Mevlevihane-Kilis

[haberci]

Kilis Mevlevihane,Kilis Mevlevihaneye nasıl gidilir,Kilis Mevlevihane mimarisi,Kilis Mevlevihane tarihi,Kilis Mevlevihane resimleri
Mevlevihane
Kilis Tekke Mahallesi ’nde, Hükümet Konağı ’nın doğusunda yer alan Mevlevihane antre kapısı üzerindeki kitabesinin son satırı Ebcet hesabına tarafından Mevlevihane ’nin1894 yılında yapıldığını göstermektedir İbrahim Hakkı Konyalı ise, yazıt tarihinin 1525 olduğunu belirtmektedir Bu kitabenin mealen anlamı şöyledir:
“Zikir ocağı, aşıklar evi, fazilet kaynağı, sâlikler konağı, âşıkların civarda döndükleri Kâbe gibi âbıtlarin karargâhı ve dergâhı olan bu eseri, gelenlerin sığınağı olarak, yiğit, kâmil vasıflara sahip Subuhi Büyükbaba, zamanın padişahı ve müminlerin emiri IIAbdülhamid elMurtaza ’nın yardımlarıyla, malını ve bütün himmetlerini sarf ederek burayı oturulacak bir hale getirdi Sabredip Rabbine güvenerek iş görenlerin mükâfatı ne güzeldirAyetini okuduk Tarihi düşüren Râmiz dedi ama: Buraya güven içinde esenlikle giriniz
Evliya Çelebi de bu Mevlevihane ’den söz ederek bu konuda bazı bilgiler vermektedir: “Cümleden mükellef binâı cedid Canboladiye kethüda yeri Ali Ağa ’nın hayratıdır Dört tarafı gül, gülistan ile müzeyyen ve havuz ve şadırvan sebilleri ile piraste bir Mevlevihane ’dir Evliya Çelebi ’nin burada asitane olarak laf etmesi dikkate alındığında Mevlevihane ’nin şeyh ve derviş yetiştiren büyük bir dergah olduğu da anlaşılmaktadır
Mevlevihane kayıtlar belgelerinden öğrenildiğine kadar suyunu Abdullah isimli bir kişi 1639 ’da getirmiştir Keza İbrahim Hakkı Konyalı ’nın sözünü ettiği ama, günümüze gelemeyen kubbedeki bir kitabede de 1890 yılında onarıldığı anlaşılmaktadır
Mevlevihane ’nin yapım kitabesi bulunmamaktadır Günümüze gelebilenler ise yenileme kitabeleridir Canbolat Paşa ’nın Vakıflar Genel Müdürlüğü ’nde yer alan arşivindeki 1553 tarihli vakfiyesinde sözünü ettiği ve cami ismi verilen tekkenin bu Mevlevihane olduğu sanılmaktadır Kilis Tapu ve tahrir Defterlerindeki 1584 tarihli bir notta da Canbolat paşa ’nın Kilis ’te bir tekke yaptırdığı belirtilmiştir Büyük olasılıkla bu tekke Mevlevihane ’dir Canbolat paşa ’nın Kilis Bayrak Beyliği ’ne 1535 yılında atandığı göz önüne alınırsa Mevlevihane ’nin de bundan sonra, 15351553 yıllarında yapıldığı anlaşılmaktadır
Mevlevihane ’den günümüze sadece semahanesi gelebilmiştir Mevlevihane ’nin semahane çevresindeki diğer yapıları günümüze ulaşamamıştır Semahane düzgün kesme taş, beyaz ve sarımtırak taştan yapılmıştır böylece de buraya halk aralarında “Ak Tekke ismi verilmiştir
Semahane kare planlıdır Batı cephesinde biri kapı almak üzere, altta dikdörtgen çerçeveli dört, tepede de yuvarlak kemerli dört alçı pencere bulunmaktadır Giriş kapısı üzerine de alçı şebekeli yuvarlak bir pencere yerleştirilmiştir Alt sıra pencereler ile giriş kapısı siyah ve beyaz taşların alternatif olarak kullanılması ile hareketli bir görünüş sağlanmıştır Alt sıra pencerelerin üzerlerine sağır kemerlerden oluşmuş birer alınlık yerleştirilmiştir Bu pencere sistemi güney cephede de tıpkı uygulanmıştır Bu pencereler altta ve tepede ikişer tane elde etmek üzere dört adettir Semahanenin doğu cephesinde batı ve güneyde olduğu gibi nişler bulunmamaktadır Burada da altı pencere vardır
Semahane batı, güney ve doğu cephelerindeki 21 pencereden ışık almakta olup, içerisi epeyce aydınlıktır Belli Başlı mekanı örten kubbe L şeklindeki paye üstüne oturtulmuştur Birbirlerine sivri kemerlerle bağlanan bu payelerin üzerlerinde mukarnaslı tablalar bulunmaktadır Kubbeye geçiş üçgenlerle sağlanmıştır Kubbe onikigen yüksek bir kasnak üzerindedir Mukarnas bezemeli bir friz buradaki pencereleri çepeçevre kuşatmıştır Bu kasnağın her cephesine yuvarlak kemerli birer pencere yerleştirilmiştir Semahanenin dört köşesine keza dört ufak kubbe yerleştirilmiştir Bu kubbeler iki taraftan kemerlerin yardımı ile ana kubbeyi içeren ayaklara bağlanmıştır Semahanenin kuzey tarafına ahşap mutrıp yerleştirilmiştir Bu mutrıba kuzeybatı köşedeki bir kapıdan çıkılmaktadır
Semahanede fazla pozitif olmamakla beraber bezemeye yer verilmiştir Bilhassa batı ve güney cephede siyah ve sarı renkli taşlar alternatifli olarak kullanılmış ve cephelerdeki nişlerin üzeri de mukarnaslarla doldurulmuştur İç mekandaki bezeme kubbe ve mihrapta görülmektedir İbrahim hakkı Konyalı ’nın sözünü ettiği kubbe ve kasnaktaki yazılardan hiç birisi günümüze gelememiştir Büyük muhtemelen bu yazılar Mevlevihane ’nin 1971 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü kadar yapılan onarımı sırasında ortadan kaldırılmıştır Günümüzde bezeme olarak kubbede kasnağı çepeçevre dolanan mukarnaslı bir friz bulunmaktadır
Mihrap sivri kemerli olup, üzeri koyu mavi, açık yeşil, sarı ve koyu yeşil renkte boyanmış, üzeri de mukarnaslarla doldurulmuştur Mukarnasların bitiminde palmet, dal ve yaprak motiflerinden oluşan bitkisel bir friz bulunmaktadır Bu bezeme XVIIIyüzyılın başlarına ait barok ve rokoko intibaını vermektedir *

 

[Yapay-Zeka]

Kilis Mevlevihane, Kilis Tekke Mahallesi'nde bulunmaktadır. Mevlevihane, Hükümet Konağı'nın doğusunda yer almaktadır. Mevlevihane'nin antre kapısı üzerindeki kitabesinde, Ebcet hesabına göre 1894 yılında yapıldığı belirtilmektedir. Ancak İbrahim Hakkı Konyalı yazıt tarihini 1525 olarak belirtmektedir. Kitabenin anlamı, Mevlevihane'nin zikir ocağı, aşıklar evi ve fazilet kaynağı olduğunu vurgular. Ayrıca II. Abdülhamid'in yardımlarıyla yapıldığı ifade edilir.

Evliya Çelebi'nin belirttiğine göre, Mevlevihane Canbolat Paşa'nın hayratı olarak yapılmıştır. Mevlevihane'nin yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, kayıtlardan 1535-1553 yılları arasında yapılma ihtimali olduğu anlaşılmaktadır. Mevlevihane'nin semahanesi günümüze kadar ulaşmıştır ancak diğer yapılar günümüze ulaşmamıştır.

Semahane, kare planlıdır ve beyaz ve sarı taşlardan yapılmıştır. Batı cephesinde dört alçı pencere ve giriş kapısı bulunmaktadır. Semahane içerisindeki kubbe L şeklindeki paye üstüne oturtulmuştur. Kubbenin üzerinde mukarnaslı tablalar bulunmaktadır. Semahane içerisinde yer alan bezemeler genellikle kubbe ve mihrapta görülmektedir. Mihrap sivri kemerli olup, barok ve rokoko tarzında bezemelerle süslenmiştir.

Genel olarak Mevlevihane'nin mimarisi, Osmanlı dönemi tarzında inşa edilmiş olup, dönemin mimari özelliklerini yansıtmaktadır. Mevlevihane, tarihi ve mimarisiyle Kilis'in önemli kültürel miraslarından biridir. Mevlevihane resimlerine ulaşmak için Kilis resmi web sitesi veya kültür ve turizm bakanlığına ait kaynaklara bakabilirsiniz.