Öfkem Beni Yenemez, Ben Öfkemi Yenebilirim!

[SoruCevap]

Öfke, halk ortasında makus addedilen bir histir. Pekala ya hakikaten o denli mi?

Öfke tıpkı öteki hisler üzere insani bir histir ancak denetim edilmediğinde kişinin kendisine, etrafına ve münasebetlerine ziyan verebilmektedir.

Her hissin söz yolu kişi gelişirken gelişir. Birey gelişim sürecinde öfkelenince bağıran, vuran, eşya fırlatan vb. davranışlara tanıklık ettiğinde öfkeyi yaşayış biçimi bu istikamette etkilenmektedir. Yani berbat olan öfkenin kendisi değildir; öfke hissinin sonunda verilen yansılar olumlu yahut olumsuzdur. Öfkenin makus olarak anılmasına sebep olan ise olumsuz verilen reaksiyonlardır.

Pekala bunu değiştirmek mümkün mü?

Bu hususta ebeveynlere/bakım veren şahıslara kıymetli misyonlar düşmektedir. Yapılması gereken çocukluktan itibaren öfkelenmemeyi değil öfke sonucundaki olumsuz davranışları olumluya çevirmeyi öğretmektir. Çünkü hisleri hayatımızdan çıkarmak mümkün değildir. Değerli olan öfkelenince olumsuz yansıları denetim edebilmektir. Buna en başta ebeveynler kendi öfke denetim ve söz biçimleriyle model olarak başlaması gerekir.

“Peki lakin biz de bu türlü gördük” diyenlerinizi duyar üzereyim. Haklısınız. Lakin insan gelişebilen bir varlıktır. Şayet siz ister ve çabalarsanız davranışınızı denetim etmek sizlerin elinde. Zira herkes kendi niyetlerinden, hislerinden ve davranışlarından sorumludur. Karşınızdakini değiştirmek güçtür lakin değişime kendinizden başladığınızda değişen sizle birlikte etrafınızın size tesirinin değişmesi mümkündür. Daha şuurlu bireyler olabilmek ismine gereksinimlerinizi fark edip bu doğrultuda adımlar atarak kendi hayatınıza düzgün gelecek dokunuşlar yapabilirsiniz. Beynimiz fevkalâde güce sahiptir. Nasıl kullanmak isterseniz size o istikamette yardım eder.

Öfkenin olumlu yanı var mı?

Öfke bir taraftan baktığımız vakit olumlu istikametlere de sahiptir. Öfkenin ne olumlu yanı olacak canım? diyebilirsiniz, çabucak söyleyeyim. Öfke, dikkatimizi ve odaklanmamızı artırır. Şayet maksadımız kendimizi yahut bir sevdiğimizi ya da yardıma muhtaç birini güç durumdan kurtarmak ya da korumaksa öfke güç ve inanç sağlar. İşte öfke bu istikamette kullanıldığında yapan sonuçlar doğurmaktadır. Bu da vücut gücünün değil beyin gücünün kuvvetini fark etmekten doğar.

Öfkenizi yönetebilmek için;

Öfkenizi ve süreçlerini tanıyın.

Öfkenizi tetikleyen olayları belirleyin

Hangi kanılar öfkenizi artırmakta

Hangi fizikî belirtilere yol açtığını fark edin

Öfkenizi süreçleriyle birlikte fark edin ve onu kabul edin

Baş etme stratejilerinizi alternatiflerle geliştirin.
Öfkeyi denetim etmek demek susmak, içe atmak demek değildir. Elbette öfkenizi paylaşacaksınız ancak hakikat irtibat yoluyla. Öfkeyi tabir ederken dikkat edilmesi gerekenler;

Düşündüğüm birinci şeyi söylemeyeceğim

Gereksinimim olan şeyi düşüneceğim

Öfkemin gerçek nedenini düşüneceğim.

Olaylara yüklediğim mana nedir?

Sakinleştikten sonra “ben dili” ile öfkelendiğimi sebebiyle birlikte paylaşacağım.
Hislerinizi evvel kendiniz tanıyıp tanımlamalısınız ki bunu karşı tarafa hakikat sözcüklerle tabir edebilesiniz. Siz yetişkinler öfkenizi gerçek yönetebilirseniz şayet, çocuklar da sizleri model aldığında hakikat davranışlar edinecekler.

Anlık yaşanıyor görünen öfke hissini dahi incelemek üzere ele aldığımızda bir sürü süreçlerden adımlardan geçirmekteyiz. Hasebiyle elbette bugüne dek öfke denetim ve sözünde zahmet yaşayan biriyseniz anında denetim etmeniz beklenemez. Ancak bir davranışın alışkanlık olarak yerleşebilmesi için sizlerin eforuna yani deneyimlemesine muhtaçlık vardır. Tıpkı yazı yazmayı öğrenirken başlarda yamuk yumuk, eksik harfler vb yazılabildiği üzere öfkenizle baş etme sürecinizin başlangıcında zahmet yaşamanız epeyce olağan bir durumdur. Kıymetli olan hiçbir durum karşısında yenik düşmeden öfkenizle baş etme istikametindeki uğraşınızı sebatla devam ettirebilmektir.

Öfkenizi yenebildiğiniz anlar diliyorum…