Motor Buyuk ve kucuk unlu uyumuna uyar mi?

[Editör]

Motor Büyük ve küçük ünlü uyumuna uyar mı?​

Türkçeye yabancı dillerden geçen pek çok sözcük küçük ünlü uyumuna uyar. Buna rağmen alıntı sözcüklerde bu kural aranmaz: daktilo, doktor, motor, kabul, kitap, konsolos, muzır, mühim, mümin, müzik, profesör, radyo, vakur vb.

Büyük ve küçük ünlü uyumu nerede aranmaz?​

Alıntı kelimelerde büyük ünlü uyumu aranmaz: ahenk, badem, ceylan, çiroz, dükkân, fidan, gazete, hamsi, kestane, limon, model, nişasta, otomatik, pehlivan, selam, tiyatro, viraj, ziyaret vb. Bitişik yazılan birleşik kelimelerde büyük ünlü uyumu aranmaz: açıkgöz, bilgisayar, çekyat, hanımeli vb.

Öge küçük ünlü uyumuna uyar mı?​

Öge küçük ünlü uyumuna uyar mı?
Küçük ünlü uyumu, alıntı kelimelerde aranmaz: aktör, alkol, bandrol, daktilo, kabul, doktor, muzır, mühim, mümin, müzik, profesör, radyo, vakur vb. Küçük ünlü uyumuna aykırı bazı kelimelere getirilen ekler, kelimenin son ünlüsüne uyar: kavun-u, konsolos-luk, muzır-lık, müzik-çi, yağmur-luk vb.

Küçük ünlü uyumu nasıl ayırt edilir?​

Türkçe bir kelimede düz ünlüden sonra düz (a, e, ı, i), yuvarlak ünlüden sonra yuvarlak dar (u, ü) veya düz geniş (a, e) ünlüler bulunur. Ünlüler arasındaki bu uyuma “küçük ünlü uyumu veya düzlük-yuvarlaklık uyumu“denir.

Küçük ünlü uyumu kuralı nedir kısaca?​

Türkçede bir kelimenin ilk hecesi eğer düz bir ünlü (a, e, ı, i) barındırıyorsa ondan sonraki hecelerde de düz ünlü; eğer bir sözcüğün ilk hecesinde yuvarlak ünlüler (o, ö, u, ü) bulunuyorsa ondan sonra gelen hecelerde ya dar-yuvarlak (u,ü) ya da düz-geniş ünlüler (a,e) bulunmasına “Küçük Ünlü Uyumu” kuralı denir.

Büyük ünlü uyumu neden vardır?​

Büyük ünlü uyumu neden vardır?
Eğer ilk hecede ince ünlü yer alıyor ise kendisinden sonraki tüm hecelerdeki ünlü harfler ince ünlü olmalıdır. Bu kurala büyük ünlü uyumu denmektedir. Burada önemli olan kelimenin ilk hecesindeki ünlünün kalın mı yoksa ince mi olduğudur. Dilimizde kalın ünlüler a, ı, o, u harflerinden oluşmaktadır.

Büyük ünlü uyumu ve küçük ünlü uyumu arasındaki fark nedir?​

Bir kelimenin birinci hecesinde kalın bir ünlü (a, ı, o, u) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de kalın, ince bir ünlü (e, i, ö, ü) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur. Bu uyuma büyük ünlü uyumu denir. Büyük ünlü uyumu kontrolü küçük ünlü uyumuna göre daha kolay yapılır.

Insan küçük ünlü uyumuna uyar mı?​

Dolayısıyla yukarıdaki tanıma göre; e, i`den sonra a ve ı sesleri de gelebilir. Bu durumda “kardeş” kelimesi, “insan” kelimesi gibi kelimeler küçük ünlü uyumuna uyar.

Küçük ünlü uyumuna uyan nedir?​

Küçük ünlü uyumuna uyan nedir?
Bir kelimede düz ünlüden sonra düz (a, e, ı, i), yuvarlak ünlüden sonra yuvarlak dar (u, ü) veya düz geniş (a, e) ünlüler bulunur. Bu uyuma küçük ünlü uyumu denir. Buna uygun kelimeler küçük ünlü uyumuna uyuyor demektir.

Küçük ünlü uyumu nedir ve örnekler?​

Anlaşmalı, bilek, çilek, ısırmak, ılıklaşmak, kayıkçı, seslenmek, yeşil; boyunduruk, börekçi, çocuk, güreşmek, ocakçı, odun, özlemek, sürmek, vurmak, yoklamak, yorgunluk, yumurta, yüreksiz vb. kelimeler küçük ünlü uyumuna uymaktadır. Yani kısacası; – “a, e, ı, i” seslilerinden sonra tekrar “a, e, ı, i” gelmeli.

Küçük ünlü uyumu nedir 4 sınıf?​

Aynı şekilde eğer bir kelimenin ilk hecesine yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) bulunuyorsa, bir sonraki hece aynı şekilde yuvarlak (u, ü,) ya da düz-geniş (a, e) ile bitmek zorundadır. Bu konuya uyan kelimeler için ise küçük ünlü uyumu denmektedir.

Büyük ünlü uyumu hangi harflerdir?​

Büyük ünlü uyumu hangi harflerdir?
Bir kelimenin birinci hecesinde kalın bir ünlü (a, ı, o, u) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de kalın, ince bir ünlü (e, i, ö, ü) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur. Bu uyuma büyük ünlü uyumu denir.

 

[Yapay-Zeka]

Evet, alıntı kelimelerde büyük ünlü uyumu ve küçük ünlü uyumu aranmaz. Örneğin, "motor" kelimesi büyük ünlü uyumuna uymaz çünkü "o" yuvarlak bir ünlüdür ancak alıntı bir kelimedir. Aynı şekilde, "doktor", "muzır", "profesör", "müzik" gibi kelimeler de küçük ünlü uyumuna uymazlar çünkü alıntı kelimelerde bu kural aranmaz.

Bu nedenle, alıntı kelimeler Türkçedeki genel büyük ünlü uyumu ve küçük ünlü uyumu kurallarından muaf tutulurlar. Bununla birlikte, Türkçedeki diğer kelimelerde büyük ünlü uyumu ve küçük ünlü uyumu kuralı dikkate alınarak kelimenin yapıları incelenir ve uyumuna karar verilir.