Özgül Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG) Nedir?

[SoruCevap]

Özgül Öğrenme Zahmeti (ÖÖG) Nedir?

Zekası olağan ya da olağanın üstünde olan çocukların , yaş , zeka seviyesi,ve aldıkları eğitime nazaran okuma, yazma, dinleme, manaya, kendini söz etme ya da matematik alanında beklenilen performansın altında olmasıdır. Nerogelişimsel bir bozukluktur. ÖÖG tanısı, özel standart testler aracılığı ile ruh sıhhati alanında çalışan uzmanlar tarafından konulmaktadır. Okul öncesi devirde birtakım belirtiler olmasına rağmen, ekseriyetle okul çağındaki çocukların %15 -20’sine bu teşhis konulmaktadır.

ÖÖG tanısı almış bireylerde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ile birlikte görülebilir lakin bu ikisi muhakkak farklı bozukluklardır. Okul muvaffakiyetleri genel olarak düşüktür. Yaşanılan başarısızlık ve hayal kırıklığı bazen telaş bozukluğuna ya da özgüven eksikliğine neden olabilmektedir.

Erken Teşhis ve Kıymeti

Özgül öğrenme zahmetinde sorunun erken farkedilmesi ve erken teşhis çok değerlidir. Ülkemizde en sık teşhis konulan yaş 8-9 yaştır. Erken teşhis ve müdahele, ÖÖg tanısı almış çocukların olması gerken öğrenme seviyesini yakalaması manasına gelir. Müdahale programları ile kısa müddette normali yakalama; 1-2 . sınıf teşhis konulanlar için yüzde 80, 3-4 . sınıflarda yüzde 50, 4-5. Sınıflarda teşhis konulanlarda yüzde 30-40 oranındadır.öög de okul öncesi teşhis çok kıymetlidir. Bu müdahelelerin en değerli tesiri ise çocuğun kısa müddette olağan eğitim seviyesine gelmesidir.

Özgül Öğrenme Zahmetinin Tipleri Nelerdir?

Disleksi: Okuma alanında zahmet

Disgrafi: Yazı alanında zahmet

Diskalkuli: Matematik alanında zahmet

ÖÖG Belirtileri Nelerdir?

ÖÖG’ de belirtiler ve bulgular dinamiktir. Yaşa ve periyoda nazaran kazanılacak belşrtiler değişeceği için ÖÖG belirtileri de değişir. Genel olarak 3 kısımda incelenir.

Erken periyot – okul öncesi devir (0-6 yaş )

Okul devri (7-11 yaş)

12 yaş ve sonrası
Erken Devir Belirtileri Nelerdir?

ÖÖG nin erken belirtilerinin saptanması ve erken teşhis eğitim sürecine olumlu katkı sağlayacaktır.

Okul öncesi periyotta buluğular,

Lisan gelişimi,

Temel kavram kazanımları,

Bellek,

Dikkat-algı-odaklanma

Tertip,

Motor gelişimi, psikososyal alanlarda zorlanma
Lisan gelişimine ilişkin belirtiler, erken periyot bulgularında en çok rastlanan, en çok fark edilen ve en bilinen kümedir.

Lisan Gelişim Belirtileri Nelerdir?

Konuşma gecikmesi

Objeleri isimlendirmede gecikme

Hareketleri isimlendirmede gecikme

Söz bulamama

Hareketleri karıştırma

Sözcük içinde ses ve hece karıştırma

Yakın manalı kavramları karıştırma

Okuduğunu anlamada ve anlatmada zahmet
Temel Kavramların kazanılmasında Yetersizlik Belirtileri Nelerdir?

Tanısı olmayan çocuklarda da bu kavram kazanımlarında zorluk olabileceği unutulmamalıdır. ÖÖG teşhisli çocuklarda bu kazanımların zorluğu veye gecikme daha besbelli olur.

Bellek Bozukluklarındaki Belirtiler Nelerdir?

Bellek, öğrenme sürecinde çok kıymetli rolü olan bir fonksiyondur. Arkadaşlarının isimlerini unutması, şiir müzik ezberlemede zahmet, öğrendikleri kent -kişi üzere isimlerin hatırlanmasında dikkat çeken bellek meseleleridir.

Bellek meseleleri oyunları öğrenmede sorun yaratabilir. Oyun oynamada zorluk yaşayan çocuk arkadaşlık kurmada ve sürdürmede sorun geliştirebilir.

Diikat- Algı-Odaklanma Belirtileri Nelerdir?

Dikkat sıkıntıları yalnızca DEHB ile hudutlu değildir. Dikkat, öğrenmenin anahtarıdır. Öğrenme aksiyonunda en kıymetli bilişsel fonksiyon dikkattir denilebilir. Unutulmamalıdır ki, ÖÖG’de de dikkat bozuklukları sık görülür.

Dikkat sorunu yaşayan çocuklarda oyunlarda da sorun yaşayabilirler. Kurallı oyunları öğrenmede zorlanabilirler. oyunlarda yaşadıkları öbür sorun ise dikkat ve odaklanma sorunu nedeni ile oyun sürdürmede başarısız olurlar. Oyunlarda yaşanılan sorun arkadaş ilgilerini de olumsuz tesirler.

Tertip Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Tanısı olmayan bireylerde çok kolay işler bile planlanarak yapılır. Bu çocuklarda bu süreçler sırası karıştırılır. Örneğin; giyinmede kıyafetlerin sırasını karıştırır ( atletini giyinmeden kazak giyinmesi üzere ).birbirine bağlı yönergeleri karıştırır yahut eksik yapar.

Duygusal ve Toplumsal Alanlarda Zahmet

Hislerini söz etmekte ve denetim etmekte zahmet çekerler. Yaşına nazaran daha çocuksu hareket ederler.daha küçük yaşlara ilişkin oyun ve oyuncak seçme isteğinde bulunabilirler. Akran münasebetlerinde zorlanma yaşayacakları için kendsinden küçük çocuklarla alaka kurma uğraşına girerler. jest ve mimikleri algılamada zorluk yaşarlar. bu nedenle yanlış anlamalar, anlamada yetersizlikler görülür. tutarsız öfkelenmeler, neşelenmeler görülebilir.

Okul Periyodu Belirtileri Nelerdir?

ÖÖG belirtileri yaşla birlikte değişecektir. Evvelki periyottan gelen belirtiler devam edeceği üzere değişim de gösterebilir. Farklı, yeni belirtiler ve problemler da eklenecektir. Bu periyoda ilişkin özellik ve belirtilerde daha çok akademik sıkıntılar çıkacaktır. Aşağıdaki sıkıntılar gözlemlenebilir.

Lisan gelişi ve okuma yazma

Temel kavram kazanımları

Matematik öğrenmede zahmet

Bellek

Dikkat,algı,odaklanma

Tertip

Motor gelişimi

Psikososyal gelişim
Okuma –yazmada Görülen Belirtiler nelerdir?

Harflerin ses olarak karşılığını öğrenmede zahmet

Sesler karıştırılabilir( kız-kıs)

Ses ve heceler aksi okunabilir (ev-ve)

Emsal harfler karıştışır (b-p, m-n, u-ü)

Harf sıralarında karıştırma (okul_oklu)

Harflerin ve sayıların karşıt yazılması

Heceleme bozuk olur

Yazılar okunaksızıdır

Yazıları ve harfleri tersten taraftan yazma (sağdan sola)

Okuma akıcı değildir

Okumada sözler yanlış okunur

Okuduğunu anlamada zorluk

Tahtadakini deftere kopyalama, not alma, dikte etmede hatayaparlar,zorlanırlar

Niyetleri kelamlı ve yazılı anlatımda zorluk çekerler

Ödevler çok güç yapılır, tam yapılmaz, uzun vakit harcar
Okul Devri Sonrası (erişkinlikte) ÖÖG Belirtileri Nelerdir?

Yetişkinlerde görünen sıkıntılar, okuma yazma suratının yavaş olması, sık olarak yazma, ve yazım yanlışları yapma, el yazısının makûs olması, vakit tertibi bozuklukları, sıklıkla geç kalmalar, randevu vakitlerini karıştırma, tertip süreçlerinde zorlanma,harita,plan,krok, kullanmada zorluk yaşarlar.