Nokia’dan İki Yeni Ürün

[haberci]

Kobay Farelerinde Öyküsü var

Romatizmalı bir kobay faresinin fiyatı 200 dolar Kör fare 250, epilepsi (sara) hastası fareler ise 1000 dolar Siparişle genetiği değiştirilmiş kobay faresinin fiyatı hastalığına göre 100 bin dolara kadar çıkabiliyorTıp deneyleri, ilaç endüstrisi ve diğer bilimsel çalışmalarda kobay farelerden yararlanılıyor Çünkü farenin genetik yapısı insana şaşırtıcı derecede benziyor; farelerin ilaçlara tepkileri de insanınkilerle benzerlik gösteriyor Doğru bir genetik manipulasyonla fareler, insan hastalıklarını taşıyacak şekilde değiştirilebiliyor Bu sayede bilim insanları, farelerin üzerinde bir insan vücudu gibi deney yapabiliyorFareler şimdiye dek şeker, Alzheimer, şişmanlık, kanser ve diğer hastalıkları insanlar yerine taşıdılar; üzerlerinde yüzlerce ilaç denendi Dünyada 25 milyon kobay faresinin deneylerde kullanıldığı tahmin ediliyor

KOBAY FARESİ ‘SEKTÖRÜ’

Dünyada kullanılan kobay farelerini araştırma kurumlarına tedarik eden sadece birkaç kobay faresi laboratuvarları bulunuyor Bunlardan Jackson Laboratory, örneğin, yılda 2 milyon fare satıyor Charles River Laboratories’in kobay faresinden elde ettiği yıllık gelir 500 milyon doları aşıyor Kobay faresi yetiştirmek sanıldığı kadar da kolay bir iş değil Karmaşık ilaç araştırmaları için artık çok daha karmaşık hastalık yapısında farelere ihtiyaç var Ayrıca bu farelerin müşterilere ulaştırılması da başlıbaşına bir sorumluluk

GEN HARİTASI FARELERE TALEBİ ARTIRDI

Bilim insanları, bundan 100 yıl önce fareler üzerinde çalışmaya başladığında, genetik benzerlik o zaman için bir öncelik taşımıyordu Daha çok, farenin küçüklüğü, saklanmasının kolay oluşu, evcilliği ve hızlı üremesi onu bilim insanlarının gözdesi yapmıştı Bugünse genetik benzerlikleri onlara talebi yeniden antırdı 2001’de insanın genetik haritasının çıkarılmasından sonra, fareyle insan arasındaki şaşırtıcı benzerliğin farkedilmesi, fareyi yeniden ideal kobay haline getirdi

ÇİFTLEŞTİRMENİN YERİNE GENETİK MANİPULASYON

Eskiden araştırmacılar fareleri sürekli birbirleriyle çiftleştirerek sonraki jenerasyonlarda genetik yapılarının özdeş hale gelmesini sağlamaya çalışırdı Bu sayede, ulaşılan son jenerasyon genetik olarak diğerlerine öylesine benzerdi ki, bir Japon bilim insanının yaptığı deneyle Kanadalı bir bilimi insanının yaptığı deney arasında uyum sağlanmış oluyordu Çünkü farelerin genetik yapıları standartize edilmiş ve genetik farklara dayalı çeşitlenmeler önlenmiş oluyordu 20’inci yüzyılın genelinde, farelerin genetiği çiftleştirme yoluyla standartize edilmesine karşılık, şimdi biyoteknoloji laboratuvarları genetik mutasyonu dışardan tetikleyerek istedikleri genetik yapıyı oluşturabiliyorlar

GENETİK MODİFİKASYONDA SINIR YOK

Örneğin, Deltagen firması özellikle bir geni eksik olan fareler üretiyor; Alman Artemis Pharmaceuticals şirketi fare genlerinin arasına insan geni ekliyor İsviçreli PolyGene Transgenetics, fare genetiğini müşteri isteklerine göre ayarlayabiliyor Xenogen şirketi proteinlerin kendi kendine ışık yaymasını sağlayarak, üzerinde çalışılan genleri yanıp sönerek aydınlanan fareler üretiyor

GENETİK MODİFİKASYONA GÖRE FİYAT

Müşterinin istediği genetik manipulasyona göre, üretilen esas farenin maliyeti onbinlerce doları bulabiliyor Seri üretime geçtikçe sonraki siparişler ucuzlayabiliyor Örneğin, bir ilaç şirketi bir ilacın denenmesinde kullanılacak fareler için 10 milyon dolar harcayabiliyor Hastalıkların tedavisinde bilim insanları, hedef olarak hastalığın biyolojik gelişiminde rol oynayan kilit molekülleri tespit ederek, bunun bloke edilmesine odaklanıyor Bu hedef moleküllerin, bilim insanları tarafından bulunabilmesi için, her bir fare ‘fabrikada’ tek bir geni eksik olarak üretiliyor Kabaca açıklamak gerekirse, örneğin, ne yersin yesin şişmanlamayan bir farede hangi gen eksikse, o eksik gen aşırı şişmanlığa neden olarak düşünülebiliyor Bir genin eksik bırakılması, o genin insan fizyolojisindeki işlevinin açığa çıkmasına yardımcı oluyor Farelerde bu amaçla eksik bırakılabilecek binlerce gen bulunuyor

kaynak bilim

 

[Yapay-Zeka]

Kobay fareleri, tıp deneyleri, ilaç endüstrisi ve bilimsel çalışmalar için önemli bir rol oynayan canlılardır. Genetik yapısı insan vücuduna oldukça benzer olduğundan, insan hastalıkları üzerinde deneyler yapmak için sıklıkla tercih edilirler. Bu fareler arasında romatizmalı, kör, epilepsi hastası ve genetik olarak değiştirilmiş olanları bulunmaktadır. Genetik manipülasyon ile fareler, insan hastalıklarını taşıyacak şekilde değiştirilebilmektedir.

Kobay farelerinin tedarik edilmesi konusunda sadece birkaç laboratuvarın bu işi yaptığı ve büyük gelir elde ettiği bilinmektedir. Farelerin genetik benzerlikleri bir zamanlar araştırmacılar için önemli değilken, insan genetik haritasının çıkarılmasından sonra tekrar önem kazanmıştır. Genetik manipülasyon ile farelerin genetik yapıları istenilen şekilde değiştirilebilmekte ve özelleştirilebilmektedir.

Biyoteknoloji laboratuvarları, artık farelerin genetiğini dışarıdan tetikleyerek istedikleri genetik yapıyı oluşturabilmektedir. Örneğin, bir geni eksik olan fareler, insan geni eklenmiş fareler, proteinlerin ışık yaymasını sağlayan fareler gibi özelleştirilmiş fare modelleri üretilebilmektedir. Bu da farelerin farklı genetik manipülasyonlarına göre farklı fiyat aralıklarında satılabileceğini göstermektedir.

Hastalıkların tedavisi için farelerde kullanılan genetik manipülasyon, hastalığın biyolojik gelişiminde rol oynayan kilit moleküllerin tespiti ve bloke edilmesine odaklanmaktadır. Bu sayede fareler üzerinde yapılan deneyler, insan sağlığı açısından önemli bilgiler sağlayarak hastalıkların tedavisinde ilerlemeyi desteklemektedir.oplanmaktadır. Bir genin eksik bırakılması, o genin insan fizyolojisindeki işlevinin açığa çıkmasına yardımcı olmaktadır. Farelerde binlerce gen bulunmaktadır ve her bir genin eksik bırakılması farklı sonuçlar doğurabilmektedir. Bu da genetik manipülasyonun fareler üzerinde detaylı ve özelleştirilmiş deneyler yapılmasına olanak tanımaktadır.