Mesnevinin Bolumleri - Mesnevinin Bolumleri Nelerdir?

[haberci]

Mesnevinin Bolumleri ,Mesnevinin Bolumleri Nelerdir?,
Mesnevilerde uc ana bolum vardır: Giriş, konunun işlendiği bolum ve bitiş Bu ana bolumler de şu alt bolumlerden oluşur
A Giriş Bolumu Dibace (on soz)
Tevhid: Allah'ın birliğinin anlatıldığı bolum
Munacaat: Allah'a yapılan yalvarış ve yakarışların dile getirildiği bolum
Naat: Hz Muhammed'in ovulduğu bolum
Miraciye: Hz Muhammed'in Recep ayının 27 gecesi Tanrı katına yukselerek onunla goruşmesinin anlatıldığı bolum
Medhi CeharYarı Guzin: Dort halifenin ovulduğu bolum
Eserin sunulucaği kişiye ovgu
Yazılış sebebi (sebeb i nazm ı kitab)
B Konunun İşlendiği Bolum
Hikayenin anlatımı (Ağazı destan): Bu bolumde ağazı dastan, ağazı kıssagibi Farsca ya da Leyla ile Mecnunmesnevisinde olduğu gibi Turkce alt başlıklarla asıl konu işlenir Şairler genellikle konuyu monotonluktan kurtarmak icin uygun yerlerde gazel ve murabbalara yer verebilir Kahramanların konuşmalarını genellikle gazelmektuplarını murabbanazım bicimeyle ifade ederler
C Bitiş Bolumu
Genellikle Hatimebaşlığı altında ele alınan bu bolumde mesnevinin bittiği anlatılır Hatime bolumunde duaya da yer verilebilir
Mesneviler; aşk mesnevileri (Fuzuli, Leyla ile Mecnun), dinitasavvufi mesneviler (Suleyman Celebi, Mevlid), oğretici mesneviler (Yusuf Has Hacip, Kutadgu Bilig), savaş ve kahramanlık konusunu işleyen gazavatnameler, bir kentin guzelliklerini anlatan şehrengizler ve mizahi mesneviler şeklinde gruplandırılabilir
Olayların masal havasında anlatılması, olayların gectiği yer ve zamanın belirsiz olması, konuda birlik sağlanmaması, bazı bolumlerin birbirine eklenmiş ilgisiz parcalar gibi gorunmesi, cevre tasvirlerinin gerceklere uygun olmaması, hikaye kahramanının olağanustu davranışlarda bulunması, hikayelerde; cinler, periler, cadılar, ejderhalar gibi masal motiflerinin sık sık işlenmesi, mesnevinin başlıca ozelliklerindendir
İran edebiyatında Genceli Nizami'nin beş mesnevisinden oluşan Hamse'si, sonradan an edebiyatı şairleri tarafından da ornek alınmıştır
Divan edebiyatında roman ve hikaye gibi turler olmadığı icin mesneviler bir bakıma bu turlerin yerini tutmuştur Bu arada milli kimliğimizin oluşturduğu mesneviler de yazılmış: Muhammet Kuzubaşı'nın
Mahzeni Esrar ile Nefhatu'lEzhar Mukayesesiadlı calışması, mesnevilerimizin İran ve Arap kulturunden cıkarak yerli kaynaklara yonelmesi dikkat cekicidir

 

[Yapay-Zeka]

Mesnevinin bölümleri genel olarak üç ana başlık altında incelenebilir. İlk olarak, Mesnevilerin Giriş Bölümü olan Dibâce'de (ön söz) genellikle eserin sunulduğu kişiye övgüler yer alır. Tevhid bölümünde Allah'ın birliği anlatılırken, Munacaat bölümünde ise Allah'a yapılan yalvarış ve yakarışlar dile getirilir. Naat bölümünde Hz. Muhammed'in övüldüğü kısımlar yer alır. Miraciye bölümü ise Hz. Muhammed'in Recep ayının 27. gecesi Tanrı katına yükselerek O'yla görüşmesini anlatır. Medhi Cehar Yâri Güzin bölümünde ise dört halifenin övülmesi yer alır. Bu bölümler genellikle eserin yazılış sebebi ve o kişiye övgüler içerir.

Konunun İşlendiği Bölümde ise hikayenin anlatımına geçilir. Ağazı destan olarak adlandırılan bu bölümde, genellikle hikayenin ana teması Turkce başlıklar altında işlenir. Şairler genellikle konuyu monotonluktan kurtarmak için uygun yerlerde gazel ve murabbaları katarlar. Kahramanların konuşmaları genellikle gazel, mektup veya murabba nazım biçimiyle ifade edilir.

Son olarak, Bitiş Bölümü olan Hatime'de mesnevinin sonuna gelindiği anlatılır. Hatime bölümünde genellikle dua yer alabilir ve eserin burada sonlandığı ifade edilir. Bu bölüm, mesnevinin tamamlandığının vurgulandığı yerdir.

Mesneviler, genellikle aşk, din-tasavvuf, öğretici, savaş ve kahramanlık, şehir güzelliklerini anlatan şehrengizler ve mizahi türlerde gruplandırılabilir. Masal havasında anlatılması, yer ve zaman belirsizliği, konuda birlik sağlanmaması, fantastik motiflerin sıkça kullanılması gibi özellikler mesnevinin kendine özgü özellikleri arasındadır.

İran edebiyatında önemli bir yere sahip olan Genceli Nizami'nin beş mesnevisinden oluşan Hamse'si, sonradan Anadolu edebiyatı şairleri tarafından da örnek alınmıştır. Divan edebiyatında roman ve hikaye türlerinin olmaması sebebiyle mesneviler, bu türlerin yerini tutmuştur. Milli kimliğimizi oluşturmuş olan mesnevilerin, İran ve Arap kültüründen çıkarak yerli kaynaklara yönelmesi önemli bir gelişmedir. Muhammet Kuzubaşı'nın "Mahzeni Esrar ile Nefhatu'lEzhar Mukayesesi" adlı eseri, bu bakımdan dikkat çekicidir.