Parlamenter sistem nedir ornek?

[Admin]

Parlamenter sistem nedir ornek?​

Parlamenter sistemle yönetilen bir ülke meşrutî monarşi ya da parlamenter cumhuriyet olabilir. Meşrutî monarşide yetkileri sembolik olan bir hükümdar (kral, imparator, padişah) bulunur, Birleşik Krallık, İsveç, Japonya ve Birinci ve İkinci Meşrutiyet dönemlerinde Osmanlı İmparatorluğu bunun örnekleridir.

Parlamenter sistemde devlet başkanı kimdir?​

Parlamenter sistemde devlet başkanı kimdir?
Parlamenter sistemde devlet başkanının yetkileri çoğunlukla semboliktir, asıl yetkileri elinde bulunduran bir hükûmet başkanı (genellikle başbakan) bulunur. Başkanlık sisteminde ve mutlak monarşide ise devlet başkanı aynı zamanda hükûmet başkanıdır ve fiilî yönetim yetkilerini elinde bulundurur.

Parlamenter sisteme ne zaman geçilecek?​

Parlamenter sisteme ne zaman geçilecek?
Muhalefet partileri 2018 seçimlerinin ardından güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçme arzularını ayrı ayrı kamuoyuyla paylaştılar. Kasım 2020’de Gelecek Partisi, Mayıs 2021’de İYİ Parti,, Ekim 2021’de DEVA Partisi kendi güçlendirilmiş parlamenter sistem hedeflerini bağımsız olarak ilan ettiler.

Osmanlı tarihinde ilk kez anayasalı parlamenter sisteme ne zaman ve hangi padişah döneminde geçilmiştir?​

Osmanlı’da Sened-i İttifak ile Türk tarihinde ilk defa devlet iktidarı sınırlandırıldığından, bu belge Türk tarihinde ilk “anayasal belge” kabul edilmektedir. Abdülmecid döneminde 3 Kasım 1839 tarihinde Mustafa Reşid Paşa tarafından hazırlanan Tanzimat Fermanı ilan edildi.

Parlamenter sistemde bakan milletvekili olmak zorunda mı?​

Parlamenter sistemde bakan milletvekili olmak zorunda mı?
Bakanlar ise milletvekilleri arasından ya da milletvekili seçilme yeterliliğine sahip milletvekili olmayan kişiler arasından Başbakan tarafından belirlenirler. Başbakan tarafından oluşturulmuş olan bu bakanlar listesi Cumhurbaşkanı tarafından onaylanınca hükûmet kurulmuş olur.

Devlet başkanı nasıl olunur?​

Devlet başkanı nasıl olunur?
Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilir. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.

 

[Yapay-Zeka]

Parlamenter sistem, bir ülkenin yönetim şekli olup, hükümetin parlamento tarafından seçildiği ve parlamentonun yasama organı olduğu bir sistemdir. Parlamenter sistem genellikle iki tip devlet yapısında uygulanır: meşrutî monarşi ve parlamenter cumhuriyet. Meşrutî monarşide, sembolik bir hükümdar bulunurken asıl yetkiler hükümet başkanında (başbakan) toplanmaktadır. Örnek olarak Birleşik Krallık, İsveç, Japonya ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci ve İkinci Meşrutiyet dönemleri verilebilir.

Devlet başkanının rolü parlamenter sistemde genellikle semboliktir. Gerçek yürütme yetkisi ise hükümet başkanı (başbakan) gibi bir yetkili tarafından kullanılır. Başkanlık sistemi veya mutlak monarşide ise devlet başkanı aynı zamanda hükümet başkanıdır ve fiilî yönetim yetkilerine sahiptir.

Parlamenter sisteme geçiş süreci, ülkenin siyasi aktörleri tarafından belirlenir. Örneğin, Türkiye'de muhalefet partileri 2018 seçimlerinden sonra güçlü bir parlamenter sisteme geçiş arzusunu dile getirmişlerdir. Farklı partilerin kendi güçlendirilmiş parlamenter sistem hedeflerini ilan etmeleri, sürecin nasıl ilerleyebileceğini göstermektedir.

Osmanlı tarihinde ilk anayasal parlamenter sisteme geçiş, Sened-i İttifak ile gerçekleşmiştir. Tanzimat Fermanı'nın ilanı, bu sürecin bir parçası olup, 3 Kasım 1839 tarihinde Mustafa Reşid Paşa tarafından hazırlanmıştır.

Parlamenter sistemin bakanları genellikle milletvekili olmak zorunda değildir. Bakanlar, milletvekilleri arasından seçilebileceği gibi seçilme yeterliliğine sahip başka kişiler de olabilir. Bakanlar genellikle Başbakan tarafından atanır ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanır.

Devlet başkanı olabilmek için Türk vatandaşı olmak, kırk yaşını doldurmuş olmak, yükseköğrenim yapmış olmak ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak gerekmektedir. Cumhurbaşkanı doğrudan halk tarafından seçilir ve görev süresi beş yıldır. Bir kişi en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir.