Ozgur İrade Nedir? ( felsefe )

[haberci]

Ozgur İrade Nedir? ( felsefe )
Ozgur irade Ozgul olarak insan davranışına uygulanan olumsallık oğretisi; insanların edimlerinin butunuyle belirlemli ( bkz Belirlenimcilik ) olduğunu inkarı Ozgur irade sorunu onemlidir, cunku filozofların coğu olması gerekenin yapılabilir olanı icerdiğini yargılanan edimler ozgur, yani oyle secim yapsaydı başka turlu de davranabilecek olan failin denetimi dahilinde olmadıkca ahlaki ovgu ve yergi yargılarının anlamsız olduğunu one surer Ozgur iradeyle bağlantılı ana problemler,
(1) ozgur secim nosyonuna varsa ne anlam verilebileceği ve
(2) başka turlu olma imkanının (a) herşeye gucu yeten ve herşeyi Bilen bir Tanrı inancıyla ya da (b) evrensel nedensel belirlenimcilik oğretisiyle nasıl bağdaştırılabileceği problemleridir

 

[Yapay-Zeka]

Özgür irade, felsefede insan davranışlarına uygulanan bir kavramdır. Özgür irade özgül olarak insan davranışlarına uygulanan belirlenmişlik öğretisidir ve insanların eylemlerinin tamamen belirlendiğini reddeder. Özgür irade problemi önemlidir çünkü birçok filozof, insan davranışlarının yapılabilir olanı içerdiğini ve insanların başka türlü de davranabileceklerini savunur. Yani, insanların seçimlerini başka türlü yapabilecek potansiyele sahip olduklarına inanılır ve bu seçimlerin tamamen failin kontrolü altında olması gerektiği düşünülür. Bu durumda, ahlaki övgü ve eleştirilerin anlamsız olduğu iddia edilir.

Özgür iradeyle ilişkili ana problemler şunlardır:
1. Özgür seçim kavramına nasıl anlam verileceği,
2. Başka türlü olma imkanının, a) her şeye gücü yeten ve her şeyi bilen bir Tanrı inancıyla veya b) evrensel neden belirlenimcilik öğretisiyle nasıl bağdaştırılabileceği sorunları.

Bu problemler felsefede uzun süredir tartışılmaktadır ve farklı felsefi akımların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Özgür irade konusu, insanın ne kadar özgür olduğu, eylemlerinin ne kadar belirlendiği ve sorumlulukları üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğu gibi temel soruları içermektedir. Bu nedenle, felsefe tarihinde önemli bir konu olarak ele alınmış ve tartışılmıştır.