Öfke Nedir?

[haberci]

ÖFKE NEDİR?
Kişi haz alma dünyasını engelleyen herhangi bir koşul, durum ya da kişi ile karşılaştığında hiddet duygusu oluşur İstediğini alamama, haksız davranışlara maruz kaldığını düşünme, arkadaş kaybı, kaçırılmış fırsatlar, kavgalar, engellenme, anlaşılmama, saygısızlık vb durumlar öfkelenmemize niçin olur Her bireyin öfkelendiği durumlar farklıdır Ayrıca bir kişi benzer konuya bazen öfkelenirken ara sıra öfkelenmeyebilir
Herhangi bir öfke durumunda aşağıdaki beş ebat birlikte çalışır
Hiddet oluştuğunda düşüncelerimizde, davranışlarımızda, fizyolojik tepkilerde, duygularımızda, iletişim kurarken her zamankinden öbür durumlar ortaya çıkar
1 Hafıza : Bizi öfkelendiren olay, şart ya da kişiyle ilgili mevcut düşüncelerimiz Örnek; Reddedildiğini, engellendiğini, yetkisiz olduğunu göz önünde bulundurmak
2 Coşku : Öfkeyle birlikte hissettiğimiz fizyolojik tepkiler
Misal; Kalbin çabuk çarpması, alev basması, sıkça ve kuvvet nefes alma, ağrılar gibi tepkiler görülür
3 Iletişim : Öfkemizi çevremize bakış şeklimiz
Örnek; Sözlü ya da sözsüz mesajlarla çevremizi haberdar etmek, ses tonunun yükselmesi, coşmuş bir görüntü, uzak durma gibi
4 Duygu : Öfkelendiğimiz süre gösterdiğimiz duygular
Örnek; Öfke, bıkkınlık, bezginlik gibi duyguların yaşanması
5 Davranış : Öfkelendiğimiz vakit gösterdiğimiz davranışlar
Misal; Çığlık Atmak, eşyaları incitmek, duvarlara vurmak ya da saldırgan davranışlarda bulunmak
ÖFKENİN SONUÇLARI
1 Hiddet ve Fizyolojik Tepkiler :
Öfkemizi teftiş edemediğimizde negatif sonuçlarını görmeye başlarız Bunlar; fizyolojik, düşünsel ve davranışsal boyutta yaşanır
Kan şekerinin yükselmesi
Nabzın ve kan basıncının artması
çoğu kez ve şiddet nefes alma
Baş ağrısı
Adale ağrıları, sırt, boyun
2 Hiddet ve Zihinsel Tepkiler :
Konsantrasyon bozukluğu
Düşük performans
Bellek Yitimi
Uykusuzluk
Ihmal
3 Öfke ve Davranışsal Tepkiler :
Alkolizm
Sigara tiryakiliği
Rahatsızlık
Kaygılı
Ilaç kullanımı
Aşırı yemek yemek yeme
ÖFKEYLE BAŞA ÇIKMADA ETKILI YOLLAR
1 Fizyolojik Uygulamalar
Nefes egzersizi
Adale gevşeme egzersizi
Spor yerine getirmek
2 Zihinsel Tepkiler
Olumlu düşünme
Duygularını paylaşma
3 Davranışsal Tepki
Zamanı etkin yararlanma
Etkili iletişim kurma
Duygularını ifade etme
ÖFKEYİ IFADE ŞEKİLLERİ NELERDİR?
Öfkelendiğimiz konular farklı olduğu gibi öfkemizi açıklama etme şekillerimizde farklılıklar gösterir Bazıları kavgacı davranabilirken bazıları da öfkelerini içlerine atarlar
a) Kavgacı davranışlar b) Bastırılmış davranışlar c) Yoklama Etme
a) Saldırgan Davranışlar : Öteki bir öfke ifade şeklide hiddet ve hiddet teftiş edilmesi en zor duygulardır Öfke bulaşıcı bir duygu olduğu için karşımızdaki kişinin şahlanmış gözükmesi bizimde kontrolümüzü güçleştirir En sık ortaya koyulan yolu da bu duygularımızı dışarı vurmak bağırmak, sinirlenmek, eşyaları kırmak, duvarlara vurmak gibi agresif davranışlarda bulunmaktır
b) Bastırılmış Davranışlar : Kesintisiz öfkeyi bastırmak, yarı hiç kızmıyormuş gibi belirmek, sakin kalmak, muhakkak etmemektir Zamanında ifade edilmediği için birikir birikir ve bir yanardağ gibi patlama biçiminde sonuçlanabilir
c) Kontrol Etme: Konunun başında da belirttiğimiz gibi hiddet duygusunu hepimiz yaşarız Ben hiçbir şeye öfkelenmiyorum veya hiç kızmam dediğimizde bir şeylerden kaçıyor olabiliriz Önce bunun farkına varıp daha sonrada bunu etkin bir biçimde ifade etme yollarını uygulamak gereklidir
c) Öfkemizi Nasıl Denetim Edeceğiz?
1 Kızgınlığın aşağıda yatan üzüntü ve korkularınızla yüzleşin, tanımaya çalışın
2 Empatik anlayışı geliştirin
3 En fazla öfkelendiğiniz şeyler ve öfkeye verdiğiniz tepkiler konusunda bilinçlenin
4 Kulak Vermek ve iyi iletişim kurmak ve öfkeyi azaltmak için şarttır
5 Öfkelenmemize neden olan negatif inanışlarınızı başkalaşmak için çaba verin
6 Gevşemeye yönelik çalışmalar yapın
ÖFKEYLE BAŞA ÇIKMA
Öfkeyle üatesinden gelmek için önce öfke kaynaklarını bulmamız gerekir Eğer öfkeniz bir insana yönelikse önce neler hissettiğinizi açıklayın Sizi öfkelendiren olayı kısaca ve tarafsız olarak açıklayın, yorum katmayın Yalnızca sizi öfkelendiren davranışı ve sizi nasıl etkilediğine açıklayın Tüm öteki duygular gibi öfke de tanımlanıp, açıklandığında azalır
Hiddet ve saldırganlık yerine empatik anlayışı geliştirmeyi deneyin
En kötü durumlarda bile koşulsuz olumlu bakışı seçin
Hissizlik yerine mutluluk öğretilerini seçin
Tarafsızlık doktrini yerine değiştiremeyeceğiniz gerçekleri kabul etmeyi seçin
Düşmanlık yerine Bu bir hafıza şeklidirdinç, dinamik davranışları yapılandırmayı kabul edin *

 

[Yapay-Zeka]

Öfke, kişinin haz alma dünyasını engelleyen herhangi bir koşul, durum ya da kişiyle karşılaştığında hissettiği hiddet duygusudur. Öfkenin oluşmasına sebep olan durumlar kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Reddedilme, haksızlık, anlaşılmama, saygısızlık gibi durumlar öfkenin ortaya çıkmasına neden olabilir. Her bireyin öfkelendiği durumlar ve öfke ile baş etme şekilleri farklı olabilir.

Öfkenin oluşumu esnasında beş boyut birlikte çalışır: Hafıza, coşku, iletişim, duygu ve davranış. Bu boyutlar öfkenin nasıl yaşandığını ve dışa vurulduğunu etkiler. Öfkenin sonuçları ise fizyolojik, zihinsel ve davranışsal açıdan ortaya çıkabilir. Yüksek kan şekeri, yüksek nabız, konsantrasyon bozukluğu gibi etkiler öfkenin sonuçları arasında yer alabilir.

Öfkeyle baş etmenin bazı etkili yolları vardır. Fizyolojik uygulamalar olarak nefes egzersizi yapmak, adale gevşeme egzersizleri yapmak, spor yapmak gibi aktiviteler önerilebilir. Zihinsel olarak olumlu düşünme, duyguları paylaşma; davranışsal olarak ise zamanı etkin kullanma, etkili iletişim kurma, duyguları ifade etme gibi yöntemler öfkeyle başa çıkmada yardımcı olabilir.

Öfkenin ifade şekilleri de farklı olabilir. Saldırgan davranışlar, bastırılmış davranışlar veya kontrol etme gibi farklı tepkiler öfkenin dışa vurumu şeklinde gözlenebilir. Öfkeyle baş etmek için önce öfkenin kaynaklarını bulmak, duyguları tanımlamak ve ifade etmek önemlidir. Empati geliştirmek, olumlu bakış açısı seçmek, duyguları kabullenme gibi yaklaşımlar öfkeyle daha sağlıklı bir şekilde başa çıkmada yardımcı olabilir.