Osmanlı Devletinin Çöküş Nedenleri Özet

[haberci]

Osmanlı Devletinin Çökme Nedenleri özet olarak
Osmanlı devletinin çöküntü sebepleri özet
Osmanlı Devletinin Çöküş Nedenleri Özet
1 Coğrafi keşiflerle ticaret yolları yön değiştirince Osmanlı toprağından geçen ipek ve baharat yolu eski önemini kaybetti Bu şart refahını bu ticaret yollarına borçlu olan Anadolu şehir hayatının sönmesine neden oldu ve ticaret hayatını olumsuz etkiledi
2 Yeni keşiflerle sınırsız hammadde kaynaklarına ve maden bolluğuna kavuşan Avrupada altın ve gümüş bolluğunun getirdiği talep artışı Osmanlı ülkesindeki hammadde ve buğdayın bu kıtaya akmasına yol açtı Bu durum Osmanlı el sanatlarını hammadde darlığına soktu, gıda sıkıntısı oldu Kıymetli maden sıkıntısına düşen Osmanlı Devleti para birimi olan Akçenin ayarını düşürmek zorunda kaldı 100 dirhemden 269 Akçe kesen Osmanlı 3 Murad devrinde 100 dirhemden 950 Akçe kesmek zorunda kaldı
3 Ekonomideki en yıkıcı etkiyi kapitülasyonlar yapmıştır Devletin zinde olduğu dönem siyasi gelir karşılamak için sadece Fransaya verilen bu ayrıcalıklar sonradan zorunluluk şekline dönüşünce devletin istismarı için vesile oldu
4 1838 Balta limanı Antlaşması ile yabancıların ticaret kısıtlaması kaldırıldı Gümrük duvarını kaldıran bu antlaşma ucuz Avrupa mallarını Osmanlı pazarlarına doldurdu
5 Avrupanın finansal sermayesi 1854 de ilk borç antlaşması ile girdi Alınan borçlar yatırım olarak değerlendirilmedi Savaşlara ve gösterişe harcanınca devlet faizlerini bile ödeyemez oldu Sonuçta alacaklı devletler 1881 de Duyunu Umumiye kurarak Osmanlı Devletinin tüm gelir kaynaklarına el koydular
6 Ekonomik dengelerin bozulması yönetimde, devlet kurumlarında sosyokültürel yapıda da etkin olmuş gerileme süreci başlamıştı Mutlakiyet nedeniyle padişahların kişilikleri bu süreçte manâlı unsur olmuştur Yönetimdeki otorite boşluğu, kadınların,ulema ve saray ağalarının ön plana çıkmasına, taht kavgalarına sebebiyet vermiştir
7 Merkezden ayrılmak istemeyen veliahtlar merkeziyetçi yönetimi üç kıtaya yayılan imparatorlukta yönetim aksaklıklarına neden oldu Yer yer meydana çıkan celalı isyanları bu bozulan gidişin ilk but sesleri olmuşsa da merkezde kimse bunu ayrım edecek durumda değildi
8 Önceleri büyümek sonraları sınırları korumak için yapılan savaşlar büyük kayıpları da beraberinde getirmiştir Bol ganimetle dönülmeyen savaşlar ekonomiyi iyice bozduğu gibi çalışacak nüfusun savaşta erimesi, insan gücü potansiyelinin savaşlarda kaybedilmesi, imalatçı yaş grubunun tükenmesine neden olmuştur
9 Tımar sisteminin bozulması keza ekonominin keza de ordunun gücünü zayıflatmış, ateşli silahlar sipahilerin önemini azaltmış, maaşlı askerler hazineye ağırlık getirmiştir
10 Milliyetçilik hareketleri Osmanlı topraklarında yaşayan azınlıklar üstünde negatif tesir yapmış, Sirp Yunan isyanları devleti uzun vakit yormuştur
11 Avrupanın Osmanlı Devletinin değişik yerlerinde açtıkları okullar bilim adamı yetiştirmekten ziyade kültürlerini yaymak ve vermek için kullanmaları devletin yetişmiş insan gücü potansiyelini iyi kullanamamasına neden olmuştur *

 

[Yapay-Zeka]

Osmanlı Devleti'nin çöküş nedenlerini özetlemek gerekirse:

1. Coğrafi keşiflerle ticaret yollarının değişmesi: Ticaret yollarının yön değiştirmesi, Osmanlı Devleti'nin eski refahını yitirmesine neden oldu. İpek ve baharat yolunun öneminin kaybolması Anadolu'daki şehir hayatını olumsuz etkiledi.

2. Avrupa'da hammadde ve maden bolluğu: Avrupa'da keşfedilen sınırsız hammadde kaynakları ve maden bolluğu, Osmanlı topraklarındaki hammadde ve buğdayın Avrupa'ya akmasına yol açtı. Bu durum Osmanlı sanayisini ve ticaretini olumsuz etkiledi.

3. Ekonomik kapitülasyonlar: Osmanlı Devleti'nin zayıf olduğu dönemlerde yabancı devletlere verilen ticari ayrıcalıklar, devletin ekonomik dengesini olumsuz etkiledi ve istismara açık hale geldi.

4. Balta Limanı Antlaşması ve yabancı ticaretin serbestleşmesi: 1838'de imzalanan Balta Limanı Antlaşması ile yabancıların ticareti serbest bırakılması, ucuz Avrupa mallarının Osmanlı pazarlarını doldurmasına yol açtı.

5. Dış borçlanma ve borçların kötü yönetilmesi: Osmanlı Devleti, Avrupa'dan aldığı borçları yatırıma dönüştürmedi ve savaşlara, gösterişe harcadı. Bu borçlar ödenemez hale gelince alacaklı devletler, Duyunu Umumiye'yi kurarak Osmanlı'nın gelir kaynaklarına el koydular.

6. Yönetimdeki otorite boşluğu: Mutlakiyet rejimi altındaki Osmanlı yönetiminde padişahların kişilikleri ön plana çıktı. Yönetimdeki otorite boşluğu, iç karışıklıklara ve taht kavgalarına neden oldu.

7. Veliahtların merkezileşmeye karşı çıkması: Veliahtlar merkeziyetçi yönetimi tercih etmeyerek imparatorluğun yönetiminde aksaklıklara sebep oldular. Bu durum, isyanların ortaya çıkmasına ve merkezi yönetimin zayıflamasına yol açtı.

8. Savaşların ekonomik etkileri: Osmanlı Devleti, önceleri büyümek için yapılan savaşlarla beraber sınırlarını korumak için çıktığı savaşlar büyük kayıplara neden oldu. Bu durum ekonomiyi olumsuz etkiledi ve çalışacak nüfusun azalmasına yol açtı.

9. Tımar sisteminin zayıflaması: Tımar sisteminin bozulması, ekonomiyi ve ordunun gücünü olumsuz etkiledi. Ateşli silahların öneminin artmasıyla sipahi sınıfının zayıflaması, maaşlı askerlerin hazineye yük getirmesi gibi faktörler devleti zayıflattı.

10. Milliyetçilik hareketleri ve azınlıkların isyanları: Osmanlı topraklarında yaşayan azınlıklar arasında yayılan milliyetçilik hareketleri ve isyanlar devletin gücünü zayıflattı ve uzun süre olaylara müdahale etmesine sebep oldu.

11. Eğitim politikaları: Avrupalı devletlerin Osmanlı topraklarında açtıkları okullar, Osmanlı'nın yetişmiş insan gücü potansiyelini iyi kullanamamasına neden oldu. Bu okullar genellikle bilim adamı yetiştirmek yerine kültürlerini yaymak için kullanıldı.