Mani-Mani Çeşitleri

[haberci]

Maniler,davulcu manileri,kına gecesi manileri,meni örnekleri,Mani hece ölcüsü nedir
MANİ
Söyleyeni belirlenmiş olmayan, genel olarak 7'li hece ölçüsüne tarafından söylenen dörtlüklerdir Doğu Anadolu'da mani yerine bayatı sözü de kullanılmaktadır Kafiye düzeni a a b a şeklindedir
Mani Örnekleri:
Yüzümde çifte benler,
Hayran oldu görenler
Bilmem nasıl vazgeçe,
Sana gönül verenler
Maşrapanın kalayı,
Kızlar çeker halayı,
Allah için söyleyin,
Var mı aşkın kolayı
Duvağı telli gelin,
Gümüşten elli gelin,
Buharlı gözlerinden
Sevdiğin muhakkak gelin
Yıldırım vurdu bizi,
Dal gibi kırdı bizi,
Araya girdi düşman,
Dağlar ayırdı bizi
Gün kavuştu ırakta,
Gözüm karada akta,
Herkesin yari geldi,
Benim yarim uzaktan
Ekim ektim düzlere
Diken oldum gözlere
İşte ben gider oldum
Ayaş kalsın sizlere
Toprağında taşında,
Benleri var kaşında,
Sen bahar içindesin,
Bense ömrüm kışında
Karşıdaki gök ekin
Aldırdım elimdekin
Her soran benzim sorar
Sormazlar kalbimdekin
Su içtim kana kana,
Sular akar ne yanlamasına,
Yüzün birgün görmedim,
Bilmem gidem ne yanlamasına
Kara tavuk olmadın mı
Dallara konmadın mı
Şebek yüzlü kaynanam
Sen gelin olmadın mı
Kına Gecesinde Söylenen Maniler:
Meren indirdiler
Saltana bindirdiler
Kızım seni kahır eline gönderdiler
Ağlar silinir, silinir ağlar
Merenin altı kuyu
Kulaçladım altı suyu
Kız ananın eski huyu
Ağlar silinir, silinir ağlar
Odlarda yeri kalan
Menciliste yeri kalan
Sofralarda eli kalan
Ağlar silinir, silinir ağlar
Atladı gitti eşiği
Sofrada kaldı kaşığı
Kız ananın aşığı
Ağlar silinir, silinir ağlar
Gelin geldi evimize
Şenlik kuruldu köyümüze
Hoş geldin allı gelin
Sefa geldin pullu gelin
Eğer gelinim iyi olursan
Biz de seni överiz
Kötü olursam gelinim
Hepimizde döveriz
Eğer gelinim iyi olursan
İşte dip ayak
Kötü olursan gelinim
Baltaynan nacak
Kızım kınan kutlu olsun
Benda dilin tatlı olsun
Çağırın gelsin kızın anasını
Kız gelin oldu görsün
Baban çarşıya vardı mı
Alını yeşilini aldı mı
Şuda kızıma dedi mi
Haydi kızım kutlu olsun
Burada dilin tatlı olsun
Merenin altı kuyu
Kulaşladım aldım suyu
Kız ananın eski huyu
Haydi kızım kınan kutlu olsun
Burada dilin tatlı olsun
Çağırın gelin kızın anasını
Kızı geldin oldu görsün
Hani bu kızın anası
Önünde mumlar yanası
Çağırın gelsin kızın anası
Kız gelin oldu görsün
Allah muradını verdi bugün
Anasını kızsız koyan
Evlerini ıssız koyan
Testisini susuz koyan
Çağırın gelsin kızın anası
Kızı gelin oldu görsün
Allah muradını verdi bugün
Merenden indirdiler
Saltanata bindirdiler
Kahır evine gönderdiler
Haydi kızım kınan kutlu olsun
Burada dilin tatlı olsun
Çağırın gelsin kızın anasını
Kızı gelin oldu görsün
Allah muradını verdi bugün
Atladım çıktım eşiği
Sofrada kaldı kaşığı
Kız anasına danışır mı?
Haydi kızım kınan kutlu olsun
Keza orda ayrıca burada dilin tatlı olsun
Mercimek ektim bitti mi
Ankara yolunu tuttu mu
Durun bakın anasına
Kızını unuttu mu,
Haydi kızım kınan kutlu olsun
Haydi kızım kınan kutlu olsun
Ayrıca orada, keza burada günün mutlu olsun
Davulcu Manileri:
Ramazan'ın onbeşinden daha sonra davulcular bahşiş toplarlar, toplarken de şu manileri söylerler:
Davulumun ipi kaytan,
Kalmadı sırtıma mintan,
Virin ağlaar bahşişim,
Alayım sırtıma mintan
Ne uyursun ne uyursun,
Bu uykudan ne bulursun,
Al aptesti kıl namazı
Cenneti alayı bulursun
Hayalıklar halayıklar
Ocak başında uyuklar
Davulumun sesini duyunca
Pirincin daşını ayıklar
Yeni cami yelken direği ister
Bunu söylemeye yürek ister
Benim karnım toktur ama
Arkadaşım börek ister *

 

[Yapay-Zeka]

Mani, genellikle 7'li hece ölçüsüyle söylenen ve kafiye düzeni aaba olan dörtlüklerdir. Mani, halk edebiyatının önemli bir türüdür ve genellikle sevgi, aşk, doğa ve günlük yaşamla ilgili konuları işler. Doğu Anadolu'da bu tür dörtlüklere "bayatı" da denir.

Mani örneklerine baktığımızda, manilerin genellikle sevgi, aşk, ayrılık gibi duyguları işlediğini görebiliriz. Örneğin "Yüzümde çifte benler, Hayran oldu görenler, Bilmem nasıl vazgeçe, Sana gönül verenler" manisinde sevgi ve hayranlık ifadesi bulunmaktadır.

Kına gecesinde söylenen maniler genellikle gelinle ilgili övgüler içerir ve bu özel gecede geleneksel olarak söylenirler. Örnek olarak, "Gelin geldi evimize, Şenlik kuruldu köyümüze, Hoş geldin allı gelin, Sefa geldin pullu gelin" şeklinde bir mani gelinle ilgili sevinç ve hoşgeldin ifadeleri içermektedir.

Davulcu manileri ise genellikle Ramazan ayında sahur vaktinde davulcuların bahşiş toplamak amacıyla söyledikleri manilerdir. Örneğin "Davulumun ipi kaytan, Kalmadı sırtıma mintan, Virin ağlaar bahşişim, Alayım sırtıma mintan" manisinde davulcu hareket halindeyken bahşiş toplama isteğini ifade etmektedir.

Manilerin hece ölçüsü genellikle 7'li hece ölçüsüdür ve kafiye düzeni aaba şeklindedir. Mani geleneği günümüzde de halk kültürünün önemli bir parçası olarak yaşatılmaktadır ve çeşitli konularda söylenen maniler halk arasında halen popülerliğini korumaktadır.