SoruCevap
Yeni Üye
- Katılım
- 17 Ocak 2024
- Mesajlar
- 350.999
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 17
- Puan
- 308
- Yaş
- 36
Osmanlı devleti yükselme dönemi
Osmanlı devletinin yükselme dönemi
Osmanlı Devletinin Yükselme Devri (1453-1579)
Yükselme Devri Padisahları
*Fatih (II.Mehmet),
*II.Bayezıt,
*Yavuz Sultan Selim,
*Kanuni Sultan Süleyman,
*II. Selim,
*III. Murat
FATİH SULTAN MEHMET DÖNEMİ (1451-1481)
İstanbul'un Fethi (29 MAYIS 1453):
İstanbul'un Fethini Gerektiren Sebepler:
1)Bizans'ın Osmanlı sehzadelerini koruyarak ve kıskırtarak, taht kavgalarına neden olması,
2)Bizans'ın Osmanlı'ya karsı düzenlenen Haçlı seferlerini tesvik etmesi,
3)Osmanlı toprak bütünlüğünü bozan bir konumda olması
4)İstanbul'un boğaza hakim bir konumda olması ve bu yüzden Karadeniz Akdeniz su yolunun anahtarı konumunda olması.
Fatih'in Fethi Kolaylaştırmak için Aldığı Tedbirler:
1)Bizans'a denizden gelebilecek yardımı önlemek amacıyla Anadolu Hisarı'nın karşısına Rumeli hisarını yaptırdı.
2)Bizans'a Balkanlardan gelebilecek muhtemel Haçlı yardımını önlemek için sınır boylarına akıncı birlikleri gönderdi.
3)Surlara karsılık, Sahi adı verilen büyük toplar döktürdü.
4)Haliçteki zincire karsılık gemileri karadan yürüterek Haliç'e soktu.
İstanbul'un Fethini Kolaylaştıran Nedenler:
1)Bizans ordu ve donanmasının zayıf olusu,
2)Kusatma sırasında Avrupa'dan yardım alamaması.
İstanbul'un Fethinin Dünya Tarihi Bakımından Sonuçları:
1)Venedik ve Ceneviz ticareti olumsuz yönde etkilenmistir.
2)Bin yıllık Bizans imparatorluğu tarihe karışmıstır.
3)Ortaçağ kapanmıs, Yeniçağ baslamıstır.
4)İstanbul'dan kaçan Bizans'lı bilim adamları Avrupa'da Rönesans ve reform hareketlerinin baslamasında etkili olmuşlardır.
5)Derebeylik sistemi çözülmeye başlamıştır.
İstanbul'un Fethinin Türk Tarihi Bakımından Sonuçları:
1)Osmanlı Devleti Yükselme dönemine girmistir.
2)Başkent Edirne'den İstanbul'a taşınmıştır.
3)Osmanlı toprak bütünlüğü sağlanmıştır. Osmanlı'nın Anadolu-Rumeli geçişi kolaylaşmıştır.
4)Osmanlı toprakları arasında sürekli sorun çıkaran bir fitne yuvası ortadan kaldırılmıstır.
5)Karadeniz-Akdeniz deniz ticaret yolunun denetimi Osmanlılar'a geçmiştir.
6)Osmanlı Devleti İslam dünyasında haklı bir şöhret ve itibara kavuşmuştur.
Fatih Dönemi Önemli Olayları
Balkanlarda Fetihler
Anadolu'da Fetihler
Denizlerde Fetihler ve Seferler
Belgrat hariç bütün Sırbıstan
Cenevizlilerden Amasra alındı,
Bazı Ege adaları alındı.
Candaroğullarından Sinop alındı.
Arnavutluk fethedildi.
Karamanoğullarından Konya ve Eğriboz adaları alındı.
Bosna-Hersek fethedildi Karaman alındı.
Eflak-Boğdan fethedildi.
Trabzon Rum İmparatorluğuna son verildi.
Mora Yarımadası fethedildi.
Kırım Hanlığı Osmanlılara bağlandı.
Otlukbeli Savası yapıldı.Akkoyunlu Devleti-Osmanlı arasındaki bu savaşı Osmanlılar kazandı.
İtalya Seferi yapıldı.
II. BAYEZIT DÖNEMİ (1482-1512)
ÖNEMLİ OLAYLAR:
1)Cem Sultan Olayı
2)Osmanlı-Venedik İliskileri
3)Osmanlı-İran İliskileri ve Sah Kulu İsyanı
4)Osmanlı-Memlük İliskileri
5)Anadolu'da Türk Birliğini Sağlama Çabaları.
Cem Sultan Olayı:
Fatih'in ölümüyle oğulları II. Bayezıt ve Cem Sultan arasında taht kavgası başlamıs, Cem Sultan Bayezıt'a yenilmiş ve Mısır'daki Memlük Devletine sığınmıştır. Bir süre sonra yeniden Anadolu'ya gelen Cem Sultan tekrar taht mücadelesine girişmiş, ancak yine başarısız olarak, bu defa da Rodos adasına kaçarak, buradaki SAİNT JEAN ŞÖVALYELERİNE sığınmıstı.Şövalyeler Cem'i Papaya teslim etmişler,daha sonra Fransa'ya gönderilen Cem burada ölmüştür.
Cem Olayının Osmanlı Devletine Etkileri:
1)Cem'in hırıstiyanların eline geçmesi, batılı devletlerin Osmanlı Devleti'nin iç islerine karışmasına neden olmuştur.
2)Osmanlılar'ın batıdaki fetihlerinin durmasına neden olmuştur.
3)Cem Sultan'ın Memlükler'e sığındığı dönemde bu devlet tarafından padişah gibi karsılanıp, himaye görmesi, Osmanlı-Memlük iliskilerinin daha da bozulmasına sebep olmustur.
Osmanlı-Venedik İlişkileri:
Bu dönemde de Venedikliler'le deniz savası yapılmış, Osmanlılar yenilmiştir.
Osmanlı-İran İlişkileri:
İran'da Akkoyunlu Devleti'nin yerine SAFEVİ DEVLETİ kurulmustu.
Safeviler:
a)Doğu Anadolu'yu ele geçirmek istiyorlardı.
b)Anadolu'ya gönderdikleri dervislerle Sii mezhebini Anadolu'da yaymaya çalısıyorlardı. Safevilerin bu faaliyetleri sonucu 1511 yılında Anadolu'da ŞAH KULU İSYANI çıktı. O sırada Trabzon valisi olan Şehzade SELİM (Yavuz), babası II. Bayezıt'ın Safevi ve şii tehlikesine karşı yeterli önlem almaması üzerine Yeniçerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padişah oldu.
II. Bayezit Döneminde Osmanlı-Memlük İlişkileri:
Osmanlı Memlük iliskilerinin bozulma sebepleri:
a)Fatih Döneminde Hicaz su yolları meselesi.Fatih Memlük Sultanına Mekke yolunda gerekli önlemlerin alınarak hacıların rahatça seyahat etmelerinin sağlanmasını rica etmisti.Ancak Memlükler bu isteği iç islerine karısma seklinde yorumlamıslardı.
b)Memlükler'in Cem Sultan'ı himaye etmeleri,
c)Osmanlı Devleti ile Memlük Devleti arasında yeralan Güneydoğu Anadolu'daki Dulkadiroğulları Beyliği yüzünden iki devletin çekismesi.
SONUÇ: Osmanlı Devleti ile Memlükler arasında 8 yıl süren savaş yaşandı. Bu savas süresince iki taraf birbirlerine karşı üstünlük sağlayamadılar.
Karamanoğulları Beyliğine Son Verilmesi:
II. Bayezıt döneminde Cem olayına karıstığı için bu beylik kesin olarak ortadan kaldırıldı.
YAVUZ SULTAN SELİM DÖNEMİ (1512-1520)
Babası II. Bayezıt'ın doğudaki Safevi tehlikesine karsı önlem almaması üzerine, Yavuz Sultan Selim
yeniçerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padisah oldu.
NOT: Bu olay Yeniçerilerin bir sehzadenin tahta geçmesinde doğrudan rol oynadıkları ilk gelismedir.
Yavuz Döneminin Önemli Olayları
1)Sehzadeler Sorunu
2)İran Seferi ve Çaldıran Savası(1514)
3)Turnadağ savası(1515)
4)Mısır Seferi(Memlük Seferi)
Şehzadeler Sorunu :
Yavuz Sultan Selim babasının yerine tahta geçtikten sonra, ağabeyleri Ahmet ve Korkut'un tahtı ele geçirmelerini engellemek amacıyla Fatih Kanunnamesine dayanarak sehzadeleri etkisiz hale getirdi.
NOT: Böylece Yavuz, Cem olayına benzer bir olayın yasanması ve Avrupanın işe karısmasını engellemis oldu.
İran Seferi ve Çaldıran Savaşı (1514)
Sebepi Safevilerin Doğu Anadolu'yu ele geçirmek istemeleri ve Şiilik propagandası yapmalarıdır.
1514 yılında Safevi Devleti hükümdarı ŞAH İSMAİL ile Osmanlı Hükümdarı YAVUZ arasında ÇALDIRAN ovasında yapıldı. Savaşı Osmanlılar kazandı.
Önemi: Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da şiilik tehlikesi ortadan kalktı.
Turnadağ Savaşı (1515)
Bu savasla Anadolu Beyliklerinin(Dulkadir ve Ramazanoğulları) siyasi varlığı kesin olarak sona erdi.
Böylece Anadolu Türk Birliği sağlandı.
Mısır Seferi (MEMLÜK SEFERİ)
Sebepleri:
a)Fatih döneminde baslayan Hicaz su yolları meselesi
b)Memlüklerin Cem Sultan'ı himaye etmeleri
c)Osmanlılar ile Memlükler arasında Dulkadiroğulları yüzünden çekisme.
d)Memlüklerin Sah İsmail ile ittifak kurmaları.
e)Yavuz'un Memlük topraklarını ele geçirerek BAHARAT yolunu denetim altına almak istemesi.
f) Her iki devletinde Türk-İslam dünyasının lideri olma mücadelesi.
Savaslar: Yavuz Sultan Selim 1516' da MERCİDABIK Savasında Memlük ordusunu yenerek Suriye ve
Filistin topraklarına sahip oldu.1517'de RİDANİYE Savasında Memlük ordusunu ikinci kez yenerek, bu devleti ortadan kaldırdı.Mısır toprakları Osmanlılara katıldı.
Mısır Seferinin Sonuçları:
1)Memlük Devletinin ortadan kalkmasıyla bu devletin toprakları Osmanlılara katıldı.( Suriye, Filistin, Hicaz,Mısır)
2)Baharat yolunun denetimi Osmanlı Devletine geçti.
3)Halifelik ve İslam'ın kutsal emanetleri Osmanlılara geçti. (Böylece Osmanlı Devleti İslam Dünyasının Lideri oldu.)
4)Venedikliler Kıbrıs Adası için Memlüklere verdikleri vergiyi Osmanlılara vermeye basladılar.
NOT: Osmanlı Devleti Baharat yolundan beklenen ticari kazancı elde edemedi. Çünkü Avrupalıların Ümit
Burnu'nu bulmalarıyla Coğrafi yollar değismistir.
NOT: Yavuz'un İran ve Mısır seferleri sonucunda burada bulunan kültürel eserler ile bilim adamları ve
sanatçılar İstanbul'a getirilmis, böylece Osmanlı Kültüründe doğunun etkisi artmıstır.
Yavuz Sultan Selim'in Doğu Siyaseti:
Yavuz Sultan Selim'in amacı bütün Türkleri ve müslümanları tek bayrak altına toplayarak Türk-İslam
birliğini sağlamaktı.
KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN DÖNEMİ (1520-1566)
Yavuz Sultan Selim'in Şark Çıbanı hastalığından ölmesi üzerine oğlu I.Süleyman herhangi bir taht kavgasına girmeden padisah olmustur. Çünkü Yavuz'un hayattaki tek oğluydu.
Kanuni Döneminin Önemli Olayları
İÇ İSYANLAR:
Canberdi Gazali İsyanı :
Yavuz tarafından Suriye Valiliğine atanan eski Memlük komutanlarından Canberdi Gazali, Yavuz'un ölümünü fırsat bilerek ayaklanmıs ve ortadan kaldırılmıstır.
Ahmet Paşa İsyanı :
Kanuni tarafından Mısır'a vali olarak gönderilen Ahmet Paşa ayaklanmıs ve ortadan kaldırılmıstır.
NOT: Bu iki isyan Memlük Devletini yeniden kurmak amacıyla ortaya çıkmıstır.
Baba Zünnun İsyanı:
Yozgat'da arazi meselesinden çıkmıs gibi gösterilen bir Şii ayaklanmasıdır.
Kalenderoğlu İsyanı :
Konya'da Hacı Bektas-ı Veli soyundan geldiğini ileri süren Kalenderoğlu tarafından çıkarılmıs bir şii ayaklanmasıdır.
Avrupa İle İlişkiler (MACAR, AVUSTURYA, ALMANYA) :
Belgrad'ın Alınması (1521):
Macarlar'dan Belgrat'ın alınmasıyla Orta Avrupa'nın kapıları
Osmanlılar'a açıldı.
Rodos Adasının Fethi (1522):
Rodos Sain Jean Sövalyelerinin elinde buluyordu. Sövalyeler Akdeniz'deki Türk ticaret gemilerine büyük zararlar veriyorlardı. Bu adanın alınmasıyla bu tehdit ortadan kalktı.
Mohaç Meydan Savaşı (1526):
Bu sırada Avrupa'da Kutsal Roma Germen İmparatorluğu(Alman İmp.) ve başında da SARLKEN
bulunmaktaydı.Sarlken Avrupa birliğini sağlamak amacıyla İspanya'yı ele geçirmis,Fransa Kralı Fransuva'yı esir almıstı. Fransuva'nın annesinin isteği üzerine, Kanuni Fransa'ya destek olmak için II. Macaristan seferine çıktı ve Macarları Mohaç ovasında yendi.Bu zaferle Macaristan Osmanlı devletine bağlandı.
NOT: Kanuni Macaristan'ı Osmanlı topraklarına katmamış,himaye altına almıştır.Bunun nedeni Osmanlıların
Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında bir tampon bölge olusturmak istemesidir.
I. Viyana Kuşatması (1529):
Bu sırada Avusturya'nın basında Sarlken'in kardesi FERDİNAND bulunmaktaydı. Ferdinand Osmanlı
himayesindeki Macaristan'a saldırınca Kanuni Sultan Süleyman harekete geçerek Viyana'yı kusattı.
Ancak;
a)Kıs mevsiminin yaklasması,
b)Ağır topların getirilmeyisi,
c)Erzağın yetersiz olusu... gibi sebeplerle kusatmayı kaldırarak İstanbul'a geri döndü.
Almanya Seferi (1532)
Sebebi: Avusturya Kralı Ferdinand'ın Kanuni'nin İstanbul'a geri dönmesinden sonra tekrar Macaristan'a saldırması.
Sefer: Kanuni Ferdinand ve Sarlkenle bir meydan savası yapmak umuduyla Almanya içlerine kadar
ilerledi. Ancak Sarlken ve Ferdinand karsısına çıkma cesareti gösteremeyince İstanbul'a döndü.
İstanbul Antlaşması (1533):
Ferdinand'ın barıs isteği üzerine İLK Osmanlı-Avusturya Antlaşması İstanbul'da imzalandı.
Maddeleri:
1-Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadrazamına denk olacak.
2-Avusturya elinde tuttuğu Macar toprakları için Osmanlılar'a vergi verecek.
Önemi: Bu antlasma Osmanlı Devleti'nin Orta Avrupa'daki üstünlüğünün bir kanıtıdır.
NOT: Bu üstünlük 1606 yılında yine Osmanlı Devleti ve Avusturya arasunda imzalanacak olan ZİTVATOROK antlasmasıyla sona erecektir.
Osmanlı-Fransız İlişkileri ve Kapitülasyonlar (1535)
İlk Osmanlı-Fransız iliskisi Fransa kralı I. Fransuva'nın Almanya İmparatoru (Kutsal Roma Germen)
Sarlken ile yaptığı savasta esir düsmesiyle baslamıstı. Bunun üzerine Fransuva'nın annesi dönemin
en güçlü devleti Osmanlı Devletinden yardım istemisti(1525). Bunun üzerine Kanuni Macaristan
seferine çıkarak Mohaç'da Macarları yenmis, sonrada Avusturya ve Almanya seferlerine çıkmıstı.
Kapitülasyonlar: Ticaret,hukuk, gümrük gibi alanlarda devletlerin birbirlerine tanıdıkları imtiyazlardır.
Kanuni Sultan Süleyman 1535'de Fransızlar'la KAPİTÜLASYON antlasması imzalamıstır.
Kapitülasyonlarla İlgili Önemli Notlar:
1)İlk ticari ayrıcalıklar Fatih döneminde Venediklilere verilmistir.
2)Kanuni'nin Fransızlarla kapitülasyon antlasması yapmasının nedeni, Sarlken'e karsı Fransa'yı güçlü kılarak, Avrupa hırıstiyan birliğinin olusmasını önlemekti.
3)Bu antlasma süresiz değildi. İki hükümdarın yasadığı dönemde geçerli olacaktı. Ancak Kanuni'nin ölümünden sonra Fransızlar'ın isteğiyle 5 kez yenilenmis ve I. Mahmut döneminde 1740'da sürekli hale getirilmistir.
4)Devletin gücünü koruduğu dönemlerde önemli bir sorun yaratmayan kapitülasyonlar, devletin gücünün azalmasına paralel olarak ve Avrupa'da sanayinin gelismesiyle önemli bir sorun olmustur.
5)Baslangıçta sadece Fransızlar'a verilen bu haklar genisletilerek, diğer Avrupa devletlerine de verilmistir.
6)1923 Lozan Antlasmasıyla Kapitülasyonlar tamamen kaldırılmıstır.
Denizlerde Gelişmeler:
Rodos Adasının Fethi (1522)
Akdeniz'deki Türk ticaret gemilerine büyük zararlar veriyorlardı. Bu adanın alınmasıyla bu tehdit ortadan kalktı.
Barbaros Hayrettin Paşa'nın Osmanlı Hizmetine Girmesi :
Barbaros Akdeniz'de faaliyet gösteren bir Türk korsanı idi. Kuzey Afrika'da basarılar kazanmıs ve Osmanlılardan aldığı destek kuvvetlerle CEZAYİR'e sahip olmustu. Osmanlı Donanması, kara ordusu
kadar güçlü değildi. Bu yüzden Kanuni Sultan Süleyman Barbaros'u Osmanlı Hizmetine girmeye çağırdı.
Barbaros'un bu teklifi kabul etmesiyle Osmanlı donanması güçlenirken, Cezayir de Osmanlı topraklarına katılmıs oldu.
Preveze Deniz Savaşı (1538):
Barbaros Hayrettin Pasa komutasındaki Osmanlı donanmasıyla, Andrea Dorya komutasındaki Haçlı
donanması arasında yapılan bu deniz savasını Osmanlı Devleti kazandı.
Önemi: Preveze deniz zaferiyle Akdenizdeki Osmanlı Egemenliği kesinlik kazanmıs, Akdeniz bir Türk
gölü haline gelmistir.
Nice (NİS) Kuşatması :
Bu arada Fransa ile Sarlken arasında savaslar devam ediyordu. Barbaros Fransa'ya yardım amacıyla Fransız donanmasıyla birleserek Nis'i kusattı ve kaleyi ele geçirdi.
Trablusgarp'ın Alınması (1551):
Sinan Pasa ve Turgut Reis 1551 yılında Malta Sövalyelerinin elindeki Trablusgarp'ı aldı.
Cerbe Deniz Savaşı (1559):
Andrea Dorya komutasındaki Haçlı Donanması ile Turgut Reis ve Piyale Pasa'nın komutalarındaki Osmanlı kuvvetleri arasındaki bu deniz savasını Osmanlılar kazandı.
Önemi: Bu zaferle Akdenizdeki Osmanlı Egemenliği pekisti.
Hint Deniz Seferleri (1538-1553)
Sebepleri:
a)Coğrafi kesifler sonucu baharat yolu önemini yitirmis, Avrupalılar Ümit Burnu yoluyla ticaret
yapmaya baslamıslardı. Portekizliler Hint Okyanusu'nda egemenlik kurmuslardı.
b)Hindistandaki GÜCERAT İSLAM DEVLETİ'nin Portekizliler'e karsı Osmanlılardan yardım istemesi.
Seferler: Osmanlı Devleti 1538-1553 yılları arasında bu bölgeye seferler düzenledi. Portekizlilerle savastı. Ancak kesin bir üstünlük sağlayamadı. Yemen, Aden, Sudan ve Habesistan'ın bazı kısımları bu seferler sırasında Osmanlı topraklarına katıldı.
Hint Seferlerinin Basarısız Olma Sebepleri :
a)Osmanlı Devlet adamlarının hint yoluna gereken önemi vermemeleri,
b)Osmanlı gemilerinin Okyanus sartlarına dayanıklı olmaması,
c)Gücerat Sultanlığının Osmanlı Devleti'ne gereken yardımı yapmaması.
NOT: Osmanlı Padisahlarının halife olarak ilk yardım ettikleri müslüman ülke Gücerat'dır.
Osmanlı-İran (SAFEVİ) İlişkileri (1534-1555)
Kanuni Sultan Süleyman Döneminde İran üzerine 1534-1555 yılları arasında üç sefer yapılmıs, İran
Sahının barıs istemesi üzerine savaslar sona ermistir. Sonuçta İki Devlet arasında AMASYA ANTLASMASI imzalanmıstır(1555).
Amasya Antlaşması (1555):
Bu antlasmayla Tebriz, Azerbeycan'ın büyük kısmı, Doğu Anadolu ve Irak Osmanlılar'a bırakılmıstır.
NOT: Amasya Antlasması ilk Osmanlı-İran Antlasmasıdır.
Kanuni'nin Son Seferi ve Ölümü : (1566)
Kanuni Sultan Süleyman Zigetvar seferini düzenlemis ve Zigetvar kalesini kusatma sırasında ölmüstür.
II. SELİM DÖNEMİ
II. Selim Döneminin Siyasi Olayları
Sokullu Mehmet Paşa :
AÇIKLAMA: Kanuni'nin son iki yılında sadrazam olan Sokollu Mehmet Pasa, bu görevine II.Selim ve III.
Murat zamanlarında da devam ettiğinden, 1564-1579 yılları arasındaki döneme "Sokullu Mehmet Pasa Devri" denir. Sokollu'nun 1579'da ölümüyle Osmanlı Devleti'nin Yükselme Devri sona ermis sayılır.
Sakız Adasının Fethi (1566):
Batı Anadolu kıyısında bulunan bu ada Cenevizlilerin elinde bulunuyordu. Kaptan-ı Derya Piyale Pasa komutasındaki donanma 1566 yılında Sakız Adasını fethetti.
Önemi: Batı anadolu kıyılarının güvenliği sağlandı ve Cenevizli korsanlara darbe indirilmis oldu.
Kıbrıs'ın Fethi (1571):
Sebebi: Venediklilerin elinde bulunan bu ada Mısır-Suriye-Anadolu deniz yolu üzerine bulunuyordu.
Osmanlıların Doğu Akdeniz'e tam hakim olabilmeleri ve Nısır-Suriye deniz yolunu güven altına
almaları için bu adayı fethetmeleri gerekiyordu.
Fetih: Piyale Pasa komutasındaki Osmanlı donanması ve vezir Lala Mustafa pasa komutasındaki Osmanlı Ordusu 1570'de adaya çıktı. 1571'de Kıbrıs fethedildi.
Önemi: Kıbrıs'ın fethiyle; Suriye-Mısır-Anadolu deniz yolu güvenlik altına alındı. Osmanlıların doğu
Akdeniz deniz ticaret yolunun tam olarak kontrolünü sağladılar.
İnebahtı Deniz Savaşı (1571) :
Sebep: Osmanlıların Kıbrıs'ı almaları üzerine Avrupa Devletlerinin bir haçlı donanması hazırlayarak
harekete geçmeleri.
Savas: Don Juan komutasındaki haçlı donanması ile Kaptan-Derya Müezzinzade Ali Pasa komutasında
Osmanlı donanması arasında İnebahtı Körfezinde gerçeklesen deniz savasında Osmanlılar ağır bir yenilgiye uğradı. Sadece Uluç Ali Pasa(Kılıç Ali Pasa) komutasındaki gemiler İstanbul'a geri dönebildi.
Önemi: Osmanlı Devleti bu ağır yenilgiye rağmen kısa zamanda yeni bir donanma olusturarak, Akdeniz'e
açıldı. Yeniden Akdenizde üstünlüğü ele geçirdi.
Tunus'un Fethi (1574) :
Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Pasa komutasındaki kuvvetler 1574'de İspanyolların elindeki Tunus'u fethettiler.
Don-Volga Projesi :
Sokollu Mehmet Pasa Karadeniz'e dökülen Don nehri ile Hazar denizine dökülen Volga nehirleri arasında bir kanal açarak iki denizi birlestirmeyi düşündü.
Böylelikle:
1)Ruslar'ın Karadeniz'e girmeleri engellenecek,
2)İran kuzeyden de kontrol edilecek,
3)Orta asya Türklerine erisilebilecekti.
SONUÇ: Kanalın ancak üçte biri kazılabildi. Rusların saldırıları, Kırım hanının isteksiz kalması gibi nedenlerle proje gerçeklestirilemedi.
Osmanlı devletinin yükselme dönemi
Osmanlı Devletinin Yükselme Devri (1453-1579)
Yükselme Devri Padisahları
*Fatih (II.Mehmet),
*II.Bayezıt,
*Yavuz Sultan Selim,
*Kanuni Sultan Süleyman,
*II. Selim,
*III. Murat
FATİH SULTAN MEHMET DÖNEMİ (1451-1481)
İstanbul'un Fethi (29 MAYIS 1453):
İstanbul'un Fethini Gerektiren Sebepler:
1)Bizans'ın Osmanlı sehzadelerini koruyarak ve kıskırtarak, taht kavgalarına neden olması,
2)Bizans'ın Osmanlı'ya karsı düzenlenen Haçlı seferlerini tesvik etmesi,
3)Osmanlı toprak bütünlüğünü bozan bir konumda olması
4)İstanbul'un boğaza hakim bir konumda olması ve bu yüzden Karadeniz Akdeniz su yolunun anahtarı konumunda olması.
Fatih'in Fethi Kolaylaştırmak için Aldığı Tedbirler:
1)Bizans'a denizden gelebilecek yardımı önlemek amacıyla Anadolu Hisarı'nın karşısına Rumeli hisarını yaptırdı.
2)Bizans'a Balkanlardan gelebilecek muhtemel Haçlı yardımını önlemek için sınır boylarına akıncı birlikleri gönderdi.
3)Surlara karsılık, Sahi adı verilen büyük toplar döktürdü.
4)Haliçteki zincire karsılık gemileri karadan yürüterek Haliç'e soktu.
İstanbul'un Fethini Kolaylaştıran Nedenler:
1)Bizans ordu ve donanmasının zayıf olusu,
2)Kusatma sırasında Avrupa'dan yardım alamaması.
İstanbul'un Fethinin Dünya Tarihi Bakımından Sonuçları:
1)Venedik ve Ceneviz ticareti olumsuz yönde etkilenmistir.
2)Bin yıllık Bizans imparatorluğu tarihe karışmıstır.
3)Ortaçağ kapanmıs, Yeniçağ baslamıstır.
4)İstanbul'dan kaçan Bizans'lı bilim adamları Avrupa'da Rönesans ve reform hareketlerinin baslamasında etkili olmuşlardır.
5)Derebeylik sistemi çözülmeye başlamıştır.
İstanbul'un Fethinin Türk Tarihi Bakımından Sonuçları:
1)Osmanlı Devleti Yükselme dönemine girmistir.
2)Başkent Edirne'den İstanbul'a taşınmıştır.
3)Osmanlı toprak bütünlüğü sağlanmıştır. Osmanlı'nın Anadolu-Rumeli geçişi kolaylaşmıştır.
4)Osmanlı toprakları arasında sürekli sorun çıkaran bir fitne yuvası ortadan kaldırılmıstır.
5)Karadeniz-Akdeniz deniz ticaret yolunun denetimi Osmanlılar'a geçmiştir.
6)Osmanlı Devleti İslam dünyasında haklı bir şöhret ve itibara kavuşmuştur.
Fatih Dönemi Önemli Olayları
Balkanlarda Fetihler
Anadolu'da Fetihler
Denizlerde Fetihler ve Seferler
Belgrat hariç bütün Sırbıstan
Cenevizlilerden Amasra alındı,
Bazı Ege adaları alındı.
Candaroğullarından Sinop alındı.
Arnavutluk fethedildi.
Karamanoğullarından Konya ve Eğriboz adaları alındı.
Bosna-Hersek fethedildi Karaman alındı.
Eflak-Boğdan fethedildi.
Trabzon Rum İmparatorluğuna son verildi.
Mora Yarımadası fethedildi.
Kırım Hanlığı Osmanlılara bağlandı.
Otlukbeli Savası yapıldı.Akkoyunlu Devleti-Osmanlı arasındaki bu savaşı Osmanlılar kazandı.
İtalya Seferi yapıldı.
II. BAYEZIT DÖNEMİ (1482-1512)
ÖNEMLİ OLAYLAR:
1)Cem Sultan Olayı
2)Osmanlı-Venedik İliskileri
3)Osmanlı-İran İliskileri ve Sah Kulu İsyanı
4)Osmanlı-Memlük İliskileri
5)Anadolu'da Türk Birliğini Sağlama Çabaları.
Cem Sultan Olayı:
Fatih'in ölümüyle oğulları II. Bayezıt ve Cem Sultan arasında taht kavgası başlamıs, Cem Sultan Bayezıt'a yenilmiş ve Mısır'daki Memlük Devletine sığınmıştır. Bir süre sonra yeniden Anadolu'ya gelen Cem Sultan tekrar taht mücadelesine girişmiş, ancak yine başarısız olarak, bu defa da Rodos adasına kaçarak, buradaki SAİNT JEAN ŞÖVALYELERİNE sığınmıstı.Şövalyeler Cem'i Papaya teslim etmişler,daha sonra Fransa'ya gönderilen Cem burada ölmüştür.
Cem Olayının Osmanlı Devletine Etkileri:
1)Cem'in hırıstiyanların eline geçmesi, batılı devletlerin Osmanlı Devleti'nin iç islerine karışmasına neden olmuştur.
2)Osmanlılar'ın batıdaki fetihlerinin durmasına neden olmuştur.
3)Cem Sultan'ın Memlükler'e sığındığı dönemde bu devlet tarafından padişah gibi karsılanıp, himaye görmesi, Osmanlı-Memlük iliskilerinin daha da bozulmasına sebep olmustur.
Osmanlı-Venedik İlişkileri:
Bu dönemde de Venedikliler'le deniz savası yapılmış, Osmanlılar yenilmiştir.
Osmanlı-İran İlişkileri:
İran'da Akkoyunlu Devleti'nin yerine SAFEVİ DEVLETİ kurulmustu.
Safeviler:
a)Doğu Anadolu'yu ele geçirmek istiyorlardı.
b)Anadolu'ya gönderdikleri dervislerle Sii mezhebini Anadolu'da yaymaya çalısıyorlardı. Safevilerin bu faaliyetleri sonucu 1511 yılında Anadolu'da ŞAH KULU İSYANI çıktı. O sırada Trabzon valisi olan Şehzade SELİM (Yavuz), babası II. Bayezıt'ın Safevi ve şii tehlikesine karşı yeterli önlem almaması üzerine Yeniçerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padişah oldu.
II. Bayezit Döneminde Osmanlı-Memlük İlişkileri:
Osmanlı Memlük iliskilerinin bozulma sebepleri:
a)Fatih Döneminde Hicaz su yolları meselesi.Fatih Memlük Sultanına Mekke yolunda gerekli önlemlerin alınarak hacıların rahatça seyahat etmelerinin sağlanmasını rica etmisti.Ancak Memlükler bu isteği iç islerine karısma seklinde yorumlamıslardı.
b)Memlükler'in Cem Sultan'ı himaye etmeleri,
c)Osmanlı Devleti ile Memlük Devleti arasında yeralan Güneydoğu Anadolu'daki Dulkadiroğulları Beyliği yüzünden iki devletin çekismesi.
SONUÇ: Osmanlı Devleti ile Memlükler arasında 8 yıl süren savaş yaşandı. Bu savas süresince iki taraf birbirlerine karşı üstünlük sağlayamadılar.
Karamanoğulları Beyliğine Son Verilmesi:
II. Bayezıt döneminde Cem olayına karıstığı için bu beylik kesin olarak ortadan kaldırıldı.
YAVUZ SULTAN SELİM DÖNEMİ (1512-1520)
Babası II. Bayezıt'ın doğudaki Safevi tehlikesine karsı önlem almaması üzerine, Yavuz Sultan Selim
yeniçerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padisah oldu.
NOT: Bu olay Yeniçerilerin bir sehzadenin tahta geçmesinde doğrudan rol oynadıkları ilk gelismedir.
Yavuz Döneminin Önemli Olayları
1)Sehzadeler Sorunu
2)İran Seferi ve Çaldıran Savası(1514)
3)Turnadağ savası(1515)
4)Mısır Seferi(Memlük Seferi)
Şehzadeler Sorunu :
Yavuz Sultan Selim babasının yerine tahta geçtikten sonra, ağabeyleri Ahmet ve Korkut'un tahtı ele geçirmelerini engellemek amacıyla Fatih Kanunnamesine dayanarak sehzadeleri etkisiz hale getirdi.
NOT: Böylece Yavuz, Cem olayına benzer bir olayın yasanması ve Avrupanın işe karısmasını engellemis oldu.
İran Seferi ve Çaldıran Savaşı (1514)
Sebepi Safevilerin Doğu Anadolu'yu ele geçirmek istemeleri ve Şiilik propagandası yapmalarıdır.
1514 yılında Safevi Devleti hükümdarı ŞAH İSMAİL ile Osmanlı Hükümdarı YAVUZ arasında ÇALDIRAN ovasında yapıldı. Savaşı Osmanlılar kazandı.
Önemi: Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da şiilik tehlikesi ortadan kalktı.
Turnadağ Savaşı (1515)
Bu savasla Anadolu Beyliklerinin(Dulkadir ve Ramazanoğulları) siyasi varlığı kesin olarak sona erdi.
Böylece Anadolu Türk Birliği sağlandı.
Mısır Seferi (MEMLÜK SEFERİ)
Sebepleri:
a)Fatih döneminde baslayan Hicaz su yolları meselesi
b)Memlüklerin Cem Sultan'ı himaye etmeleri
c)Osmanlılar ile Memlükler arasında Dulkadiroğulları yüzünden çekisme.
d)Memlüklerin Sah İsmail ile ittifak kurmaları.
e)Yavuz'un Memlük topraklarını ele geçirerek BAHARAT yolunu denetim altına almak istemesi.
f) Her iki devletinde Türk-İslam dünyasının lideri olma mücadelesi.
Savaslar: Yavuz Sultan Selim 1516' da MERCİDABIK Savasında Memlük ordusunu yenerek Suriye ve
Filistin topraklarına sahip oldu.1517'de RİDANİYE Savasında Memlük ordusunu ikinci kez yenerek, bu devleti ortadan kaldırdı.Mısır toprakları Osmanlılara katıldı.
Mısır Seferinin Sonuçları:
1)Memlük Devletinin ortadan kalkmasıyla bu devletin toprakları Osmanlılara katıldı.( Suriye, Filistin, Hicaz,Mısır)
2)Baharat yolunun denetimi Osmanlı Devletine geçti.
3)Halifelik ve İslam'ın kutsal emanetleri Osmanlılara geçti. (Böylece Osmanlı Devleti İslam Dünyasının Lideri oldu.)
4)Venedikliler Kıbrıs Adası için Memlüklere verdikleri vergiyi Osmanlılara vermeye basladılar.
NOT: Osmanlı Devleti Baharat yolundan beklenen ticari kazancı elde edemedi. Çünkü Avrupalıların Ümit
Burnu'nu bulmalarıyla Coğrafi yollar değismistir.
NOT: Yavuz'un İran ve Mısır seferleri sonucunda burada bulunan kültürel eserler ile bilim adamları ve
sanatçılar İstanbul'a getirilmis, böylece Osmanlı Kültüründe doğunun etkisi artmıstır.
Yavuz Sultan Selim'in Doğu Siyaseti:
Yavuz Sultan Selim'in amacı bütün Türkleri ve müslümanları tek bayrak altına toplayarak Türk-İslam
birliğini sağlamaktı.
KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN DÖNEMİ (1520-1566)
Yavuz Sultan Selim'in Şark Çıbanı hastalığından ölmesi üzerine oğlu I.Süleyman herhangi bir taht kavgasına girmeden padisah olmustur. Çünkü Yavuz'un hayattaki tek oğluydu.
Kanuni Döneminin Önemli Olayları
İÇ İSYANLAR:
Canberdi Gazali İsyanı :
Yavuz tarafından Suriye Valiliğine atanan eski Memlük komutanlarından Canberdi Gazali, Yavuz'un ölümünü fırsat bilerek ayaklanmıs ve ortadan kaldırılmıstır.
Ahmet Paşa İsyanı :
Kanuni tarafından Mısır'a vali olarak gönderilen Ahmet Paşa ayaklanmıs ve ortadan kaldırılmıstır.
NOT: Bu iki isyan Memlük Devletini yeniden kurmak amacıyla ortaya çıkmıstır.
Baba Zünnun İsyanı:
Yozgat'da arazi meselesinden çıkmıs gibi gösterilen bir Şii ayaklanmasıdır.
Kalenderoğlu İsyanı :
Konya'da Hacı Bektas-ı Veli soyundan geldiğini ileri süren Kalenderoğlu tarafından çıkarılmıs bir şii ayaklanmasıdır.
Avrupa İle İlişkiler (MACAR, AVUSTURYA, ALMANYA) :
Belgrad'ın Alınması (1521):
Macarlar'dan Belgrat'ın alınmasıyla Orta Avrupa'nın kapıları
Osmanlılar'a açıldı.
Rodos Adasının Fethi (1522):
Rodos Sain Jean Sövalyelerinin elinde buluyordu. Sövalyeler Akdeniz'deki Türk ticaret gemilerine büyük zararlar veriyorlardı. Bu adanın alınmasıyla bu tehdit ortadan kalktı.
Mohaç Meydan Savaşı (1526):
Bu sırada Avrupa'da Kutsal Roma Germen İmparatorluğu(Alman İmp.) ve başında da SARLKEN
bulunmaktaydı.Sarlken Avrupa birliğini sağlamak amacıyla İspanya'yı ele geçirmis,Fransa Kralı Fransuva'yı esir almıstı. Fransuva'nın annesinin isteği üzerine, Kanuni Fransa'ya destek olmak için II. Macaristan seferine çıktı ve Macarları Mohaç ovasında yendi.Bu zaferle Macaristan Osmanlı devletine bağlandı.
NOT: Kanuni Macaristan'ı Osmanlı topraklarına katmamış,himaye altına almıştır.Bunun nedeni Osmanlıların
Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında bir tampon bölge olusturmak istemesidir.
I. Viyana Kuşatması (1529):
Bu sırada Avusturya'nın basında Sarlken'in kardesi FERDİNAND bulunmaktaydı. Ferdinand Osmanlı
himayesindeki Macaristan'a saldırınca Kanuni Sultan Süleyman harekete geçerek Viyana'yı kusattı.
Ancak;
a)Kıs mevsiminin yaklasması,
b)Ağır topların getirilmeyisi,
c)Erzağın yetersiz olusu... gibi sebeplerle kusatmayı kaldırarak İstanbul'a geri döndü.
Almanya Seferi (1532)
Sebebi: Avusturya Kralı Ferdinand'ın Kanuni'nin İstanbul'a geri dönmesinden sonra tekrar Macaristan'a saldırması.
Sefer: Kanuni Ferdinand ve Sarlkenle bir meydan savası yapmak umuduyla Almanya içlerine kadar
ilerledi. Ancak Sarlken ve Ferdinand karsısına çıkma cesareti gösteremeyince İstanbul'a döndü.
İstanbul Antlaşması (1533):
Ferdinand'ın barıs isteği üzerine İLK Osmanlı-Avusturya Antlaşması İstanbul'da imzalandı.
Maddeleri:
1-Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadrazamına denk olacak.
2-Avusturya elinde tuttuğu Macar toprakları için Osmanlılar'a vergi verecek.
Önemi: Bu antlasma Osmanlı Devleti'nin Orta Avrupa'daki üstünlüğünün bir kanıtıdır.
NOT: Bu üstünlük 1606 yılında yine Osmanlı Devleti ve Avusturya arasunda imzalanacak olan ZİTVATOROK antlasmasıyla sona erecektir.
Osmanlı-Fransız İlişkileri ve Kapitülasyonlar (1535)
İlk Osmanlı-Fransız iliskisi Fransa kralı I. Fransuva'nın Almanya İmparatoru (Kutsal Roma Germen)
Sarlken ile yaptığı savasta esir düsmesiyle baslamıstı. Bunun üzerine Fransuva'nın annesi dönemin
en güçlü devleti Osmanlı Devletinden yardım istemisti(1525). Bunun üzerine Kanuni Macaristan
seferine çıkarak Mohaç'da Macarları yenmis, sonrada Avusturya ve Almanya seferlerine çıkmıstı.
Kapitülasyonlar: Ticaret,hukuk, gümrük gibi alanlarda devletlerin birbirlerine tanıdıkları imtiyazlardır.
Kanuni Sultan Süleyman 1535'de Fransızlar'la KAPİTÜLASYON antlasması imzalamıstır.
Kapitülasyonlarla İlgili Önemli Notlar:
1)İlk ticari ayrıcalıklar Fatih döneminde Venediklilere verilmistir.
2)Kanuni'nin Fransızlarla kapitülasyon antlasması yapmasının nedeni, Sarlken'e karsı Fransa'yı güçlü kılarak, Avrupa hırıstiyan birliğinin olusmasını önlemekti.
3)Bu antlasma süresiz değildi. İki hükümdarın yasadığı dönemde geçerli olacaktı. Ancak Kanuni'nin ölümünden sonra Fransızlar'ın isteğiyle 5 kez yenilenmis ve I. Mahmut döneminde 1740'da sürekli hale getirilmistir.
4)Devletin gücünü koruduğu dönemlerde önemli bir sorun yaratmayan kapitülasyonlar, devletin gücünün azalmasına paralel olarak ve Avrupa'da sanayinin gelismesiyle önemli bir sorun olmustur.
5)Baslangıçta sadece Fransızlar'a verilen bu haklar genisletilerek, diğer Avrupa devletlerine de verilmistir.
6)1923 Lozan Antlasmasıyla Kapitülasyonlar tamamen kaldırılmıstır.
Denizlerde Gelişmeler:
Rodos Adasının Fethi (1522)
Akdeniz'deki Türk ticaret gemilerine büyük zararlar veriyorlardı. Bu adanın alınmasıyla bu tehdit ortadan kalktı.
Barbaros Hayrettin Paşa'nın Osmanlı Hizmetine Girmesi :
Barbaros Akdeniz'de faaliyet gösteren bir Türk korsanı idi. Kuzey Afrika'da basarılar kazanmıs ve Osmanlılardan aldığı destek kuvvetlerle CEZAYİR'e sahip olmustu. Osmanlı Donanması, kara ordusu
kadar güçlü değildi. Bu yüzden Kanuni Sultan Süleyman Barbaros'u Osmanlı Hizmetine girmeye çağırdı.
Barbaros'un bu teklifi kabul etmesiyle Osmanlı donanması güçlenirken, Cezayir de Osmanlı topraklarına katılmıs oldu.
Preveze Deniz Savaşı (1538):
Barbaros Hayrettin Pasa komutasındaki Osmanlı donanmasıyla, Andrea Dorya komutasındaki Haçlı
donanması arasında yapılan bu deniz savasını Osmanlı Devleti kazandı.
Önemi: Preveze deniz zaferiyle Akdenizdeki Osmanlı Egemenliği kesinlik kazanmıs, Akdeniz bir Türk
gölü haline gelmistir.
Nice (NİS) Kuşatması :
Bu arada Fransa ile Sarlken arasında savaslar devam ediyordu. Barbaros Fransa'ya yardım amacıyla Fransız donanmasıyla birleserek Nis'i kusattı ve kaleyi ele geçirdi.
Trablusgarp'ın Alınması (1551):
Sinan Pasa ve Turgut Reis 1551 yılında Malta Sövalyelerinin elindeki Trablusgarp'ı aldı.
Cerbe Deniz Savaşı (1559):
Andrea Dorya komutasındaki Haçlı Donanması ile Turgut Reis ve Piyale Pasa'nın komutalarındaki Osmanlı kuvvetleri arasındaki bu deniz savasını Osmanlılar kazandı.
Önemi: Bu zaferle Akdenizdeki Osmanlı Egemenliği pekisti.
Hint Deniz Seferleri (1538-1553)
Sebepleri:
a)Coğrafi kesifler sonucu baharat yolu önemini yitirmis, Avrupalılar Ümit Burnu yoluyla ticaret
yapmaya baslamıslardı. Portekizliler Hint Okyanusu'nda egemenlik kurmuslardı.
b)Hindistandaki GÜCERAT İSLAM DEVLETİ'nin Portekizliler'e karsı Osmanlılardan yardım istemesi.
Seferler: Osmanlı Devleti 1538-1553 yılları arasında bu bölgeye seferler düzenledi. Portekizlilerle savastı. Ancak kesin bir üstünlük sağlayamadı. Yemen, Aden, Sudan ve Habesistan'ın bazı kısımları bu seferler sırasında Osmanlı topraklarına katıldı.
Hint Seferlerinin Basarısız Olma Sebepleri :
a)Osmanlı Devlet adamlarının hint yoluna gereken önemi vermemeleri,
b)Osmanlı gemilerinin Okyanus sartlarına dayanıklı olmaması,
c)Gücerat Sultanlığının Osmanlı Devleti'ne gereken yardımı yapmaması.
NOT: Osmanlı Padisahlarının halife olarak ilk yardım ettikleri müslüman ülke Gücerat'dır.
Osmanlı-İran (SAFEVİ) İlişkileri (1534-1555)
Kanuni Sultan Süleyman Döneminde İran üzerine 1534-1555 yılları arasında üç sefer yapılmıs, İran
Sahının barıs istemesi üzerine savaslar sona ermistir. Sonuçta İki Devlet arasında AMASYA ANTLASMASI imzalanmıstır(1555).
Amasya Antlaşması (1555):
Bu antlasmayla Tebriz, Azerbeycan'ın büyük kısmı, Doğu Anadolu ve Irak Osmanlılar'a bırakılmıstır.
NOT: Amasya Antlasması ilk Osmanlı-İran Antlasmasıdır.
Kanuni'nin Son Seferi ve Ölümü : (1566)
Kanuni Sultan Süleyman Zigetvar seferini düzenlemis ve Zigetvar kalesini kusatma sırasında ölmüstür.
II. SELİM DÖNEMİ
II. Selim Döneminin Siyasi Olayları
Sokullu Mehmet Paşa :
AÇIKLAMA: Kanuni'nin son iki yılında sadrazam olan Sokollu Mehmet Pasa, bu görevine II.Selim ve III.
Murat zamanlarında da devam ettiğinden, 1564-1579 yılları arasındaki döneme "Sokullu Mehmet Pasa Devri" denir. Sokollu'nun 1579'da ölümüyle Osmanlı Devleti'nin Yükselme Devri sona ermis sayılır.
Sakız Adasının Fethi (1566):
Batı Anadolu kıyısında bulunan bu ada Cenevizlilerin elinde bulunuyordu. Kaptan-ı Derya Piyale Pasa komutasındaki donanma 1566 yılında Sakız Adasını fethetti.
Önemi: Batı anadolu kıyılarının güvenliği sağlandı ve Cenevizli korsanlara darbe indirilmis oldu.
Kıbrıs'ın Fethi (1571):
Sebebi: Venediklilerin elinde bulunan bu ada Mısır-Suriye-Anadolu deniz yolu üzerine bulunuyordu.
Osmanlıların Doğu Akdeniz'e tam hakim olabilmeleri ve Nısır-Suriye deniz yolunu güven altına
almaları için bu adayı fethetmeleri gerekiyordu.
Fetih: Piyale Pasa komutasındaki Osmanlı donanması ve vezir Lala Mustafa pasa komutasındaki Osmanlı Ordusu 1570'de adaya çıktı. 1571'de Kıbrıs fethedildi.
Önemi: Kıbrıs'ın fethiyle; Suriye-Mısır-Anadolu deniz yolu güvenlik altına alındı. Osmanlıların doğu
Akdeniz deniz ticaret yolunun tam olarak kontrolünü sağladılar.
İnebahtı Deniz Savaşı (1571) :
Sebep: Osmanlıların Kıbrıs'ı almaları üzerine Avrupa Devletlerinin bir haçlı donanması hazırlayarak
harekete geçmeleri.
Savas: Don Juan komutasındaki haçlı donanması ile Kaptan-Derya Müezzinzade Ali Pasa komutasında
Osmanlı donanması arasında İnebahtı Körfezinde gerçeklesen deniz savasında Osmanlılar ağır bir yenilgiye uğradı. Sadece Uluç Ali Pasa(Kılıç Ali Pasa) komutasındaki gemiler İstanbul'a geri dönebildi.
Önemi: Osmanlı Devleti bu ağır yenilgiye rağmen kısa zamanda yeni bir donanma olusturarak, Akdeniz'e
açıldı. Yeniden Akdenizde üstünlüğü ele geçirdi.
Tunus'un Fethi (1574) :
Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Pasa komutasındaki kuvvetler 1574'de İspanyolların elindeki Tunus'u fethettiler.
Don-Volga Projesi :
Sokollu Mehmet Pasa Karadeniz'e dökülen Don nehri ile Hazar denizine dökülen Volga nehirleri arasında bir kanal açarak iki denizi birlestirmeyi düşündü.
Böylelikle:
1)Ruslar'ın Karadeniz'e girmeleri engellenecek,
2)İran kuzeyden de kontrol edilecek,
3)Orta asya Türklerine erisilebilecekti.
SONUÇ: Kanalın ancak üçte biri kazılabildi. Rusların saldırıları, Kırım hanının isteksiz kalması gibi nedenlerle proje gerçeklestirilemedi.