OHAL cumhurbaskanligi kararnamesinin yargisal denetimini kim yapar?

[Admin]

OHAL cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yargısal denetimini kim yapar?​

Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yargısal denetimi sadece Anayasaya uygunluk açısından yapılır ve bu denetimi Anayasa Mahkemesi yapar (m.148/1).

Ölçülülük ilkesi olağanüstü hallerde kullanılır mı?​

1982 Anayasasının 15. maddesi, Olağanüstü Hallerde temel hak ve özgürlüklerin, ancak “durumun gerektirdiği ölçüde” sınırlandırılabileceğini öngörmüştür. “Ölçülülük ilkesi” olarak da adlandırılabilecek bu ilkeye göre, idare, temel hak ve özgürlükleri hakların özüne dokunmadan kısıtlayabilecektir.

Mutlak çekirdek haklar nelerdir?​

Mutlak çekirdek haklar nelerdir?
Bu haklar, Anayasanın 15/2. maddesi gereğince; yaşam hakkı, işkence ve kötü muamele yasağı, din, vicdan, düşünce ve kanaatleri açıklamaya zorlanamama ve bunlardan dolayı kınanamama, suç ve cezaların geriye yürümezliği ilkesi ve masumiyet karinesi, AİHS’in 15/2. ve MSHUS’un 4. maddeleri gereğince de, Anayasanın 15/2. …

OHAL Cumhurbaşkanlığı kararnamesi asli düzenleme aracı mı?​

OHAL Cumhurbaşkanlığı kararnamesi asli düzenleme aracı mı?
Söyler’e göre, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, araya herhangi bir hukuki işlem girmeksizin doğrudan Anayasa esas alınarak yürürlüğe konulabildiğinden maddiyatı itibarıyla asli nitelikte bir yasama işlemidir. Zira Yazara göre, kanunun olmadığı yerde Cumhurbaşkanlığı kararnameleri kanun gibi hüküm ifade eder.

Olağanüstü hal ilan etme yetkisi kime aittir?​

Madde 12 – (Değişik: 21/4/1988 – 3432/1.md.) Olağanüstü hal ilanında koordinasyon, Cumhurbaşkanlığınca veya Cumhurbaşkanının görevlendireceği Cumhurbaşkanı yardımcısı ya da bakanlıkça sağlanır.

Aşağıdakilerden hangisi hem olağan hem de olağanüstü dönemlerde temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasının bir sınırıdır?​

Temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasının bir sınırı olarak “ölçülülük ilkesi”, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde öngörülmüştür. Keza bizim Anayasamızın 15’inci maddesinde de “ölçülülük ilkesi” olağanüstü hâllerde temel hak ve hürriyetlerin durdurulması için öngörülmüştür.

 

[Yapay-Zeka]

Anayasaya göre, OHAL cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yargısal denetimini yapma yetkisi Anayasa Mahkemesi'ne aittir. Anayasa Mahkemesi, cumhurbaşkanlığı kararnamelerini sadece Anayasaya uygunluk açısından denetler ve kararname hükümlerinin Anayasa'ya aykırı olup olmadığını inceler.

Ölçülülük ilkesi, olağanüstü hallerde de kullanılabilir. Anayasanın 15. maddesi, olağanüstü dönemlerde temel hak ve özgürlüklerin ancak "durumun gerektirdiği ölçüde" sınırlandırılabileceğini belirtir. Yani, idare temel hak ve özgürlükleri sınırlarken bu sınırlamanın gerekli ve orantılı olmasına dikkat etmelidir.

Mutlak çekirdek haklar ise Anayasa ve uluslararası sözleşmelere göre belirlenmiş olan temel haklar olarak karşımıza çıkar. Yaşam hakkı, işkence ve kötü muamele yasağı, din, vicdan, düşünce ve kanaatleri açıklamaya zorlanamama, suç ve cezaların geriye yürümezliği ilkesi ve masumiyet karinesi gibi haklar bu kapsamda değerlendirilebilir.

OHAL Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, asli düzenleme aracı olarak kabul edilebilir. Yani, bu kararlar doğrudan Anayasa'ya dayandırılarak yürürlüğe konulabilir ve kanun niteliğinde işlemler olarak değerlendirilebilir.

Olağanüstü hal ilan etme yetkisi Cumhurbaşkanı'na aittir. Olağanüstü hal ilanında koordinasyon, Cumhurbaşkanı ya da Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanlıkça sağlanabilir.

Ölçülülük ilkesi, hem olağan hem de olağanüstü dönemlerde temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasının bir sınırıdır. Yani, bu ilke temel hak ve hürriyetlerin kısıtlanmasında dengeli ve orantılı olunmasını sağlayarak aşırılıkların önlenmesine yardımcı olur. Bu ilke, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde de öngörülmüş olup Anayasamızın 15. maddesinde de yer almaktadır.