Multipl Skleroz (MS)

[SoruCevap]

MS, bedenin bağışıklık sisteminin kendi beyin ve omurilik hudutlarının miyelin denen kılıflarına saldırması sonucu ortaya çıkan bir bağışıklık sistemi hastalığıdır (otoimmün hastalık). Hastaların büyük kısmı âlâ huylu MS kümesinde yer alır. Bu kümedeki hastalar az sayıda ve uzun ortalarla atak geçirir ve ataklardan sonra tama yakın yahut büsbütün düzgünleşir. MS sıklıkla görme bozukluğu, çift görme, kol yahut bacaklarda güçsüzlük, uyuşma, istikrar bozukluğu üzere şikayetlerle kendisini gösterir. En sık 20-40 yaşları ortasında görülmekle birlikte çocukluk çağında yahut ileri yaşta da nadiren MS görülebilir. Şikayetler süreksiz olabildiği için tanıya ulaşmak her vakit çok kolay değildir. MS hastalığının tanısı için atak olabilecek şikâyetin olması, bu şikayetle uyumlu en az 2 farklı muayene bulgusunun olması ve manyetik rezonans (MR) manzaralarında en az 5 tane 0.5 cm’den büyük, oval yapıda, uzun aksı beyin merkezine dik olan ve beynin derininde yerleşmiş lezyonun olması gerekir. Ayrıyeten teşhis için uyarılmış potansiyeller ve beyin omurilik sıvısı incelemeleri üzere yardımcı tetkiklerden de faydalanılır. MS teşhisini koymadan evvel yapılması gereken başka kıymetli iş MS’i taklit edebilecek başka hastalıkların dışlanmasıdır. Tüm bu evrelerden sonra hastaya MS ön tanısı konulabilir. Kesin MS tanısı için en az 2 atak yaşanmış olması gereklidir

Günümüzde MS, halk ortasında en çok korkulan hastalıklardan biridir ve nörolojik şikayetleri olan herkes MS tanısı almaktan korkar. MS değilsiniz dendiğinde de inanmakta zorlanır. Unutulmamalıdır ki beyin ve omurilik MR’larında plak olmayan, uyarılmış potansiyel incelemeleri olağan olan (objektif tetkik bulguları) ve muayenesinde olağandışı objektif nörolojik bulgusu olmayan hiç kimse subjektif şikayetleri olsa dahi (sadece kişinin hissedebildiği lakin hekimin muayenede göremediği) MS tanısı alamaz.

Birtakım bireylerin hiç şikayeti olmamasına karşın diğer nedenlerle çekilen beyin MR’ında plak gibisi parlak küçük lezyonlar görülebilir. Bu noktada en değerlisi görülen bu lezyonların MS plağı olup olmadığına karar verilmesidir. Bu karar lezyonların biçimi, dağılımı, ilaç tutup tutmadıklarına ek olarak hastanın muayenesine ve başka tetkiklerine bakılarak karar verilir. Şayet çabucak karar verilemiyorsa ki ender olan bir durum değildir hasta takibe alınır ve kararın vakit içinde verilmesi planlanır.

MS tanısı aldıktan sonra hastaya, duruma nazaran atak tedavisi ve gerisinden müdafaa tedavisi verilir ve tertipli takibe alınır. Deneyimlerime dayanarak çok net bir biçimde söyleyebilirim ki hayatla barışık ve olumlu olan şahıslarda hastalık daima âlâ huylu olma eğilimindeyken mutsuz ve daima negatif kişiliklerde hastalığın seyri makûs olma eğilimindedir. Zira bağışıklık sistemi ruhsal durumdan çok fazla etkilenmektedir.

MS hastalarının birden fazla olağan hayatlarını herkes üzere yaşarlar ve kendileri söylemese kimse MS olduklarını anlayamaz. Fakat halk ortasında daima en makûs durumdaki hastalar öne çıkarılır, tüm MS hastalarının sonu tıpkı biçimde olacakmış üzere bir algı ortaya çıkmıştır. Halbuki gerçekler çok farklıdır. İşinde gücünde olan ve olağan hayatına devam eden olağan beşerler oturup internet sayfalarına palavra yanlış içerikler eklememektedir. Kendisi makûs durumda olan ve herkesin de kendisi üzere makus hissetmesini isteyen birtakım şahıslar yahut kendisini acındırmayı sevenler ise palavra yanlış içerikler ekleyerek öbür insanların da telaşa kapılmasına neden olurlar. Hastalığınız ile ilgili en gerçek bilgiyi hekiminize sorarak öğrenmeniz en yanlışsız davranış formu olacaktır. Boş yere üzülerek ve gerilime girerek geçirdiğiniz her dakika kaybedilmiş sayılır ve hayatımızda saniyeler bile çok değerlidir.