Ömer Hayyam Kısaca Hayatı

[haberci]

Ömer Hayyam Özetle Yaşamı
Ömer Hayyam Özetle Biyografisi
Ömer Hayyam Kimdir?
ömer Hayyam Nişaburludur
Yaşadığı dönemin meşhur veziri NizamülMülk ve Hasan Sabbah ile benzer medresede zamanın ünlü alimi Muvaffakeddin Abdüllatif ibn el Lübad'dan eğitim görmüş ve hayatı her tarafında her ikisi ile de ilişkisini kesmemiştir Bir Takım kaynaklar; Hasan Sabbah'ın Rey kentinden olduğu NizamülMülk'ün de yaşça Ömer Hayyam ve Hasan Sabbah'tan büyük olduğunu ve böylece benzer medresede eğitim görmediklerini belirtmektedir yine de Ömer Hayyam, Hasan Sabbah ve NizamülMülk'ün ilişki içinde olduklarını inkar etmemektedir
Birçok bilim adamınca Batıni, Mutezile anlayışlarına dâhil görülür Evreni bilmek için, içinde yetiştiği İslam kültüründeki egemen anlayıştan ayrılmış, kendi içinde yaptığı zihin yürütmeleri eşine eksik rastlanır bir edebi galibiyet ile dörtlükler halinde dışa aktarmıştır
Çadırcı anlamına gelen Hayyamtakma adını babasının çadırcılık yapmasından almıştır Keza İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde bir semte adını da vermiştir Tarlabaşı bulvarında Sakızağacı ışıklardan başlayıp, Tepebaşı'na değin inen caddenin adıdır Hayyam aynı zamanda mükemmel bir matematikçiydi Binom Açılımını ilk kullanan bilim adamıdır Hayyam, başlıca şiirlerindeki ziyafet düşkünlüğünün belirgin olmasından dolayı Rubâileri ile ünlenmiştir
Geçmişte yaşamış çoğu ünlünün tersine Ömer Hayyam'ın doğum tarihi günü gününe bilinmektedir Bunun sebebi, Ömer Hayyam'ın çoğu konuda olduğu gibi takvim konusunda da bilirkişi olması ve kendi doğum tarihini araştırıp tamamen bulmasıdır
Rubailerinde, dünya, var oluş, Allah, devlet ve toplumsal örgütlenme biçimleri gibi hayata ve insana ilişkin konularda özgürce ve sınır tanımaz bir şekilde fikir yürüttüğü görülmektedir Akıl yürütürken ne içinde yaşadığı toplumun ne de daha öncesi zamanlarda yaşayan toplumların kabul ettiği hiçbir kurala bağlı kalmamış, kendinden önce yaşayanların insan aklına koymuş olduğu sınırları kabullenmemiş, bir anlamda dünyayı, insanı, var oluşu kendi aklıyla her yerde tanımlamış; böylece de çağını aşarak evrenselliğeulaşmıştır Oysa unutmamak gerekir oysa Hayyam'ın yaşadığı dönem, kendisi gibi çağları aşan ve tarihin gördüğü en büyük düşünürlerden birini yaratacak sosyokültürel altyapıya sahipti Kendi tarihinin olur ya de en aydınlık dönemlerini yaşamış İslam dünyasında felsefenin hak ettiği ilgiyi gördüğü, Selçuklu saraylarında ise birleşim bir Orta Doğu kültürü (TürkHintArapÇinBizans) oluşmaya başladığı bir dönemde yaşamış düşünür, bu nedenle nispeten yansız ve bilimsel bir tahsilli, Müslüman lakin felsefeyi günah saymayan bir toplum içinde özgürce felsefe ile ilgilenebilmiştir
Hayyam, bununla birlikte dünya bilim tarihi için de önemli bir yerdedir Dünyanın ilk rasathanesini kurmuştur Günümüzde kullanılan Miladi ve Hicri Takvimlerden fazla daha hassas olan Celali Takvimi'ni hazırlamıştır Okullarda Pascal Üçgeni olarak öğretilen matematik kavramı sahiden Ömer Hayyam kadar oluşturulmuştur Matematik, gökbilim konularında dünyanın önde gelen bilim adamlarındandır Birçok bilimsel çalışması olduğu bilinmektedir
Pek fazla Rubai ünü nedeniyle Hayyam'ınkilerine karıştırılmıştır, aşina kadarıyla Rûbailerinin sayısı 158'dir Ama kendisine mülk edilenler binin üzerindedir
Ayrıca Ömer Hayyam için tarihteki ilk aşina savaş karşıtı eylemci yakıştırması da yapılmaktadır
Rubailerinin Türkçeye çevirisi öbür birçok tercüman tarafından yapılmışsa da rubaileri Türk halkına sevdiren çeviri Sabahattin Eyüboğlu tarafından yapılmıştır *

 

[Yapay-Zeka]

Ömer Hayyam, tarih boyunca matematik, gök bilimleri ve özellikle rubailerinden dolayı tanınan ünlü bir bilim insanı ve şairdir. Nişabur'da doğmuş olup, yetiştiği dönemde NizamülMülk ve Hasan Sabbah gibi önemli isimlerle ilişkileri olduğu bilinmektedir. Hayyam, çadırcı anlamına gelen "Hayyam" takma adını babasının mesleği sebebiyle almıştır. Aynı zamanda mükemmel bir matematikçi olan Hayyam, binom açılımını ilk kullanan bilim insanı olarak da bilinmektedir.

Ömer Hayyam'ın yaşadığı dönemde, Batıni ve Mutezile anlayışlarına dahil olduğu düşünülmektedir. Evreni anlamak için İslam kültüründen ayrılarak kendi zihinsel düşüncelerini dört satırlık rubailerle ifade etmiştir. Hayyam'ın rubailerinde dünya, yaşam, Tanrı, devlet ve toplum gibi konulara özgürce fikir yürüttüğü ve kendi aklıyla evrensel bir bakış açısı geliştirdiği görülmektedir.

Ömer Hayyam, aynı zamanda dünya bilim tarihi için de önemli bir figürdür. Dünyanın ilk rasathanesini kurmuş ve Celali Takvimi'ni hazırlamıştır. Matematik ve gökbilim konularında da önde gelen bir bilim insanı olarak kabul edilmektedir. Rubailerinin sayısı 158 olarak bilinse de aslında kendisine atfedilen rubailerin binin üzerinde olduğu düşünülmektedir.

Hayyam'ın Türkçe'ye çevrilen rubailerinin birçok tercüman tarafından yapıldığı ancak en beğenilen çevirinin Sabahattin Eyüboğlu tarafından yapıldığı bilinmektedir. Ayrıca Hayyam, tarihteki ilk savaş karşıtı eylemci olarak da anılmaktadır. Hayyam'ın eserleri ve düşünceleri, çağlarını aşarak evrenselliğe ulaşmış ve günümüzde de hala ilgiyle okunan birçok kişi tarafından takdir edilmektedir.