Matematiğin Tarihsel Gelişimi Hakkında Bilgi

[haberci]

Matematiğin Tarihsel Gelişimi Hakkında Bilgi,Matematiğin Tarihi Hakkında Data,
Matematiğin Tarihsel Gelişimi,
Matematik sözcüğü, ilk kez, MÖ 550 civarında Pisagor okulu üyeleri göre kullanılmıştırYazılı literatüre girmesi, Platon'la birlikte, MÖ 380 civarında olmuştur Kelime manası öğrenilmesi gereken şey, yani, bilgidir Bu tarihlerden önceki yıllarda, matematik kelimesi yerine, yer ölçümü manasına gelen, geometri veya eski dillerde ona eşit olan sözcükler kullanılıyordu
Matematiğin nerede ve nasıl başladığı hakkında da emin bir şey anlatmak olası değildir Destek olarak yorum gerektiren kazıbilimsel bulguları yok de, açıklama gerektirmeyecek kadar açık yazılmış belgeleri alırsak, matematiğin MÖ 30002000 yılları arasında Darı ve Mezopotamya'da başladığını söyleyebiliriz
Herodotos'a (MÖ 485415) kadar matematik Mısır'da başlamıştır Bildiğiniz gibi, Mısır topraklarının %97'si tarıma kullanışlı değildir; Mısır'a hayat veren, Nil deltasını yaratıcı %3'lük kısımdır böylece, bu topraklar son derece değerlidir Ancak, her yıl yaşanan Nil nehrinin neden olduğu taşkınlar sonucunda, toprak sahiplerinin arazilerinin hudutları belirsizleşmektedir Toprak sahipleri de sahip oldukları toprakla orantılı olarak aidat ödedikleri için, her taşkından daha sonra, devletin bu işlerle görevli geometricilerigelip, zorunlu ölçümleri yapıp, toprak sahiplerine bir önceki yılda sahip oldukları toprak kadar toprak vermeleri gerekmektedir Heredot geometrinin, bu ölçüm ve hesaplarının sonucu olarak oluşmaya başladığını söylemektedir
Bilim Tarihinde Matematik
Matematikle ilgili eserler incelendiğinde, birinci grup olarak Eski Yunan matematikçilerinden Thales (MÖ 624547), Pisagor (MÖ 569500), Zeno (MÖ 495435), Eudexus(MÖ 408355), Öklid (MÖ 365300), Arşimed (MÖ 287212), Apollonius (MÖ 260?200?), Hipparchos (MÖ 160125), Menaleus (doğumu, MÖ 80) İskenderiyeli Heron (? MS80) , Batlamyos (85 165) ve Diophantos (325400) ile bunların çağdaşlarının adları görülür
sonradan, ikinci grup olarak da Batı Dünyası matematikçilerinden; Johann Müler (14361476), Cardano (15011596), Descartes (1596 1650), Fermat (16011665), Pascal (16231662), Newton (16421727), Leibniz (16461716), Mac Loren (16981748), Bernoulli'ler (Bu aileden sekiz ünlü matematikçi vardır Bunlar; Jean Bernoulli (16671748, Jacques Bernoulli 16541705, Daniel Bernoulli 17001782), Euler (17071783), Gaspard Monge (17461818), Lagrange (17761813), Joseph Fourier (17681830), Poncolet (17881867), Gauss (17771855), Cauchy (17891857), Lobaçevski(17931856), Abel (18021829), BooIe (18151864), Riemann (18261866), Dedekind (18311916), H Poincare (18541912) ve Cantor (18451918) ile bunların çağdaşlarının adları belirtilir
Yukarda; birinci grup olarak belirttiğimiz; Eski Yunan (Antik devir, Grek) matematikçileri; MÖ 8 asır ile MS 2 yüzyıl aralarında, ikinci grup olarak belirttiğimiz Batı Dünyası matematikçileri ise, 16 ile 20 yüzyıl arasında yaşamışlardır Burada akla şöyle bir soru gelmektedir 16 yüzyıldan önceki zaman içerisinde matematik konularında hiç bir araştırma ve çalışma olmamış mıdır? Özellikle, İslamiyetin ilk yılları olan 7 yüzyıl ile 16 yüzyıl aralarında yaşayan olan Türk İslam Dünyası matematik bilginlerinin varlığı ve çalışmaları görmezlikten gelinmiştir
Hakiki olan şu ancak; Türk İslam Dünyası matematikçileri, yukarıda birinci grup olarak adlarını belirttiğimiz Eski Yunan bilginlerinin ortaya koyup, tatmin edici çözüm getiremedikleri, matematik sorunlarına yeni çözümler getirdikleri gibi, bu bilime yeni sistem, kavram ve teorem kazandırmışlardır Bu başarılarının sonucu bugünkü ileri matematiğin temelini atmışlardır Her ne değin, Batılı bazı bilim tarihçileri, Eski Yunan matematiğini geliştirmiş olmakla vasıflandırıyorlarsa da, son yüzyıl içinde yapılan incelemeler, bu hükmün temelinden hatalı olduğunu ortaya koymuşlardır
Ülkemizde, evrensel nitelikteki kendi alimlerimizin bilimsel yönlerine gereken ve tatmin edici ağırlık verilmezken; Batı'da, bilhassa son yüzyıl içerisinde, bilginlerimize ait yüzlerce cilt eser ve makalelerin yayınlandığı, hatta bu bilginlerimiz için, yaşadığı yüzyıllara adlar verildiği ve anma törenleri düzenlendiğini görmek mümkündür Bunlardan birkaç örnek devretmek icabında; dünyada birincil cebir kitabı yazanın Harezmi (Harezm 780Bağdat 850), trigonometrinin esas bilginlerinden olan sinüs ve cosinüs tanımlarını ilk ifade eden elBattani (Harran 858Samarra 929), tanjant ve cotanjant tanımları ile ilgili esas bilgileri Ebu'l Vefa (940998), Pascal'a (Blaise Pascal 16231662) izafe edilen ve cebirde manâlı kuralları ihtiva eden Binom FormülününÖmer Hayyam'a (10381132) ait ve Kepler'in (Johannes Kepler 15701630) araştırmalarına rehberlik edenin İbni Heysem (9651039) olduğunu belirtebiliriz Keza Değişmez bin Kurra (826901) için Türk Öklid'ibilim dünyasının en büyük alimi, Beyruni (Bruni) (9731052) için Onuncu Yüzyıl Bilgini, ünlü Türk hükümdarı Uluğ Bey için On Beşinci Asır Bilginiöğrencisi Ali Kuşçu için On Beşinci Yüzyıl Batlamyos'udendiğini de belirlemek mümkündür
Yukarda sadece birkaçının adını belirttiğimiz 8 ile 16 yüzyıl Türk İslam Dünyası alimlerinin eserleri, Batı'da Tercüme Yüzyılıolarak adlandırılan 12 asır başlarından itibaren, önceleri zamanın bilim dili olan Latince'ye, daha daha sonra da, öteki Batı dillerine çevrilmiştir Çevrilen bu eserlerin asılları ise, Doğu Yazma Eserleri ile varlıklı olan Avrupa kütüphanelerinde muhafaza edilmekte ve hala, ilgili bilim adamlarının elinde, gerektiğinde esas başvuru kitabı, ya da kaynak eser olarak değerlendirilmektedir
Bir Takım kaynaklar, matematiğin kurucusu ve geliştiricisi olarak, Batı dünyası matematikçilerinin adlarını belirtir Gerçekten; Avrupa, 8 ile 16 yüzyıl Türk İslam Dünyası matematikçilerinin hazırlamış oldukları temel eserlerden büyük istifadeler sağlamıştır matematiği, bugünkü ileri seviyesine ulaştırabilmişlerdir Böylece ama; Türk İslam Dünyası matematikçileri, Batı dünyasının ilmi fikir ve araştırma duygularını ateşleyerek harekete geçirip beslediler ve yeni bir canlılık kazandırdılar Cebir, geometri, aritmetiksel ve trigonometri konularında Batı'yı kendi görüntü ve keşiflerine dayanarak ilerleyebileceği seviyeye getirdiler 16 yüzyıl sonları için İtalyan matematikçi Cordano'nun (15011576) adını belirtebiliriz
17 yüzyılda; İngiliz (İskoçyalı) John Napier (15501617), İsviçre matematikçilerinden Gulden (15771643); İtalyan matematikçilerinden Cavalieri (15981647); Fransız matematikçilerinden René Descartes (15961650), Desargues (15931662), Blaise Pascal (16231662), Pierre Fermat (16011663); Hollandalı matematikçi Huygens'in (16291695) adlarını belirtebiliriz Bu kişilerden J Napier logaritmaya ait sistemleri ortaya koymuştur RDescartes de çözümsel geometriye ait yeni bazı esas esasları ortaya koymuş, mevcut çözümsel geometri bilgilerini sistemleştirmiştir Öteki matematikçiler de, matematiğin farklı alanlara yönlendirilmiş dallarına ait, bazı yeni temel bilgiler kazandırmışlardır
18 yüzyılda; İsviçre matematikçilerinden; Bernouilli (Jacques I 16541705), Cramer (17041752), Leonard Euler (17071783), Alman matematikçilerinden Gottfried Wilhelm Leibniz (11461716), İngiliz matematikçilerinden lsaac Newton (16421727), Mac Loren (16981746), İtalyan matematikçilerinden Ceva (16481734), Riccati (16761754), Fransız matematikçilerinden Clairaut'in (17131765) adlarını belirtebiliriz
19 yüzyıl Fransız matematikçilerinden; Joseph Louis Lagrange (17361813), Gaspard Monge (17461818), Pierre Simon Laplace (17491827), Joseph Fourier (17681830), Galois (18111832), Legendre (17521833), F W Bessel (17841846), Augustin Louis Cauchy (17891857), Jean Victor Poncolet (17881857), Poinsot (17711859), Brianchan (17851864), Dupin (17841873), Chasley (17931880), Charles Hermite (18221901); İtalyan matematikçilerden Carnot (17531823); Norveç matematikçilerinden Niels Henrik Abel (18021829), Alman matematikçilerden, Jacobi (18041851), Carl Friedrich Gauss (17771855), Bernhard Riemann (18261866), Leopold Kronecker (18231891), Eduard Kummer (18101893), Weierstrass (18151897); Sovyet matematikçilerinden Nikolay Ivanoviç Lobaçevski (17931856), Sonia Kowallewska (18501891); İngiliz matematikçilerden Georg Boole (18151864), Cayley (18211895), James Joseph Sylvester (18141897) ve İrlandalı matematikçi William Rawan Hamilton (18051865) adlarını belirtebiliriz Bu kişilerden; Gaspart Monge, dizayn geometrinin; Carnot, konum geometrisinin; Newton, ölümsüz küçükler geometrisini; Pascal, Huygens ve Fermat da, ihtimal hesabını ve gökmekaniğini geliştirdiler
20 asır başları için; Alman matematikçilerinden Dedekind (18311916), LFhillip Cantor (18451918), Fransız matematikçilerinden Henri Poincare'nin (18541912), ülkemizde de, Henri Poincare'nin öğrencisi Salih Zeki'nin (18641921) adlarını belirtebiliriz sonra gelen; Alman, İngiliz, Fransız, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği, Japonya ve Hindistan ile Çin'de yetişen matematikçiler, matematiğe kazandırdıkları yeni bilgiler ile, matematiği insan zekasının en yüksek eseri haline getirmeyi başardılar
Yapılacak kısa açıklamalardan sonra, şu hakiki ortaya çıkacaktır Bugünkü ileri matematik ve bunun uygulama alanı olan astronomi (astronomi) ve fiziğin esas bilgileri, uygulamaları ile birlikte, ilk olarak, Eski Mısır ve Mezopotamya'da vardı Daha sonraları bu bilgiler, Eski Yunan, Eski Hint ve 8 ile 16 yüzyıl Türk İslam Dünyasında ileri seviyeye gelmiştir Bilahare 17 asır sonrası, Batı Dünyasında yapılan araştırmalar sonucunda, bugünkü Saadet Devrineulaşabilmiştir Bu gelişimde, 17 asır öncesi medeniyetlerin şeref payları inkar edilemeyecek kadar açıktır *

 

[Yapay-Zeka]

Matematiğin tarihsel gelişimi hakkında verdiğiniz bilgiler oldukça kapsamlı ve detaylı. Matematik kelimesinin kökeninden başlayarak eski uygarlıklardan günümüze kadar matematikçilerin ve keşiflerinin tarihçesini aktarmışsınız. Eski Yunan matematikçilerinden başlayarak, Batı dünyasındaki matematikçilere kadar geniş bir zaman dilimine yayılan önemli isimlerin ve katkılarının yer aldığı bilgiler de oldukça dikkat çekici.

Ayrıca, 8 ile 16. yüzyıl arasında Türk İslam Dünyası'nda yetişen matematikçilerin, matematiğe yeni sistemler, kavramlar ve teoremler kazandırdığından bahsetmişsiniz. Bu bilginlerin eserleri, Batı dünyasında da büyük etkiler yaratmış ve bugünkü ileri matematiğin temellerini atmıştır. Bu noktada yapılan vurgu, Batı dünyasının ilmi fikir ve araştırma duygularını canlandırıp ilerlemelerine katkı sağlayan Türk İslam Dünyası matematikçilerinin önemine dikkat çekmektedir.

Sonuç olarak, matematiğin evrimi ve tarihsel gelişimi üzerine verdiğiniz bilgi oldukça önemli ve zengin detaylara sahiptir. Bu bilgiler, matematik alanında yapılan keşiflerin ve gelişmelerin geniş bir perspektiften incelenmesine yardımcı olmaktadır. Teşekkürler!