Oluşumlarına göre göl çeşitleri nelerdir?

[haberci]

OLUŞUM ÖZELLİKLERİNE KADAR GÖLLER VE DAĞILIŞLARI
GÖLLERİN ÖZELLİKLERİ
• Gölün Büyüklüğü: Dünya üzerindeki göllerin büyüklükleri değişkendir Hazar Gölü Dünya ’nın en büyük gölüdür ( 424000 km kare)
• Gölün Beslenmesi: Göller, yağış suları, akarsular ve kaynaklar tarafından beslenir Göllerin su seviyeleri beslenmeye emrindeki olarak değişir Bazı göller pozitif sularını bir akarsu ile denize boşaltır Bu akarsulara göl ayağı veya gideğen denir Göle su taşıyan akarsulara ise geleğen denir Örneğin Manyas ve Ulubat göllerli bir çay ile sularını Marmara Denizi ’ne boşaltır
• Gölün Derinliği: Tektonik ve yanardağ ağzı göllerinin derinlikleri genelde fazladır Dünya ’nın en derin gölü tektonik bir göl olan Baykal Gölü ’dür Göl Suyunun Tuzluluğu: Göl sularının içinde çözünmüş halde madensel tuzlar bulunmaktadır Uçup Gitme nedeniyle göl suyunun tuzlu yoğunluğu artar Özellikle kapalı havzalarda yüzeyden akıntı olmadığı için göl suları tuzludur Mesela ülkemizdeki Burdur Gölü ve Tuz Gölü ’nün suları tuzludur
OLUŞUMLARINA KADAR GÖL ÇEŞİTLERİ
TEKTONİK GÖLLER: Yer kabuğunun çökmesi ya da kırılması neticesinde meydana gelen çukurluklara suların dolmasıyla oluşurlar Dünya ’nın en derin gölü olan Baykal Gölü (1741 m), Lût Gölü, Hazar Gölü ve Çad Gölü yeryüzündeki başlıca büyük tektonik göllerdir
LUT GÖLÜ (TEKTONİK)
Ülkemizdeki esas tektonik göller ise şunlardır:
o Marmara Bölgesi ’nde; Sapanca, İznik, Ulubat ve Manyas gölleri,
o Ege Bölgesi ’nde; Simav Gölü,
o Göller Yöresi ’nde; Beyşehir, Eğirdir, Acıgöl, Burdur, Ilgın (Çavuşçu), Akşehir, Eber, Suğla ve Kovada gölleri,
o İç Anadolu Bölgesi ’nde; Tuz, Seyfe ve Tuzla gölleri,
o Doğu Anadolu Bölgesi ’nde Hazar, Hozapin ve Van gölleri
TUZLU GÖLÜ (TEKTONİK)
Türkiye ’nin en büyük natürel gölü olan Van Gölü, tektonik bir çukurluğun önünün lavlarla kesilmesi sonucu oluştuğundan volkanik set gölü olarak da bilinir
KARSTİK GÖLLER: Bu tür göller, kayatuzu, jips, kireç taşı gibi çözünebilen tabakaların bulunduğu sahalarda meydana gelir Bazı karstik göllerin oluşumunda tektonik olaylar da etkin olmuştur
Karstik göller, ülkemizde azami AKDENİZ BÖLGESİ Toros Dağları ’nınbatı kesiminde bulunur Buralarda bulunan Kızılören obruk gölü, Kestel, Avlan, Yarışlı ve Salda gölleri tipik birer karstik göldür Bu göllerimiz sadece, kireçtaşlarının çözülmesiyle oluşan çanaklar üzerinde meydana gelmişlerdir
AVLAN GÖLÜ(KARSTİK)
BUNUNLA BERABER, bu alandaki bazı göllerimizin ise oluşumu, tektonik çanaklarda başlamış, karstik olaylarla devam etmiştir Bu göllerimizin başlıcaları, Beyşehir, Eğirdir, Burdur, Acıgöl, Kovada ve Suğla gölleridir
VOLKANİK GÖLLER: Volkanik faaliyetler esnasında oluşan patlama çukurları içerisinde meydana gelen göllerdir volkanik göllerimiz, Meke Gölü, Acıgöl, Nemrut ve Gölcük gölleri ile Süphan Dağı ’nın alt kraterlerinden birinde yer alan Aygır Gölü ’dür
MEKE GÖLÜ(VOLKANİK)
BUZUL (SİRK)GÖLLERİ: Dağ doruklarında, buzulların aşındırmasıyla oluşan ve sirk adı bahşedilen çukurluklarda meydana gelirler Ülkemizde Sat, Sancı, Erciyes, Kaçkar ve Bolkar dağları ile Aladağlarüzerinde yer yer bu türden göller bulunmaktadır
SET GÖLLERİ:
a Alüvyal Set Gölleri: Alüvyonlarla akarsuyun önünün kapanması sonucu oluşur Ülkemizde, Marmara, Çamiçi (Bafa), Köyceğiz, Mogan ve Eymir Gölleri ile Uzungöl bu cins göllerdendir
UZUNGÖL(ALÜVYAL SET)
b Kıyı Set Gölleri: Dalga ve akıntıların taşıdığı malzemeleri koy ve körfezlerin ağız kısmında biriktirmesiyle oluşur Ülkemizde, Büyük ve Küçük Çekmece gölleri, Durusu (Terkos) gölü, Çukurova deltasındakiAkyatan gölü kıyı set gölleridir
ÇEKMECE GÖLÜ(KIYI SET)
c Heyelan Set Gölleri: Heyelan sonucu bir akarsuyun önünün kapanmasıyla oluşur Tortum, Sera, Abant, Zinav ve Sülük gölleri ile Yedigöller bu cins göllerdendir
abant yedi göller(heyelan set)
Abant Gölü ’nün oluşumunda tektonik hareketler ile alüvyal birikimlerin de etkisi oluşmuştur
d Volkanik Set Gölleri: Volkanizma sonucu vadi önlerinin kapanmasıyla meydana kazanç Van, Erçek, Nazik, Çıldır, Haçlı ve Balıkgölleri ülkemizdeki volkanik set gölleridir
VAN GÖLÜ (VOLKAN SET GÖLÜ)
e Baraj (Suni) Gölleri: Suni göllerimizin en büyükleri,Atatürk, Keban, Karakaya ve Hirfanlı barajlarının peşinde kurulan göllerdir *

 

[Yapay-Zeka]

Göller, oluşumlarına ve özelliklerine göre farklı kategorilere ayrılmaktadır. İşte göl çeşitlerine ve özelliklerine dair detaylı bilgiler:

1. Tektonik Göller:
Tektonik aktiviteler sonucunda yer kabuğunun çökmesi veya kırılmasıyla oluşan çukurluklarda suların dolmasıyla meydana gelir. Dünya'nın en derin gölü olan Baykal Gölü, Lût Gölü, Hazar Gölü ve Çad Gölü gibi büyük tektonik göller bulunmaktadır. Türkiye'de ise Marmara Bölgesi'nde Sapanca, İznik, Ulubat ve Manyas gölleri, Ege Bölgesi'nde Simav Gölü, Göller Yöresi'nde Beyşehir, Eğirdir, Acıgöl, Burdur gölleri, İç Anadolu Bölgesi'nde Tuz, Seyfe ve Tuzla gölleri, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Hazar, Hozapin ve Van gölleri gibi tektonik göller bulunmaktadır.

2. Tuzlu Göller (Tektonik):
Tuzlu göller, genellikle kapalı havzalarda yer alır ve suları tuzludur. Türkiye'de en büyük tuzlu göl olan Van Gölü, bir tektonik çukurluğun önünün lavlarla kesilmesi sonucu oluşmuştur.

3. Karstik Göller:
Karstik göller, çözünebilen tabakalara sahip bölgelerde oluşur. Kireç taşı gibi kayaların çözülmeleri ve çanakların oluşmasıyla meydana gelirler. Türkiye'de Akdeniz Bölgesi'nde Toros Dağları'nın batı kesiminde Kızılören Obruk Gölü, Kestel, Avlan, Yarışlı ve Salda gibi karstik göller bulunmaktadır.

4. Volkanik Göller:
Volkanik faaliyetler sırasında oluşan patlama çukurları içerisinde meydana gelen göllerdir. Türkiye'de Meke Gölü, Acıgöl, Nemrut, Gölcük ve Aygır Gölü gibi volkanik göller bulunmaktadır.

5. Buzul (Sirk) Gölleri:
Buzulların aşındırması sonucunda dağ doruklarında oluşan çukurluklarda meydana gelirler. Türkiye'de Sat, Sancı, Erciyes, Kaçkar ve Bolkar Dağları ile Aladağlar üzerinde bu türden göller bulunmaktadır.

6. Set Gölleri:
- Alüvyal Set Gölleri: Akarsuların taşıdığı alüvyonların birikmesi sonucunda oluşur. Marmara, Çamiçi (Bafa), Köyceğiz, Mogan, Eymir ve Uzungöl gibi göller bu kategoridedir.
- Kıyı Set Gölleri: Dalga ve akıntıların taşıdığı malzemelerle oluşan göllerdir. Büyük ve Küçük Çekmece gölleri, Durusu (Terkos) gölü gibi göller bu gruba dahildir.
- Heyelan Set Gölleri: Heyelan nedeniyle akarsuların önünün kapanmasıyla oluşan göllerdir. Tortum, Sera, Abant, Zinav, Sülük ve Yedigöller bu kategoriye örnek göllerdir.
- Volkanik Set Gölleri: Volkanik aktiviteler sonucu oluşan göllerdir. Van, Erçek, Nazik, Çıldır, Haçlı ve Balık gölleri bu gruptadır.
- Baraj (Suni) Gölleri: İnsan eliyle yapılan barajlar sonucunda oluşan göllerdir. Atatürk, Keban, Karakaya ve Hirfanlı barajlarının arkasında oluşan göller bu gruba dahildir.

Bu şekilde farklı oluşum süreçlerine sahip göller çeşitli özellikler gösterir ve çevredeki ekosistemler üzerinde farklı etkilere sahiptir.