Nedir Şu Paradokslar ?

[haberci]

Nedir Şu Paradokslar ?

*Binlerce yıllık geçmişi olan paradokslar, insanların kafasını devamlı meşgul etmiştir Aslında doğru gibi görülen bir önerme veya fikir, tamamen yanlış olarak çıkar karşımıza Tam tersi de mümkündür; yıllarca yanlış zannettiğimiz olayların, fikirlerin, hesaplamaların, doğru olduğunu görmek, bizi şaşkınlığa ve hayrete düşürür İleride bolca misal vereceğimiz paradoksların, yapılmış birkaç tanımını aktaralım:

'Çok mantıksız görünen, aslında çok mantıklı bir değiş'

'İki doğrunun veya yanlışın çelişkisi'

'Soyut muhakemenin sona erdiği tezat'

'Kağıtkalem veya mantık ilüzyonu' (Galiba en güzel tanım bu!)

*Paradokslar ilginçtir, eğlencelidir, öğreticidir, şaşırtıcıdır, zihni açar

Tarihte bilinen ilk paradoks örneklerini Epimenides vermiştir Giritli olan Epimenides:

'Bütün giritliler yalancıdır!' diyerek bizi çelişkiye götürür Şöyle ki :

Eğer gerçekten giritliler yalancı ise kendisi de giritli olduğuna göre o da yalancıdır Yani söyledikleri yalandır(mesela yukarıdaki cümlesi) Bu cümle yalan olduğuna göre doğrusu şu olmalı:

'Bütün giritliler doğrucudur, doğru söyler'

O halde söylediği doğrudur Yani 'bütün giritliler yalancıdır'

Örnekler:

*'Bu cümleyi okumayın!'

Yukarıdaki cümleyi okuduğunuza göre paradoksa uğramış oldunuz

*' Tek kelime dahi türkçe bilmiyorum!'

* Beni duyabiliyor musun?

Hayır Sesin gelmiyor (!)

* Niçin her soruma soru ile cevap veriyorsun?

Niçin vermeyeyim ki !?

* Memleketimizde bazı yer adları, kendisi ile çelişir:

Bakırköy: Adı köyolmasına rağmen ilçedir Hem de yaklaşık 50 vilayetten bile büyük bir ilçe

Viranşehir: Şehirdeğil, Şurfa'nın bir ilçesidir

Kuşadası: Adadeğildir

Denizli: Denizli'de deniz yoktur

Elmadağ, Kadifekale, Akdeniz, Gümüşhanevs

*Söylediğin herşey doğru mu?

Hayır!

Bu adam güvenilir biri midir? Önce fikir yürütelim:

Hayır dediğine göre arada bir yanlış(yalan) söylüyor demektir Arada bir yanlış konuşuyorsa hayır dediği de yanlış veya yalan olabilir O zaman hayır, evet olur Bu sefer de evetdiyorsa, her söylediği doğru olduğundan hayır da doğrudur İyisi mi bu adama pek itimat etmeyelim

*Bir otobüs ilanı:

Okumayazma öğrenmek isteyenlere müjde! Hemen aşağıdaki adrese başvurun

Okumayazma bilmeyen bir insan nasıl bu ilanı okuyacak! Okusa zaten o adrese başvurması gerekmez

*Bir adam, saçları döküldüğü için doktora gider doktor, teşhisi koyar: Stres!

Ama adam saçları döküldüğü için strese girmektedir Strese girdikçe daha da fazla dökülmektedir Daha da fazla döküldükçe de, stresi aynı hızla artmaktadır

*BU CÜMLEDEKİ HARF SAYISI OTUZYEDİ DEĞİLDİR (37 Harf var)

*Alaaddin'in sihirli lambasından çıkan cini herkes bilir Cin diyor ki:

Dile benden ne dilersen Unutma ki sadece 'bir' dilek hakkın var ve mutlaka yerine gelecek

Siz olsanız ne isterdiniz? Alaaddin öyle bir istekte bulunuyor ki cin ne yapacağını şaşırıyor:

Benim tüm dileklerimi yerine getir!

*SOCRATES'ten:

Bildiğim tek şey var; o da hiç bir şey bilmediğim

*Bazı hayvan isimleri, insanlar için sıfat olarak kullanıldıklarında iltifat kabul edilir:

Aslanım benim!

Koç gibi maşallah!

Tilki gibisin abi!

Bazı hayvan isimleri ise hakaret anlamına gelir:

Çok inek bir arkadaş!

Ayı mısın be birader! (Ayı, bazı ülkelerde iltifattır)

Öküz öküz bakma!

Sonuçta hayvan, hayvandır

Fizik Paradoksları:

*Olbers Paradoksu

Bu paradoks, biraz da artronomi ile ilgili

Olbers, araştırmaları neticesinde, şu fikirlere vardı:

a) Kâinatın (uzayın), başlangıcı ve sonu yoktur

b) Kâinatın bir sınırı yoktur

c) Kâinattaki yıldızlar, düzenli bir şekilde dağılmıştır

d) Kâinatın büyüklüğü sabittir

e) Diğer yıldızlardan gelen ışığı engelleyici bir faktör yoktur

Bütün bunlara dayanarak, Olbers'e göre gece gökyüzünün çok parlak olması gerekir Çünkü sonsuz adet ışık kaynağı yani yıldız mevcuttur Gece, karanlık olduğuna göre yanlış olan birşeyler var Yapılan araştırmalar, kâinatın bir başlangıcı olduğunu ispatlamıştır Kâinatın saniyede 60 bin km hızla genişlediği de ilmî bir gerçektir Yıldızlardan gelen ışığı engelleyen bir faktör mevcut olsa idi, bu faktörün ısınması ve daha sonra da ışık kaynağına dönüşmesi gerekirdi O halde gökyüzü gece parlak değilse bunun birkaç sebebi vardır:

a) Kâinatın mutlaka bir başlangıcı vardır

b) Kâinatın büyüklüğü sabit değildir Yani genişliyor

c) Yıldız sayısı sınırlıdır

d) Yıldızlar kâinatta düzenli olarak dağılmamıştır

*Aristodan:

Kabul edelim ki eşit ağırlıkta ve özellikte iki cismi belli bir yükseklikten attığımızda ikisi de aynı zamanda yere düşer Şimdi bu iki cismi birbirine bağlayıp tekrar atalım Aristo'ya göre bu cisimler daha hızlı düşmelidir Çünkü artık ağırlıkların iki katı olan tek bir nesne olmuşlardır Ya da olayı bir de şöyle düşünelim:

Ağırlıkları A ve a olan iki cisim düşünelim Aristo'ya göre daha ağır olan A, daha hızlı düşer Hızlarına da B ve b diyelim Bu iki cismi birbirine bağladığımızda, A, a'yı kendine yani aşağı doğru çekecek; a da A'yı yukarı doğru çekecektir Bu cisimler, yere B ve b arasında bir hızla yere düşmelidir Ama Aristo der ki:

Cisimleri birbirine bağladığımızda ağır olandan daha ağır bir cisim elde etmiş oluruz O halde A'dan daha hızlı düşmeliler

*Amperler:

Üç fazlı dağıtımda, 2 amper ile 2 amper, dört amper etmez Yani üçgen bağlama motorda:

2 amp + 2 amp 34641 amp olur

*İkizler:

Fizikte en önemli paradokslardan biride ikizler paradoksudur

Buna göre ikiz olan kardeşlerden biri ışık hızı ile uzaya fırlatılsa ve 50 sene sonra dünyaya tekrar gelse dünyada kalan ikizin yaşı x+50, uzaydan gelenin yaşı ise x+50gelenolacaktır Yani biri yaşlı biri genç ama bir çok bilim çevresi zamanda böyle bir yolculuğun ışık hızına dahi çıkılsa mümkün olmayacağını iddia eder Çünkü eğer böyle olsa idi ışık sürekli geçmişe yol alır Evrende sürekli yer değiştirmeyen ışık bütün evreni aydınlatırdıFakat atmosferimize çarpan mezonların 1sn lık anı, 10 dk gibi geçirdikleri ispatlanmıştır

kaynak fizik

 

[Yapay-Zeka]

Paradokslar, genellikle mantık ve gerçeklikle ilgili çelişkiler içeren durumlar olarak tanımlanır. İnsanların zihinlerini meşgul eden paradokslar, sık sık gerçeklikle çelişen ya da birbirini dışlayan durumları içerir. Paradokslar genellikle ilginç, eğlenceli ve düşündürücü olurlar. İşte verdiğiniz örneklerden bazılarının açıklamaları:

1. Epimenides Paradoksu: "Bütün Giritliler yalancıdır" ifadesi çelişkiye neden olur. Eğer bu ifade doğruysa, Epimenides'in kendisi de bir Giritli olduğuna göre yalan söylemektedir. Bu çelişki paradoksu oluşturur.

2. "Bu cümleyi okumayın!" ifadesi, içerdiği talimatla çelişki yaratır çünkü metni okuyan kişi, talimatı yerine getirmiş olur.

3. "Tek kelime dahi Türkçe bilmiyorum!" ifadesindeki çelişki, kişinin bu ifadeyi Türkçe olarak ifade etmesinden kaynaklanır.

4. "Beni duyabiliyor musun?" sorusu, bir çeşit paradoksa benzer. Eğer karşınızdaki kişi "hayır" derse, o zaman aslında sizi duyduğunu anlamış olur.

5. Olbers Paradoksu, evrenin sonsuz ışık kaynaklarına sahip olması durumunda gece gökyüzünün neden karanlık olmadığını sorgular. Bu paradoks, evrenin genişlediği gerçeği ve ışığın engellenmesi durumlarını göz önünde bulundurarak çözülür.

6. İkizler Paradoksu ise genel görelilik teorisine dayanır. Bu paradoksa göre bir uzay gemisiyle seyahat eden ikizlerden biri Dünya'ya döndüğünde diğerinden daha az yaşlanır ya da daha hızlı yaşlanır. Bu, zamanın ve uzayın nasıl birbirine bağlı olduğunu ve ışık hızının sınırlarını sorgular.

Paradokslar, genellikle düşünmeye teşvik eden ve mantık yürütmeyi gerektiren ilginç durumlar olmalarıyla dikkat çekerler. Bu tür çelişkiler, insanların algısını ve anlayışını genişletmeye yardımcı olabilir. Teknoloji ve bilim alanlarında da benzer çelişkiler ve paradokslar bulunmaktadır, bunlar da bilimin sınırlarını zorlar ve yeni bakış açıları sunabilir.