PANİK BOZUKLUK

[SoruCevap]

Panik Atak; endişe, telaş ve huzursuzluk belirtilerinin aniden başlayıp, rahatsızlığın 10 dakika içinde en üst seviyeye ulaştığı, 13 adet vücutsal ve düşüncesel belirtiden en az 4'ünün yaşandığı bir ankisyete (kaygı) nöbetidir.
Bu 13 belirti şunlardır.
Çarpıntı, kalp suratında artış, kalp seslerini duyuyor üzere hissetme
Terleme
Titreme ve ya sarsılma hissi
Boğulma ya da nefes alamama, nefesinin yetmediği hisleri
Tıkanma, soluğun kesilmesi hisleri
Göğüste ağrı yahut göğüste bir rahatsızlık hissi
Bulantı ya da karında ağrı ya da karında bir rahatsızlık hissi
Çevreyi olduğundan farklı, güya gerçek değil üzere hissetme ya da kendini etraftakilerden ayrılmış, olağandışı, farklı bir biçimde algılama hali
Baş dönmesi, dengesizlik, başta sersemlik hissi, bayılma hissi, bölgeye düşecek üzere olma
Denetimini kaybetme, delireceğini düşünme biçiminde bir endişe
O anda, kalp bunalımı geçireceği ya da öleceği korkusu
Uyuşma, hissizlik, yanma, karıncalanma hisleri
Üşüme, ürperme, soğuk ya da sıcak basmaları, basından aşağı kaynar su dökülmüş yahut hamama girmiş üzere olma
Yukarıda da belirtildiği üzere panik atak belirtilerinin hepsi aynd agörülmek zorunda değil en az 4 adedinin olması kişinin panik atak geçirdiğini söylemek için kafidir. Başkaca panik atak sebepsiz olarak aniden başlayabileceği üzere, belirli kimi durum ya da ortamlarla bağlantılı de olabilir. Örnek olarak korkulan bir hayvan görme, kalabalık bir ortamda bir faaliyet (konuşma, yemek yeme gibi) bir durumu takiben de başlayabilir.
PANİK BOZUKLUK ise; panik ataklarının; beklenmedik devirlerde ve tekrarlayarak oluşması atakların tekrarlayacağı cihetinde mütemadi bir dert yaşanması atağın ahir olabileceğini düşündüğü olumsuz şeyler (ölmek, delirmek, kalp buhranı geçirmek seklinde) ile ilgili kaygı duyulması ya da bu ataklarla ilgili olarak kimi davranışlarında değişiklikler yapılması biçimindeki bir rahatsızlıktır. Dolayısı ile panşk atak bir çok ruhsal hastalık sırasında ortay acıkabilen bir belirti iken PANİK BOZUKLUK tanısı konabilmesi için beklenmedik panik ataklar, beklenti anksiyetesi ve/veya kaçınma davranışları da gerekmektedir.
Agorafobi ise; kişinin yalnız kalmaktan, kaçmanın, o ortamdan uzaklaşmanın kolay olmayacağı ya da her hangi bir rahatsızlık hissetme anında yardım alamayacağı topluluğa açık mahallerde olmaktan endişe duymaktadır. Panik Bozukluk ya da Agarafobi tek başlarına da görülebilir birlikte de görülebilir.
Bu bireylerde gördüğümüz birtakım ortak özellikler arasında, tek başına dışarıya çıkamama ve yanlarına öteki bir kimseyi alma, kalabalık caddelerden geçememe, kalabalık mağaza, marketlere girememe, örtülü ortamlar (tünel, köprü ve asansörler gibi) ve gizli araçlardan (metro, otobüs, uçak gibi) kaçınma sayılabilir. İleri aşamalarda bireyler konutlarından çıkmayı reddedip etraflarındakileri de kendileri üzere hanede tutmaya zorlayabilirler. Toplumsal münasebetler bozulup boşanmalara yol açabilir.
Panik Bozukluğun hayat uzunluğu görülme yaygınlığı %1.5-3 arasında değişmektedir. Bayanlarda erkeklere nazaran daha sık görülür. Illetin başlangıç yaşı değişkenlik göstermektedir. Çocuklarda çok nadir ortaya çıkan marazın birinci ortaya çıkış yılları 18-25 yaş arasıdır. Hastalık 30-40’lı yaşlarda yüzünü önemli biçimde göstermektedir. Panik atağın genetik olup olmadığı konusunda rastgele bir bulguya rastlanmamıştır. Panik atak bunalımı geldiğinde 5-20 dakika sürmekte ve şiddeti hastadan hastaya değişmektedir. Panik atak hastanın hayat kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Buhranlar ve mevt korkusu üzere nedenlerle hasta meskende tek başına kalamamak, tek başına dışarı çıkamamak üzere aksiliklerle karşılaşmaktadır. Mütemadi başına beğenilmeyen bir şey geleceği ve yabancıların ona yardım etmeyeceğinden korkan kimi hastalar mesleklerini içtimaî hayatlarını bırakmak zorunda kalabilmektedirler. Hasta bazen bilinç altında biriktirdiği endişelerini güya gerçekmiş üzere görebilir. Kaygıların ve yaşananların ciddiye alınmaması ise ailevi bağlantıların zedelenmesine dahi yol açabilmektedir. İzole bir hayat yaşayan hastaların durumu ise ağırlaşmaktadır.
Panik bozukluğu olan birçok insan; kalp bunalımı geçireceğini, öleceğini, atakların tekrar olacağını, felç geçireceğini düşünerek daima telaş, endişe içinde bulunma halindedir. Farklı bir rahatsızlığa bağlı olarak ortaya çıkmaz. Panik bozukluğu, dimağımızda nöron ismi verilen had hücrelerinden salgılanan, heyecan ve duygusal yaşantılarımızı düzenleyen kimi norotransmitterlerin anormal çalışması sonucu oluşmaktadır. Günlük yaşantımızda yaptığımız kimi davranışlarımızın sonucunda ortaya çıkan ve büsbütün “doğal ve zararsız” olan çarpıntı, terleme, nefes sıkışıklığı ya da baş dönmesi üzere bedensel belirtilerin, hasta tarafından makûs bir marazın belirtileri olarak kıymetlendirilmesi ve bunun sonucunda da “kalp buhranı geçiriyorum, öleceğim”, “çıldırıyorum”, “felç olacağım” halinde yanlış yorumlanması ile tetiklenir.
Hastaların birden fazla %40-80’inde majör depresyon dediğimiz tablo illete eklenip durumu ağırlaştırmaktadır. Şahısların bahsetmemesine rağmen intihar riski yüksektir. Hastaların %20-40’inda alkol ve unsur bağımlılığı görülmektedir. Kişi ilerleyen periyotta meskene bağımlı hale gelebilmekte ya da hastane, eczane üzere mahallere yakın olmayı yeğlemektedir. Hasta bu bahse yakın olmayan hekimleri bir dolaşıp gereksiz ya da yanlış tedaviler almaktadır. Muhiti ile muhaberesi bozulan kişinin mesleksel, çevre, ailesel işlevselliği azalmaktadır. Dolayısı ile kesinlikle hakikat ve devranında teşhis ve tedavi edilmesi gayrı illetlerin ortaya çıkmasının da önüne geçecektir.
TEDAVİ
İlaç ile birlikte mahsusen bilişsel davranışçı psikoterapi uygulanır ise sonuçlar hayli yüz güldürücüdür. Kişinin marazı hakkında bilgilendirmesi psikoeğitim bile bazen hastaların neredeyse yarısının rahatlamasına yol açmaktadır. Dolayısı ile Panik bozukluk psikiyatri kompetanı tarafından nizamlı takip ve tedavi ile rahatlıkla düzelebilen bir rahatsızlıktır.