Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) Nedir ve Ne İşe Yarar?

[SoruCevap]

Tıbbın bütün alanlarında, görüntüleme teknikleri içinde en ileri ve en üst basamak görüntüleme usulüdür. Açılımı ‘’manyetik rezonans görüntüleme’’ olup mr yada mrg olarak da yazılır. Konuşma lisanında, MR; ‘’emar ‘’olarak söylendiğinden halk ortasında EMAR olarak bilinir.

Güçlü bir mıknatıs ortamı sağlayan aygıt radyofrekanslar sayesinde bedendeki su ve yağ dokusu içinde bol ölçüde bulunun hidrojen ve nötron atomlarının hareketlerini kayıt edip, kıymetlendirerek ve bilgisayar ortamına aktararak imaj oluşturur. Bedendeki bütün doku ve organların; kesitlere ayrılarak ve farklı istikametlerden bakılarak detaylı bir biçimde adeta fotoğrafları çekilir ve kaydedilir.

Hangi durumlarda emar çekmek gerekir?

Emar çektirmeden evvel, her vakit ilgili branşın tabibi hastayı dinler, muayene eder ve birinci basamak rutin tetkikleri yaptırır. Sonra bir ön teşhis yada neden emar çektirdiğinin münasebetini ve fikrini yazarak hastayı mr tetkiki için sevk eder. Emar istemini yapan tabip, radyolog ve emar teknisyeni iş birliği içinde çalışmalıdır.

Kas-iskelet sisteminin çabucak bütün hastalıklarında ve yaralanmalarında;gerek erken teşhis ve teşhiste, gerek tedavi planında ve mevcut sorunun geleceğini saptamada emar tetkiki gerekli olabilir. Bütün eklem problemlerinin saptanması,spor yaralanmasına bağlı bağ ve kas yaralanmalarının tanısı ve tedavi planlanması, tümörlerde, bâtın kırık ve kemik erimesi üzere sıkıntıların saptanmasında,ameliyat sonrası onarılan dokuların takibi ve kıymetlendirilmesi üzere birçok durum için emar çekimi yapılabilir.

Hangi durumlarda kişi emar aygıtına giremez ve emar istemi yapılmamalıdır?

Baş içinde metalik damarsal klips olanlar,kalp pili,otomotik ritm düzenleyici kalp aygıtı olanlar(otomatik defibrilatör ve biostimülatör),bazı daima ilaç veren ve bedene yerleştirilmiş aygıtı olanlar(infüzyon cihazı),iç işitme aygıtı olanlar ve metalik yabancı cisimleri olanlar kesin mr aygıtına giremezler.

Hamileliğin birinci 3 ayında, orta kulak protezi ve penis protezi dikkat edilmesi gereken ve zarurî olmadıkça çekilmemesi gereken durumlardır ve emar çekimine kısmi mahzur oluşturan durumlar olarak bilinir.

Genel olarak iç ortopedik aygıt ve protezi olan hastalar itimatla emar aygıtına girebilirler. Ancak demir elementi içeren aygıt ve protez varlığında emar manzaralarında bozulma yada bulanıklık olabilir. Dıştan konulan ve emar uyumlu olmayan metal ortopedik aygıt varlığında kişi emar aygıtına giremez.

Emar çekimine gelmeden evvel neler yapılmalıdır?

Anestezi altında çekim yapılmayacaksa aç kalınmasına gerek yoktur.özel bir durum yoksa rastgele bir ilaç kullanmaya yada ilaç alınmasına gerek yoktur. Ultrasonda olduğu üzere idrar sıkışıklığına gerek yoktur.

Ancak bebek yada çocuk çekimlerinde yada kapalı alan korkusu olanlarda anestezi altında çekim yapılacaksa hekiminizin bilgilendirdiği biçimde hazırlık olması gerekebilir.

Emar nasıl çekilir ve çekim esnasında nelere dikkat etmek gerekir?

Mr aygıtına giren şahsa mr önlüğü giydirilmelidir. Hastanın üzerinde küçük yada büyük hiçbir metal eşya olmamalıdır. Örneğin kolye,küpe,kemer,anahtarlık vs…

Çekim sırasında bilhassa çekim yapılacak alan olmak üzere imaj paraziti olmaması için hareket edilmemelidir. Birtakım çekimlerde teknisyenin komutu ile bir mühlet nefesin tutulması gerekebilir.

Emar nasıl çekilir?

MR çekilecek hasta, MR aygıtına sokulduktan sonra, mr ile tetkik edilecek bölgeye özel tasarlanmış coil denilen ve anten özelliği olana aygıt yerleştirilir. Daha sonra teknisyen, çekim yapılacak yerin, tam aygıtın içine gelecek biçimde ayarlamalar yaparak sabit kalmasını sağlar ve çekime başlanır. Çekim müddeti,emar aygıtının mıknatıs gücüne, güncelleme durumuna, çekim sayısına, çekilecek bölgenin ve hastalığın durumuna nazaran değişmekle bir arada 15-45 dakika sürebilir. Mıknatıs gücü yüksek ( 1 tesla ve üstü yüksek mıknatıs gücü kabul edilir) emar aygıtları ile emar çekim müddeti bariz olarak kısa sürer.)

Emar aygıtının tesla gücü ne demektir ve ne işe fayda?

Tesla emar aygıtının manyetik gücünü yani mıknatıs gücünü tanım eder. 1 tesla üstü yüksek manyetik alan, 0.3 teslanın altı düşük manyetik alan olarak tanımlanır. Açık emar aygıtlarında düşük manyetik alan oluşturulurken kapalı emar aygıtlarında yüksek manyetik alan oluşturulur.

Tesla gücü yüksek emar aygıtı, doku ve organların daha ince kesitler halinde incelenmesini mümkün kılar. Küçük alanların ;(örneğin çene eklemi,el, ayak – ayak bileği, kalp, böbrek üzere iç organlar vs…) detaylı görüntülenmesini sağlar.daha kısa müddette çekim yapılır.