Osmanlı Devletinin Sanat Ve Mimari Eserleri

[SoruCevap]

Osmanlı Devleti Sanat Ve Mimari Eserleri

ERKEN DöNEM (1299-1453) A) Dini Mimari

(Cami , Medrese,Türbe ,Anıtmezar) CAMİLER 1-Hacı Özbek Camii- İznik (1333) 2-Yeşil Cami – İznik 3-Ulu Cami -Bursa (1396) 4-Hüdavendigar Cami – Bursa 5-Yeşil Cami – Bursa (1424) 6-Üç Şerefeli Cami – Edirne (1437-1447-) 7-Muradiye Cami – Edirne 8-Eski Cami – Edirne 9-Hacı Bayram Cami – Ankara

MEDRESELER 1-İznik Süleyman Paşa Medresesi (İlk Osmanlı Medresesi)

2- Lala Şahin Paşa Medresesi – Bursa

3- Yıldırım Medresesi – Bursa

4- Yeşil Medresesi – Bursa

5- Muradiye Medresesi – Bursa

ANITMEZAR(TÜRBE) 1-Yeşil Türbe- Bursa

2- Humahatun Türbesi – Bursa

3- Devlethatun Türbesi – Bursa

4- Kırgızlar Türbesi – İznik

5- Sarı Saltuk Türbesi – İznik

6- Yakup Çelebi Türbesi – İznik

7- Hacı Bayram Türbesi – Ankara

8- Malkoçoğlu Mehmet Türbesi – Gebze

B) SiViL MiMARi

1- Emir Han Kervansarayı -Bursa – Orhan Gazi tarafından

2- Gaye Han ve İpek Han Kervansarayı – Çelebi Mehmet tarafından

3- Bursa Bedesteni

4- Eski(atik) Bedesteni

5- Edirne Bedesteni

6- İsatanbul Sandal Bedesteni

KLASİK DÖNEM(1453-1700) A) Dini Mimari

Mimar Sinan dönemeDamgasını vurmuştur.(315 eserle)

1-Şehzade Camii (1544-1548) Kanuni Döneminde , Mimar Sinan’ın Çıraklık Eseri

2-Süleymaniye Cami ve Külliyesi (1550-1557) Kanuni Döneminde , Mimar Sinan’ın Kalfalık Eseri


3- Selimiye Cami ve Külliyesi (1569-1574) II.Selim Döneminde , Mimar Sinan’ın Ustalık eseri

4- Hüsreviye Cami Ve Külliye – Şam

5- Mihrimah Sultan Cami ve Külliyesi – Üsküdar/İstanbul

6- Rüstem Paşa Cami ve Külliyesi – Tekirdağ

7- Sokullu Mehmet Paşa Cami ve Külliyesi Lüleburgaz 8– Sokullu Mehmet Paşa Cami ve Külliyesi Havza

9 – Melek Ahmet Paşa Cami – Diyarbakır

Mimar Sinan’ın İlk eseri “HASAKİ KÜLLİYESİ ” (1539 ) -

İstanbul

Diğer Mimarların Eserleri,

1- Fatih Külliyesi (1463-1476) – İstanbul

2- Beyazid Küliiyesi (1501-1505)- İstanbul – Mimar Hayrettin

3- Sultan Ahmet Cami ve Külliyesi-İstanbul -Mimar Mehmet Ağa

4- Yeni Cami – İstanbul- M Davut , Dalgıç Ahmet , Musa Ağa

MEDRESELER

1- Haseki Külliyesi Medresesi -İst – Kanuni Dönemi

2- Şehzade Külliyesi Medresesi -İst – Kanuni Dönemi

3- Rüstem Paşa Medresesi – İst – Kanuni Dönemi

4- Mührimah Sultan Külliyesi Medresesi – İst -Kanuni Dönemi

5- Selimiye Külliyesi Medresesi – Edirne – Kanuni Dönemi


6- Kılış Ali Paşa Külliyesi Medresesi – İst III.Murat Dönemi

ANITMEZAR(TÜRBE)

1- Eyüp Sultan Türbesi – İst – Fatih Dönemi

2- Fatih Sultan Mehmet Türbesi – İst – II.Beyazt

3- Yavuz Sultan Selim Türbesi – İst – Kanuni

4- Barbaros Hayrettin Türbesi – İst – Kanuni

5- Şehzade Mehmet Türbesi – İst – Kanuni

6- K.Sultan Süleyman Türbesi -İst

7- II.Selim Türbesi – İst

B) SiViL MiMARi

1- Topkapı Sarayı – İst – 1478 -Fatih Dönemi , Kutsal Emanetler buradadır.

2- Çinili Köşk -1472 – Fatih ‘in en eski eseri 3 -Siyavuş Paşa Köşkü- 1578 III.Selim(sarı)

4- Yalı Köşkü -1592- Fatih Dönemi

5- Revan Köşkü -1636- IV.Murat

6- Bağdat Köşkü – 1639- IV.Murat

7- Sepetçiler Köşkü 1643 – İbrahim

8- Fatih Külliyesi ve Kervansarayı

9- Yakup Bey Hanı -Çanakkale

10- Deliler Hanı – Hüsrev Paşa

11-Şehzade Külliyesi ve Kervan sarayı – Mimar Sinan 12-Edirne Rüstem Paşa Kervansarayı – Mimar Sinan

13- Lüleburgaz Sokullu Kervansarayı Mimar Sinan

14- Antakya Payas Külliyesi Mimar Sinan

GEÇ DÖNEM (1700-?)

A) Dini Mimari

1-Nuru Osmaniye Cami(Barok tarzı ilk cami İst – I.Mahmut)

2-Laleli Cami – İst -1763 – III.Mustafa

3- Dolmabahçe Cami – İst 1853 – Abdülmecit

4- Ortaköy Cami – İst- 1854 Abdülmecit

5- Nusretiye Cami- İst II:Mahmut

6- Aksaray Valide Cami İst – 1854 Abdülmecit

Dönemin En ünlü Mimari : Kemalettin Bey , (eski TBMM, Bebek Cami … )

B) SiViL MiMARi -1-

a) Saraylar

1-Dolmabahçe Sarayı-1853- İst-Abdülmecit *Avrupa sarayları taklit edilmiş * 71 numaralı odada M.K vefat etti

2- İshak Paşa Sarayı-1784 -I.Abdülhamit Dönemide , Doğubeyazıt’ta bölge valisi olan İshak Paşa tarafından yaptırılmıştır.


3-Beylerbeyi Sarayı- 1861-1865- Abdülaziz , Mimari Serkis Balyan’dır

4- Yıldız Sarayı – III.Selim tarafından, Annesi Mihrişah Valide Sultan için
yaptırılan bir köşk iken , Padişah II.Abdülhamit Döneminde eklenen binalarla

“YILDIZ SARAYI” adını almıştır.

*1924′ten 1941′e kadar Harp Akademileri binası olarak kullanılmış , 1994′te müzeye çevrilmiştir.

5- Çırağan Sarayı – 1871 – İst – Abdülaziz

b) Köşkler

1- Kurşunlu Mahzen Köşkü – 1718

2- Florya Köşkü III.Ahmet

3- Yalı Köşk 1719- III.Ahmet

4- Bayıldım – 1748 -I.Mahmut

5- Sultan Osman Köşkü -1755 -III.Osman

6- Aynalı Kavak Köşkü – 1791 – III.Selim

c) Kervansaraylar- Hanlar

1-Kuşadası Öküz Mehmet Paşa Kervansarayı

2-İstanbul Çakmacılar Valide Hanı

3-İstanbul Vezir Han

4-Merzifon Taşhan

5-Safranbolu Cincihan

6-Ulukışla Mehmet Paşa Kervansarayı

7- Edirne Ekmekçioğlu Ahmet Paşa Kervansarayı
8-Diyarbakır Cici Çeperhan

9- Sivas Yıldızeli Yeni Han

10-Bilecik Vezir Han

11- İstanbul Laleli Büyük Yeni Han

12 -İstanbul Sırmakeş Şimkeşhane Hanı

13-İstanbul Hasan Paşa Hanı

14- İzmir Kızlar Ağası Hanı

15 -İzmir Mirkelamoğlu Hanı

16- İzmir Çakaoğlu Hanı

Hanlar Şehirlerde yapılan yapılardır;Tüccarların dinlendikleri yerlerdir.

B) SiViL MiMARi -2 d) Bedestenler

1- İstanbul Yeni Bedesteni

2- Ankara Mahmut Paşa Bedesteni

3- Amasya Bedesteni

4- Niğde Bedesteni

5- Mısır Çarşısı

6- Bursa Çarşısı

e) Çeşmeler

1- Sultan Ahmet Çeşmesi 1728 -Barok-Rokoko Tarzı

2- Üsküdar – III.Ahmet Meydanı Çeşmesi (1728)

3- Tophane – I.Mahmut Çeşmesi (1730)

4- Fatih – Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Çeşmesi -(1730)

5- Fatih – Osman Çeşmesi(1756)

6- III.Selim Çeşmesi(1802)

7- Talimhane – II.Mahmut Çeşmesi

8- Hüsrev Kethüda Sebili 1566

9- Mimar Sinan Sebili

*** Klasik Döneme Ait Önemli Çeşmeler 1-Davut Paşa Çeşmesi -1845

2- Aşık Paşazade Çeşmesi -1546

3- Haliç İbrahim Paşa Çeşmesi – 1599

4 – Hatice Valide Sultan Çeşmesi – 1663

C) Askeri Mimari

1-Anadolu Hisarı – Yıldırım Beyazıt

2- Rumeli Hsarı – Fatih

3- Kilit Bahir Kalesi – Fatih

4- Seddül Bahir Kalesi – IV.Mehmet

5- Kale-i Sultaniye – III.Selim 6 -Selimiye Kışlası – III.Selim 7- Levent Kışlası- III:Selim

MİNYATÜR: Derinlik , ışık , gölge gözetmeyen; kişilerin mevkilerine göre çizilmesi sanatına denir. 1-Matrakçı Nasuh – XVI.yy

2- Nigari – XVI.yy

3- Nakkaş Osman XVI.yy

4- Levni – XVIII.yy – Lale Devri

5- Seyyid Osman

6- Mustafa Sait

HAT : Güzel yazı yazma sanatı

1- Amasya Şeyhi Hamdullah

2- Mustafa Rakım Efendi

3- Hafız Osman

4- Ahmet Karahisari

5- Mehmet Esad Yesari 6 – Mustafa İzzet Efendi

RESİM : Resim 19.yy kadar gelişme göstermemiş. 1-Şeker Ahmet Paşa 2- Osman Hamdi 3 -Süleyman Seyyid 4- Osman Nuri Bey

*** İlk Resim Eğitim 1881 Sanayi Nefise Mektebidir.


*** Şeker Ahmet İlk resim sergisini açmış , Abdülaziz döneminde

Avrupa’ya gönderilmiş.

*** Osman Hamdi Bey Arkeoloji müzesini ve sonra Sanayi Nefise mektebini açmış.

*** İlk Portresini yaptıran Padişah Fatih (İtalyan ressam Bellin) TEZHİP : El yazısı kitapları altın yıldız ve boya ile süsleme sanatı.

MüZiK:

1- Mehter Takımı

2- Abdülkadir Meraği Xv.yy

3- Itri XVII.yy

4- Dede Efendi XIX.yy

5- Zekai Dede – III.Selim Dönemi 6-Hacı Arif Bey

a) Divan
1 -Ne simi 2-Ahmedi 3-Fuzuli

4-Baki 5- Nefi

6-Nedim(Lale Devrinin en önemli Şairi)

EDEBİYAT:

b)Halk

1-Pir Sultan 2-Öksüz Dede 3- Karacaoğulları 4-Dadaloğlu

Bilim Adamlarımız ve Eserleri

Matematik

1-Ali Kuşcu – Matematik temelini atan kişidir. 2-Sinan Paşa- Tazaruhname – Nasihatname

3- Matrakçı Nasuh – Cemal’ül – Küttap , Kemal’ül Hisab

4- Molla Lütfi – Taz’if ‘ül Mezbah Matematik-Astronomi

5- Kadızade-i Rumi – Muhtasar-ı Fi’l Hisab Astronomi

6- Takıyyeddin Mehmet – İlk rasathaneyi açan kişi.. Tarih

7- Lütfi Paşa – Asafname

8- Hazerfan Hüseyin – Batı ile ilişki kuran ilk bilgindir. Tarih- Hukuk

9- Ahmet Cevdet Paşa – Kısas-ı Enbiya ve Tarih-i Cevdet Tarih- Coğrafya


10- Katip Çelebi – Keşfü Zünnun , Cihannüma ve Fezleke

11- Evliya Çelebi – Seyahatname en önemli eseri. Coğrafya

12- Piri Reis – Kitab-ı Bahriye en önemli eseridir.

13- Seydi Ali Reis – Mirat’ül Memalik en önemli eseridir. Din – Hukuk

14- Zembilli Ali Efendi – El Mutahharat

15- İbn-i Kemal – Tevarih-i Ali Osman

16- Ebussuud Efendi – Duaname – Kanunname Din – Mantık

17- Molla Fenari – Meddet’ül Hayat

Tıp

18 – Akşemsettin – Ayn’ül Ayan