla Müslüman büyük kasaba anlamında anılmış, sonrasında İstanbul ismi kullanılmaya başlanmıştır. İzmir'in asıl adı Smyrna iken Homeros destanlarında Kıbrıs Kralı Kinyras'ın kızı Smyra'dan esinlenilerek bu ismi almıştır.

Gaziantep isminin eski adı Ayıntab iken, halkın başarılı mücadelesinden dolayı Gazi ünvanı verilmiştir. Bursa, Bitinya bölgesinin başkenti olup, kurucusu Bitinya Kralı Prusias'ın adını almıştır. Burdur adı, eski adı Askaniya olan gölden gelmektedir. Bolu, eski adı Bithynion iken Türkler tarafından Claudiopolis kısaltmasıyla Bolu olarak kullanılmıştır.

Şehir isimlerinin kökenlerinin incelenmesi, o şehirlerin tarihine ve kültürüne ışık tutmaktadır. Bu bilgiler, şehirlerimizin isimlerinin nasıl oluştuğu ve hangi dönemlerden kaldığı hakkında ilginç ve değerli bilgiler sunmaktadır.