SoruCevap
Yeni Üye
- Katılım
- 17 Ocak 2024
- Mesajlar
- 350.999
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 17
- Puan
- 308
- Yaş
- 36
Sanayi devriminin nedenleri
Sanayi devriminin sonuçları
Sanayi devrimi hakkında bilgi
Sanayi Devriminin Nedenleri
Düşünsel Nedenler
Sanayi devrimini 16 ve 17 yüzyıldaki dinsel, siyasal, bilimsel ve felsefi düşünceler hazırlamıştır Protestan Reformasyonu "bugün çok çalışıp yarını düşünmeyi" önemli bir değer olarak yerleştirmiştir 17 yüzyılda Aydınlanma filozofları bilimsel yöntemi ve rasyonel düşünme ilkelerini geliştirmişlerdir Fransız devrimi Napolyon aracılığıyla bu düşünceleri Avrupa’ya yaymıştır 17 yüzyılın bilimsel buluşları, sanayi devriminin teknolojik gelişmelerine kaynak oluşturmuştur
Sosyo-Ekonomik Nedenler
Düşünsel nedenlerin yanında, sanayi devrimini doğuran diğer nedenler şunlardır
Hızlı nüfus artışı 16 yüzyıldan başlayarak Avrupa'nın nüfusu hızla arttı
Tarımdaki gelişmeler bu sektördeki nüfus ihtiyacını azaltarak bu nüfusun kentlere göç etmesine neden oldu Böylece kent sanayine hazır işgücü oluştu
Yaşam düzeyinin yükselişi Eskiden lüks sayılan şeker, kahve, çay gibi mallar artık orta sınıf ve alt sınıflar için doğal bir gereksinme olmaya başlıyordu Bu da dolaylı olarak tüketim malı talebini arttırdı
Sömürgecilik Avrupa ülkeleri yeni koloniler oluşturarak buradan getirdikleri malları sanayide kullanmaya başladılar, işlediler ve tekrar sömürgelere sattılar
Kapitalizm Orta sınıfın zenginleşmesi sürecine paralel olarak kapital birikimi oluşmaya başladı Böylece yeni yatırım alanları aranmaya başlandı
Taşıma ve teknolojide meydana gelen gelişmeler
İngiltere'de Sanayi Devrimi
Sanayi devriminin önce İngiltere'de başlamasının birkaç nedenini şöyle sıralayabiliriz
İngiltere'de uzun süredir bir anayasal monarşi düzeni oluşmuştur Bu düzenin temelinde mülkiyet hakkının ve bireysel hak ve özgürlüklerin korunması yatar
18 yüzyıl İngiltere'si zaten dünyanın mali merkezi konumunda idi Borsa ve bankacılık sektörleri diğer ülkelerden çok ileri idi
Parlamento, kapitalizm ilkeleri doğrultusunda iç piyasada özgür rekabeti önleyici bütün engelleri kaldırmıştı
İngiltere, sanayi için gerekli en temel hammaddeler olan kömür ve demir yönünden zengin yeraltı kaynaklarına sahipti
İngiltere, dünyanın en büyük sömürge imparatorluğu idi Bu da ona hammadde kaynakları ve üretilmiş mallar için geniş pazar olanağı sağladı
İngiliz donanması ve güçlü ticaret filoları, taşımacılığı kolaylaştırdı
İngiltere Avrupa'da zaten Rönesans döneminden beri dokumacılık sanayinde başı çekiyordu
Fabrika Sistemine Geçiş
Fabrika sistemi ile üretim, talep artışı doğrultusunda bir gereksinme olarak ortaya çıktı Büyük makineler ev üretimi için elverişsizdi Bu nedenle evler yerine işçilerin makinelerin bulunduğu büyük binalara giderek çalışma sistemi, başka deyişle fabrika sistemi süreç içinde oluştu
Fabrika sistemi hızlı üretim gibi olumlu sonuç yanında sosyal açıdan olumsuz birtakım sonuçlar da doğurdu Erkek işçiler yanında, hatta onların yerine (daha ucuza çalıştıkları için) çocuk ve kadınlar çalıştırılmaya başlandı 20 saate kadar varan iş saatleri küçük çocuk ve kadınları eziyordu
Buna rağmen ücretler yetersizdi İşçilerin kalifiye olması artık o kadar önemli değildi Makineler tekdüze, basit, mekanik hareketler yapabilen herkesle çalışabiliyordu Kalifiye işçilerin normal ücretle iş bulması imkansızlaşıyordu
Diğer Teknolojik Gelişmeler
Buharlı makine Sanayi devriminin en önemli gelişmelerinden birisi buharlı makinenin bulunuşudur 1763'de James Watt, İskoçya'da buharla çalışan makineyi buldu Bu makinenin gelişmiş biçimi, makine çağının gerçek başlangıç noktasını oluşturur
1807'de Robert Fulton adındaki Amerikalı buharlı makineyi gemilere uyguladı 1840'da ilk düzenli okyanus ötesi buharlı gemi seferleri başladı
1825 tarihinde ilk kez buharlı makine lokomotiflerde kullanılmaya başlandı
1844'de Samuel Morse Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk ticaret amaçlı telgraf servisini hizmete soktu
1876'da Alexander Graham Bell telefonu buldu
Tarım teknolojisinde gelişmeler sağlandı Almanya bu alandaki gelişmelere öncülük etti Almanlar pancardan şeker çıkarma tekniğini buldu Bir başka Alman kimyager suni gübreyi yaptı 1834'de bir Amerikalı mühendis bir biçerdöver icat etti 1870'lerden sonra konserve yiyecek imalatı hızlı bir biçimde arttı
1830–1860 arasında İngiltere'de daha etkili maden tasfiye yöntemlerinin geliştirilmesine paralel olarak kömür üretimi hızla arttı Çünkü yüksek demir ve çelik talebi bu yöntemler sayesinde kolayca karşılanabiliyordu
Bu üretim sayesinde 1800–1830 arasında köprü, kanal, demiryolu vb gibi inşaatlar hızla arttı 1850'lere kadar genelde İngiltere'nin tekelinde olan sanayi devrimi, bu tarihten sonar tüm Avrupa’ya ve Amerika Birleşik Devletleri'ne yayıldı
Sanayi Devriminin Sonuçları
Batı'nın Toplumsal Sınıf Yapısında Değişmeler
Sanayi devrimi Avrupa'da burjuva sınıfının yapı değiştirmesine ve yeni bir işçi sınıfı doğmasına yol açtı Eski burjuva sınıfına şimdi fabrika sahipleri de katılmıştı Burjuva sınıfı artık her ülkede en zengin sınıfı oluşturuyordu Ancak ülkelerin çoğunda orta sınıf pek çok siyasal ve sosyal haklardan mahrumdular Bu haklarını elde etmek için 19 yüzyılın bitişini beklemek gerekecektir
Avrupa'da sanayi devrimi öncesinde de bir işçi sınıfı vardı Ancak bu sınıf her zaman çoğunlukta ama bilinçsiz durumda idi Sanayi devrimi sonucunda işçi sınıfı bilinçlenmeye başladı Toplumların hemen hepsinde en kalabalık sınıfını oluşturdu İşçi sınıfı, yoğunluğuna karşın ekonomik ve siyasal haklardan mahrumdu Ücretleri düşük, yaşama ve çalışma koşulları çok kötüydü Çalışma saatleri uzun, fabrikalar havasız ve her türlü sağlık koşullarından uzaktı
Siyasal açıdan oy hakları yoktu Sendikalaşma ve grev yasaktı Ancak işçiler artık bu durumun farkında ve bilincindeydiler
Kentleşme ve Nüfus Artışı
Sanayi devriminin bir başka etkisi de nüfus artışı konusunda oldu Sanayileşme sayesinde tarım makineleşmiş, böylece aynı miktar toprak daha fazla insanı besleyebilir hale gelmişti
Ayrıca kent sanayi tarım sektörü dışındaki insanlara iş sağlayarak daha fazla insanı besleyebilir duruma gelmişti
Sanayi devrimi kentlerde nüfus yığılmalarına da neden olmuştur 1920'lerde ABD nüfusunun yarısı kentlerde yaşıyordu Kentleşme önemli sorunları da beraberinde getirdi Gecekondu bölgeleri büyüdü Bu bölgeler havasız, pis ve kalabalıktı
Uluslararası Rekabet
Sanayi devriminin bir başka sonucu da hızlı sanayileşen ülkeler arasında başlayan rekabet ve gerginliktir Ülkeler doğal kaynak ve pazar kapmak için adeta yarışmaya başladılar Bu yarış gitgide artan bir hızla, kanlı ya da kansız savaşlarla, günümüze kadar sürecektir
Sanayi devriminin sonuçları
Sanayi devrimi hakkında bilgi
Sanayi Devriminin Nedenleri
Düşünsel Nedenler
Sanayi devrimini 16 ve 17 yüzyıldaki dinsel, siyasal, bilimsel ve felsefi düşünceler hazırlamıştır Protestan Reformasyonu "bugün çok çalışıp yarını düşünmeyi" önemli bir değer olarak yerleştirmiştir 17 yüzyılda Aydınlanma filozofları bilimsel yöntemi ve rasyonel düşünme ilkelerini geliştirmişlerdir Fransız devrimi Napolyon aracılığıyla bu düşünceleri Avrupa’ya yaymıştır 17 yüzyılın bilimsel buluşları, sanayi devriminin teknolojik gelişmelerine kaynak oluşturmuştur
Sosyo-Ekonomik Nedenler
Düşünsel nedenlerin yanında, sanayi devrimini doğuran diğer nedenler şunlardır
Hızlı nüfus artışı 16 yüzyıldan başlayarak Avrupa'nın nüfusu hızla arttı
Tarımdaki gelişmeler bu sektördeki nüfus ihtiyacını azaltarak bu nüfusun kentlere göç etmesine neden oldu Böylece kent sanayine hazır işgücü oluştu
Yaşam düzeyinin yükselişi Eskiden lüks sayılan şeker, kahve, çay gibi mallar artık orta sınıf ve alt sınıflar için doğal bir gereksinme olmaya başlıyordu Bu da dolaylı olarak tüketim malı talebini arttırdı
Sömürgecilik Avrupa ülkeleri yeni koloniler oluşturarak buradan getirdikleri malları sanayide kullanmaya başladılar, işlediler ve tekrar sömürgelere sattılar
Kapitalizm Orta sınıfın zenginleşmesi sürecine paralel olarak kapital birikimi oluşmaya başladı Böylece yeni yatırım alanları aranmaya başlandı
Taşıma ve teknolojide meydana gelen gelişmeler
İngiltere'de Sanayi Devrimi
Sanayi devriminin önce İngiltere'de başlamasının birkaç nedenini şöyle sıralayabiliriz
İngiltere'de uzun süredir bir anayasal monarşi düzeni oluşmuştur Bu düzenin temelinde mülkiyet hakkının ve bireysel hak ve özgürlüklerin korunması yatar
18 yüzyıl İngiltere'si zaten dünyanın mali merkezi konumunda idi Borsa ve bankacılık sektörleri diğer ülkelerden çok ileri idi
Parlamento, kapitalizm ilkeleri doğrultusunda iç piyasada özgür rekabeti önleyici bütün engelleri kaldırmıştı
İngiltere, sanayi için gerekli en temel hammaddeler olan kömür ve demir yönünden zengin yeraltı kaynaklarına sahipti
İngiltere, dünyanın en büyük sömürge imparatorluğu idi Bu da ona hammadde kaynakları ve üretilmiş mallar için geniş pazar olanağı sağladı
İngiliz donanması ve güçlü ticaret filoları, taşımacılığı kolaylaştırdı
İngiltere Avrupa'da zaten Rönesans döneminden beri dokumacılık sanayinde başı çekiyordu
Fabrika Sistemine Geçiş
Fabrika sistemi ile üretim, talep artışı doğrultusunda bir gereksinme olarak ortaya çıktı Büyük makineler ev üretimi için elverişsizdi Bu nedenle evler yerine işçilerin makinelerin bulunduğu büyük binalara giderek çalışma sistemi, başka deyişle fabrika sistemi süreç içinde oluştu
Fabrika sistemi hızlı üretim gibi olumlu sonuç yanında sosyal açıdan olumsuz birtakım sonuçlar da doğurdu Erkek işçiler yanında, hatta onların yerine (daha ucuza çalıştıkları için) çocuk ve kadınlar çalıştırılmaya başlandı 20 saate kadar varan iş saatleri küçük çocuk ve kadınları eziyordu
Buna rağmen ücretler yetersizdi İşçilerin kalifiye olması artık o kadar önemli değildi Makineler tekdüze, basit, mekanik hareketler yapabilen herkesle çalışabiliyordu Kalifiye işçilerin normal ücretle iş bulması imkansızlaşıyordu
Diğer Teknolojik Gelişmeler
Buharlı makine Sanayi devriminin en önemli gelişmelerinden birisi buharlı makinenin bulunuşudur 1763'de James Watt, İskoçya'da buharla çalışan makineyi buldu Bu makinenin gelişmiş biçimi, makine çağının gerçek başlangıç noktasını oluşturur
1807'de Robert Fulton adındaki Amerikalı buharlı makineyi gemilere uyguladı 1840'da ilk düzenli okyanus ötesi buharlı gemi seferleri başladı
1825 tarihinde ilk kez buharlı makine lokomotiflerde kullanılmaya başlandı
1844'de Samuel Morse Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk ticaret amaçlı telgraf servisini hizmete soktu
1876'da Alexander Graham Bell telefonu buldu
Tarım teknolojisinde gelişmeler sağlandı Almanya bu alandaki gelişmelere öncülük etti Almanlar pancardan şeker çıkarma tekniğini buldu Bir başka Alman kimyager suni gübreyi yaptı 1834'de bir Amerikalı mühendis bir biçerdöver icat etti 1870'lerden sonra konserve yiyecek imalatı hızlı bir biçimde arttı
1830–1860 arasında İngiltere'de daha etkili maden tasfiye yöntemlerinin geliştirilmesine paralel olarak kömür üretimi hızla arttı Çünkü yüksek demir ve çelik talebi bu yöntemler sayesinde kolayca karşılanabiliyordu
Bu üretim sayesinde 1800–1830 arasında köprü, kanal, demiryolu vb gibi inşaatlar hızla arttı 1850'lere kadar genelde İngiltere'nin tekelinde olan sanayi devrimi, bu tarihten sonar tüm Avrupa’ya ve Amerika Birleşik Devletleri'ne yayıldı
Sanayi Devriminin Sonuçları
Batı'nın Toplumsal Sınıf Yapısında Değişmeler
Sanayi devrimi Avrupa'da burjuva sınıfının yapı değiştirmesine ve yeni bir işçi sınıfı doğmasına yol açtı Eski burjuva sınıfına şimdi fabrika sahipleri de katılmıştı Burjuva sınıfı artık her ülkede en zengin sınıfı oluşturuyordu Ancak ülkelerin çoğunda orta sınıf pek çok siyasal ve sosyal haklardan mahrumdular Bu haklarını elde etmek için 19 yüzyılın bitişini beklemek gerekecektir
Avrupa'da sanayi devrimi öncesinde de bir işçi sınıfı vardı Ancak bu sınıf her zaman çoğunlukta ama bilinçsiz durumda idi Sanayi devrimi sonucunda işçi sınıfı bilinçlenmeye başladı Toplumların hemen hepsinde en kalabalık sınıfını oluşturdu İşçi sınıfı, yoğunluğuna karşın ekonomik ve siyasal haklardan mahrumdu Ücretleri düşük, yaşama ve çalışma koşulları çok kötüydü Çalışma saatleri uzun, fabrikalar havasız ve her türlü sağlık koşullarından uzaktı
Siyasal açıdan oy hakları yoktu Sendikalaşma ve grev yasaktı Ancak işçiler artık bu durumun farkında ve bilincindeydiler
Kentleşme ve Nüfus Artışı
Sanayi devriminin bir başka etkisi de nüfus artışı konusunda oldu Sanayileşme sayesinde tarım makineleşmiş, böylece aynı miktar toprak daha fazla insanı besleyebilir hale gelmişti
Ayrıca kent sanayi tarım sektörü dışındaki insanlara iş sağlayarak daha fazla insanı besleyebilir duruma gelmişti
Sanayi devrimi kentlerde nüfus yığılmalarına da neden olmuştur 1920'lerde ABD nüfusunun yarısı kentlerde yaşıyordu Kentleşme önemli sorunları da beraberinde getirdi Gecekondu bölgeleri büyüdü Bu bölgeler havasız, pis ve kalabalıktı
Uluslararası Rekabet
Sanayi devriminin bir başka sonucu da hızlı sanayileşen ülkeler arasında başlayan rekabet ve gerginliktir Ülkeler doğal kaynak ve pazar kapmak için adeta yarışmaya başladılar Bu yarış gitgide artan bir hızla, kanlı ya da kansız savaşlarla, günümüze kadar sürecektir