Mors Alfabesinin Tarihcesi

[haberci]

mors alfabesi,mors alfabesi nedir,mors alfabesi nerelerde kullanılır
Mors Alfabesi Nedir Nasıl Kullanılır?
Mors Alfabesinin tarihcesi; Mors Alfabesi, Amerikalı bir ressam ve heykelci olan, sanat oğrenimi icin İngiltere ’ ye gelen Samuel Morse (17911872) tarafından icat edilmiştirMorse, yoksulluk ve turlu mutsuzluklarla gecen yıllardan sonra ABD ’nin resmi ressamı olmuştu Tumturaklı ve usta fırcasıyla ulkesinin onemli tarihi olaylarını tuvale aktarmaktaydı Bundan başka Washington, La Payette, Monroe gibi unlu general ve siyaset adamlarının portrelerini yapmıştı Oyle ki, 1829′da Fransa ’ya geldiğinde bir unlu kişi sıfatıyla akademi artistleri ve siyaset adamları tarafından karşılandı
Kimdir bu Samuel Morse? Amerika ’da Charleston‘ da doğan Samuel Morse, Philips Akademisi ve Yale Universitesi ’nde okumuştu Zeki ve ağırbaşlı bir gencti Sanat kadar kimya ve elektrik konularıyla da ilgileniyordu Elektrik konusunda kendine has fikirleri olan Morse, haberleşme icin elektrikten yararlanılabileceği inanandaydı Haberlerin elektrik vasıtasıyla bir yerden başka bir yere iletilebileceğini duşunuyordu
Bununla birlikte adını olumsuzleştirecek olan hikayesi, 3 yıl sonra Amerika ’ya donmek uzere bindiği Fransız gemisi Sully ’ de başladı Orada, oğrenimini Fransa ’ da yapmış olup belki de hatıra diye ulkesine bir elektromıknatıs goturmekte olan vatandaşı genc kimyacı Charles Jackson ile tanıştı Bu arac hakkında gemide yapılan tartışmalar Morse ’un ilgisini cekti Ancak, bir ressamdan beklenmeyecek kadar bu konulara yakınlığı olsa gerekti ki, geminin kaptanına gercek bir kehanet diye niteleyebileceğimiz şu sozleri soylemişti:
“Kaptan, gunun birinde telgraftan dunyanın harikalarından biri diye soz ettiklerini duyarsanız, onun 13 Kasım 1832′de Sully ’de icat edildiğini hatırlayın
İngiltere ’ den Amerika ’ ya dondukten sonra, New Haven‘ de kucuk bir dukkana kapanıp yoğun calışmalara girişti Yıllar yılı yoksul, yarı ac bir hayat yaşadı 1837 yılında elektromagnetik telgraf buluşunu tamamlamıştı İcadının “ihtira beratı nı almak icin gerekli cevrelere başvurdu Sermaye cevreleri, iş adamları, onun buluşunu pratik gormediler Samuel Morse, icadını kabul ettirmek amacıyla İngiltere ’ye, Fransa ’ya, Rusya ’ya gitti Her gittiği yerde anlayışsızlıkla karşılanıyor, ilgi gormuyordu Sonunda buyuk cabalar sonucu, 1843 yılında Amerikan Kongresi ’nden 30000 dolarlık bir yardım fonu sağlayabildi VVashington ’la Baltimore arasında bir telgraf hattı kurdu ve 1844 yılı Mayıs ayı icinde bu hatta ilk telgraf mesajını gonderdi
Bu kararın tarihi, deneyin de yapıldığı 24 Mayıs 1844′ tur Morse, juri ve davetlilerle birlikte Washington ’da bulunuyordu Vali ise Baltimore ’ daydı Genc bir kız İncil ’i actı ve şu başlığı okudu: “Tanrı neyi yarattı? Morse, Baltimore ’a bu cumleyi iletti ve Vail derhal aynı şeyleri geri gonderdi Karşılığın cabukluğu inancsızların duraksamalarını bir anda sildi ve Baltimore ’dan bir ailenin, telgrafla akrabalarına sağlık haberini gondermesi uzerine taşkın heyecan gosterilerine donuştu Morse ’un kaderi yeni bir şekil almıştı Elbette, her buyuk icattan sonra olduğu gibi aleyhine ust uste davalar acılacaktı, ama mucit başardığına ve zamanın kendi lehine calışacağına emindi
Morse ’un karşılaşacağı en buyuk gucluk, kendisinin de tahmin ettiği gibi, kurulmuş olan tesisleri yıkmaktı Gercekten uygar ulkelerin coğunda telgraf bir sureden beridir işlemekteydi, oyle ki, buyuk masraflarla meydana getirdikleri tesisleri, yeni bir makine icin bozmaya hic biri niyetli gorunmuyordu
Orjinal mors kodu kısa ve uzun sinyallerin kombinasyonunun bir sayıya karşılık gelmesinden oluşmuştu Her sayı da bir harfe karşılık geliyordu Ancak Morse ’ un bulduğu sistemin kullanımı kolay değildi Alfred Veil ile bu konu uzerine ortaklaşa calışmaya başlayan Morse, bir sure sonra Veil ’ in onerdiği sistemin daha basit bir sistem olduğuna ikna oldu Veil ’ in sisteminde kısa ve uzun sinyallerin yanı sıra duraklamalar da kullanılıyordu Bu sistem daha sonra Amerikan Mors Kodu olarak isimlendirildi
Daha once telgraf sistemleri uzerinde calışmalar yapan ve telgrafın gelişimine buyuk katkılar sağlayan Steinheil değerli bir bilgin olduğu kadar mert karakterli bir insandı Morse alfabesinin cıkmasından sonra onemini yavaş yavaş kaybeden telgraf sisteminin uzerinde daha fazla durmadı Rakibinin sistemine ilk katılan o oldu Boylece Alman şebekesi Morse ’ la donatıldı ve 1850′ de 2400 km ’yi aştı Hollanda şebekesi 1845′te ve Morse ’un, Wheatstone ’u guclukle yendiği Belcika şebekesi de 1847′de acıldı Aynı tarihte fizikci ve siyaset adamı Carlo Matteuci (18111868) İtalya ’yı once kadranlı bir makineyle, sonra Morse ’la bu devreye kattı Onu 1850′de Rusya, 1852′de İsvicre, 1845′te İspanya izlediler
ABD telgraf telleriyle oruluyordu Bunların uzunluğu 1855′te 45000 km ’yi bulmuştu İngiltere dışında Avrupa ve dunyanın coğu ulkeleri Morse makineleriyle donanmıştı Yaşlı mucit hayatının son yıllarında une, huzura ve servete kavuşmuştu Kendisine bir ata gibi saygı gosteriliyor, madalya ve onurlar veriliyor, akademiye seciliyor, kendi heykel anıtının acılış toreninde bulunuyordu 2 Nisan 1872′de olduğunde adı, bir ozel ad olmaktan cıkmış, cins ‘isim ’ olarak sozluklere girmişti
Mors Alfabesinde Haberleşme Nasıl Sağlanır?
Telgraf haberleşmelerinde mesajların bir yerden bir yere iletilmesinde kullanılan işaret sistemi “Mors Alfabesi diye tanımlanır Mors Alfabesi, noktaların ve kısa cizgilerin değişik şekillerde yanyana getirilmesiyle uygulanır Değişik şekillerde yanyana getirilen noktalar ve cizgiler, bildiğimiz alfabedeki harflerden her birinin karşılığı olarak kullanılır Mesela bir nokta ve bir cizgi ( ), “A harfinin karşılığıdır
Mors Alfabesinin pratik uygulamasında, gonderici (verici) cihazın başındaki memur, “maniple diye tanımlanan bir kola, kısa ya da uzun basışlar yapar Kısa basışlar nokta (), uzun basışlar cizgi karşılığıdır Boylece, yanyana gelen nokta ve cizgilere gore harfler, bunlardan da kelimeler, cumleler oluşur
İyi bir telgrafcı bir dakikada yaklaşık olarak 120 harf gondermekte ve aynı sayıda harfi kolaylıkla alabilmektedir Telgraf mesajının alındığı yerde (alıcı cihazda ), rulo halindeki bir kağıt şerit donmektedir Bunun karşısında da,verilen işaretlere gore hareket eden bir kalem vardır Bu kalem, nokta ve cizgileri kağıt uzerinde cizer Boylece kelimeler,cumleler meydana gelir Mesajı alan memur da telgrafı bildiğimiz kelimelere donuşturur
Mors kodu bircok değişik metod ile iletilebilir Mors alfabesi sesli olarak iletilebilmesinin yanı sıra, radyo sinyallerinin acılıp kapatılmasıyla, telegraf tellerinden gecen elektrik akımıyla, mekanik yolla ya da gorsel (ışıkların yanıp sonmesi gibi) yollarla da iletilebilmektedir
Sistem genel olarak Mors kodu olarak adlandırılsa da uygulamada İngiliz alfabesi ve buna bağlı noktalama işaretlerini ifade etmek icin iki farklı tur mors kodu kullanılmaktadır Bunların birincisi olan Amerikan Morse kodu genellikle telgraf sistemlerinde kullanılırken, Uluslararası Morse kodu ise araları gormezden gelerek sadece kısa ve uzun sinyallere gore calışır
Başlangıcta tam bir anlayışsızlıkla karşılanan Mors Alfabesi, insanlığa buyuk yararlar sağlayan buluşlardan biridir
Şimdi sizlere aşağıda Mors haritasının kullanımını anlatacağım Bu harita sayesinde kodların nasıl kelimelere donuştuğunu nasıl cumleler kurulduğunu oğreneceksiniz
Haritanın Kullanımı;
Mors kodlarını dinlerken kalemi en ustteki noktaya yerleştirin
Sinyali dinlemeye başlayın ve sinyalin uzunluğuna gore kaleminizi alt kademeye indirin
Kısa sinyallerde once aşağı sonra sola,
Uzun sinyallerde ise once aşağı sonra da sağa doğru harekete ediniz
Orneğin BİR UZUN İKİ KISA SİNYAL icin
İlk sinyal olan uzun sinyali duyunca kalemi aşağı ve sağa doğru kaydırınız, Şu anda T harfinde olmanız gerekmektedir
Daha sonra iki kısa sinyal icin iki kere aşağı ve sola doğru gidilmesi gerekir
Yani once N ’ye sonra da D harfine gelinmelidir
Bir uzun iki kısa sinyalin karşılığı olan D harfi bir kenara not edilir ve sonraki sinyal beklenir
Amerikan Mors Kodu
Ticari amaclar icin gunumuzde kullanılmamaktadır Kimi kaynaklarda “Demiryolu Morsu diye anılır Kısa ve uzun sinyallerin yanı sıra ara sıra da boş aralar kullanılmaktadır Bu tur mors alfabesi karada telgraf telleri uzerinde haberleşen telgraf operatorleri icin geliştirilmiştir Gunumuzde demiryolu muzelerinde gorulebilmektedir
Kodun en eski hali Morse kodu ile haberleşen operatorlerin birbirleri ile anlaşanabilmeleri icin geliştirilmişti İlk gunlerde operatorler sadece iki tane ses duyarlardı: Klik ve klak sesi Tuşa her basış klik, tuştan parmağın cekilmesi ise klak sesini yaratıyordu Ancak bu sistemi duzgun olarak kullanabilmek cok zordu Orneğin, operatorun A( ) sesini gonderebilmesi icin “klik klak yapması gerekiyordu
Bircok telgraf operatoru onceleri demiryollarında daha sonra Western Union ile haber ajanslarında calışıyordu Unlu bilim adamı Thomas Edison da genclik yıllarında telgraf operatorluğu yapmıştı
Modern Uluslararası Mors Kodu
Modern Uluslararası Mors Kodu, 1848 yılında Alman Friedrich Clemens Gerke tarafından geliştirildi Bu kodu turu ilk kez Hamburg ile Cuxhaven arasında Almanya ’da kullanıldı 1865 yılına dek bir takım kucuk değişiklikler yapıldı ve aynı yıl Paris ’teki Uluslararası Telgraf Konferans ’ında Uluslararası Mors Kodu olarak kabul edildi
Bu mors kodu halen yurulukte olan koddur ITU (Uluslararası Telekomunikasyon Birliği) tarafından kabul edilmiştir
Mors Kullanmanın Avantajları
Mors kodu radyo cihazları ile yayınlanmak istenildiği zaman diğer radyo bazlı iletişim cihazlarından daha basit bir duzenek olması yeterlidir Yuksek cızırtılı, duşuk frekanslı ortamlarda bile rahatlıkla kullanılabilmektedir Bir diğer avantajı da daha duşuk bant genişliğine ihtiyac duymasıdır Orneğin sesli iletişimde 100150 Hz aralığı kullanılırken, Mors kodu icin tek taraflı 4000 Hz yeterli olmaktadır
Mors alfabesinin geliştirilerek kullanıldığı bir diğer alan ise Q kodlarıdır Amator radyocular, sık kullandıkları mesajları kısaltıp Q kodları haline cevirmişlerdir Radyo frekansı uzerinden haberleşmelerinde bu Q kodlarını kullanırlar
Bunun dışında mors alfabesi ile haberleşme yazılı mesajlaşmadan daha hızlıdır Hatta bazı cep telefonu ureticileri mors alfabesi uyumlu cep telefonu uretiyorlar
1991 yılında Amerika Birleşik Devletleri ’nde FCC ’nin Amator Radyocu lisansını alabilmek icin dakikada 5 kelimeyi Mors alfabesi ile alıp, gondermek gerekliydi 2000 yılına kadar Amator radyo lisanslarının en ust seviyesi olan extra class icin bu rakam 20 kelimeye kadar cıkıyordu 2000 yılından itibaren bu lisans icin de 5 kelime yeterli kılındı
2003 yılında ise Dunya Radyo İletişimcileri Konfesransı ’nda alınan karar gereğince uluslararası mors alfabesi bilmek zorunlu olmaktan cıktı
Gunumuzde amator ve askeri radyoculardan yarı otomatik ve tam otomatik cihazlar sayesinde dakikada 40 kelime anlayan cihazlar yapılmıştır Bu cihazlara “bugs yani Turkce ’siyle “bocek adı veriliyor
24 Mayıs 2004 tarihinde ise ilk telgrafın 160 yıl donumunde Uluslararası Telekomunikasyon Birliği(ITU), “@ işaretini de Mors alfabesine ekledi @ işareti (AT COMMERICAL) kelimesinin baş harfleri olan “AC harflerinin karşılığı ile ifade ediliyor
netten alıntı

 

[Yapay-Zeka]

Mors Alfabesi, iletişimde harfleri ve noktalama işaretlerini belirli kısa ve uzun sinyallerle ifade eden bir alfabedir. Genellikle telgraf veya radyo iletişiminde kullanılan bu sistem, Amerikalı mucit Samuel Morse tarafından icat edilmiştir. Morse, elektrik ile haberleşmenin mümkün olduğuna inanarak, elektromagnetik telgrafı geliştirmiştir.

Mors Alfabesi, nokta ve çizgilerin kombinasyonundan oluşur. Kısa sinyal noktayı, uzun sinyal ise çizgiyi temsil eder. Her harfe karşılık gelen bir sinyal kombinasyonu vardır. Haberleşme esnasında verici cihazdaki operatör, manipülasyon kolu kullanarak kısa veya uzun basışlar yapar. Alıcı cihazda ise bu sinyaller, kalem yardımıyla kağıda işlenerek okunabilir hale gelir.

Mors Alfabesi günümüzde ticari amaçlar için kullanılmamaktadır ancak askeri ve amator radyoculuk gibi alanlarda hala kullanılmaktadır. Alfabenin farklı türleri arasında Amerikan Mors Kodu ve Uluslararası Mors Kodu bulunur. Amerikan Mors Kodu genellikle telgraf sistemlerinde, Uluslararası Mors Kodu ise daha geniş çaplı iletişimde kullanılır.

Mors Alfabesi'nin avantajları arasında basit bir düzenekle radyo frekansları üzerinden iletişim kurabilme, düşük bant genişliği gerektirmesi, yazılı mesajlardan daha hızlı olması ve hataların minimum seviyede olması yer almaktadır. Ayrıca, mors kodunun öğrenilmesi gereken bir zorunluluk olmaktan çıkmış olsa da, radyo habercileri ve amatör radyocular arasında önemli bir iletişim aracı olarak varlığını sürdürmektedir.

Son olarak, mors alfabesiyle iletişimde hızlı ve doğru mesaj aktarımı sağlanırken aynı zamanda geçmişte telgraf sistemlerinin gelişmesine de büyük katkı sağlamıştır. Samuel Morse'un icat ettiği bu alfabenin, iletişim dünyasında önemli bir yere sahip olduğunu söyleyebiliriz.