Romatizma Nedir?

[SoruCevap]

Başta hareket sistemimiz olmak üzere tüm sistemleri etkileyen ekseriyetle en erken bulgusu eklemde ağrı şişlik ve sabah tutukluğu ile başlayan lakin tüm sistemlere özel bulgularda verebilen kronik seyirli, ilerleyici hastalıkların tamamına “romatizmal hastalıklar” Bu hastalıkların takip ve tedavisi üstlenen bilim koluna da romatoloji denir. Romatizmal hastalık kavramı içerisinde yaklaşık 200 hastalık vardır. Bazen Eklem romatizması, bağ dokusu romatizması, damar romatizması, kas romatizması vb alt kısımlara da ayrılabilir. Bu farklı yapılaşmanın nedeni kimi romatizmal hastalıkların otoiimmün kimilerinin ise otoinflamatuar sistemler ile oluşmasındandır. Mesela romatoid artrit ve lupus otoimmün sistemlerle, anklozan spondilit ve ailevi Akdeniz ateşi ise otoinflamatuar düzeneklerle oluşan romatizmal hastalıklardır.

Otoimmün sistemler bayan, otoinflamatuar düzenekler ise erkek cinsiyetin aleyhine işleyen düzeneklerdir.

Genetik yatkınlık her iki düzeneğin da temelinde yer alır, hormonal faktörler bu genetik yatkınlığı modifiye eder, epigenetik faktör dediğimiz çevresel faktörler ise hastalığın meyadana gelmesini tetikler. Bu özellik neden kimi romatizmaların çocukluk çağında kimilerinin da olgunluk çağında ortaya çıktığını açıklar

Romatizmal hastalıklar bulaşıcı mıdır?

Romatizmal hastalıkların tamamında bir inflamasyon (kabaca tabiri ile iltihap) olsa da bu inflamasyon mikropları barındıran bir inflamasyon değişdir. Genetik olarak düzgün çalışmayan bağışıklık sistemini düzenleyen ve işlevlerini denetim eden hücresel sistemlerin yetersizliği eş vakitli olarak da “selftolerans” dediğimiz bağışıklık sisteminin kendi hücrelerini tanıma ve onlarla savaşmama esasının ortadan kalkması ile ortaya çıkan steril bir iltihaptır. Benzetecek olursak bağışıklık sistemi bizim savunma ve güvenliğimizi sağlayan ordumuzsa, self toleransın bozulması ve inflamasyonun başlaması “ dost ateşidir”. Münasebetiyle romatizmal hastalıklar bulaşmazlar.

Romatizma hastasıyım çocuğun da romatizma hastası olacak mı?

Romatizmal hastalıkların tamamında alta yatan genetik bozukluk olmaka bir arada birtakımı yeni kuşaklara yatkınlık olarak birtakımı ise otozomal çekinik yahut baskın dediğimiz biçimde geçebilirler. Yani romatoid artrit yahut sistemik lupus eritematoz üzere bir hastalığınız varsa çocuklarınız illaki hasta olacak demek değildir. Lakin sağlıklı yaşıtlarından romatizma olmaya daha yakındır. Şayet ailevi Akdeniz ateşi (FMF) üzere bir hastalığınız varsa çocuğunuzun FMF olma ihtimali çok daha yüksektir. Hele akraba evliliği yapmışsanız bu ihtimal %100 e yaklaşmaktadır.